«گشت ارشاد موتوری»، «ممنوعیت پوشیدن شال و اجبار به پوشیدن مقنعه»، «محدودتر کردن ساعت بازگشت به خوابگاهها» و «افزایش تهدیدها نسبت به پروندهسازی برای دانشجویان»، تنها بخشی از فضای رعبانگیزی است که مدیران دانشگاه پس از دو سال و نیم تعطیلی دانشگاهها ایجاد کردهاند. پس از اینکه دانشجویان در هفته نخست بازگشایی دانشگاهها از افزایش برخوردهای کنترلگرایانه به ویژه بر دانشجویان دختر نوشته بودند، بهتازگی یک برخورد فیزیکی در دانشگاه علم و صنعت، اعتراضات دانشجویی را وارد فاز جدیدی کرده است. امروز تعداد زیادی از دانشجویان این دانشگاه در اعتراض به محدودیتهای جدید در این دانشگاه تجمع کرده و شعارهایی چون «خوابگاه دخترانه، یه بندی از زندانه»، «حراست! بترسید! ما همه با هم هستیم»، «حراست پلیسی، نمیخوایم، نمیخوایم» سردادهاند. زنان دانشجو از سازماندهندگان اصلی این تجمع بودهاند که حضوری برجسته داشتند.
در این تجمع بیانیهای توسط دانشجویان نیز قرائت شد که مشخصا فضای پلیسی و رفتارها و اقدامات حراست پس از بازگشایی دانشگاه را مورد هدف قرار داده و در انتها صراحتا مطالبات دانشجویان را مطرح کرده است. در این بیانیه آمده: «امروز دو هفته از بازگشایی دانشگاه، بعد از دو سال تعطیلی میگذرد و شاهد اولین تجمع دانشجویی، در دفاع از حق دانشجویان هستیم. بااینکه مدت کوتاهی است که از بازگشایی دانشگاه میگذرد اما در همین مدت کوتاه شاهد شدت گرفتن تلاشهایی برای استقرار نظم پلیسی در دانشگاه هستیم. گویا تعطیلی دوساله دانشگاه و شکاف نسلی ایجادشده میان دانشجویان، به اقتدارگرایان فرصتی برای از بین بردن دستاوردهای مبارزات دانشجویی داده است. آنها فکر میکردند که میتوانند نبض دانشجو را خاموش کنند. اما این گمان، خیال خامی بیشتر نیست.»
ضربوشتم یک دانشجوی معترض توسط حفاظت فیزیکی
طبق روایت کانال تلگرامی دانشگاه علم و صنعت «روز ۳۰ ام فروردین، اعضای انجمن اسلامی آرمان دانشجویان در حال توزیع نسخههایی از بیانیه پیشین این انجمن در سطح دانشگاه بودند که با برخوردهای خشونتبار کادر حفاظت فیزیکی به جهت اختلال و ایجاد مانع در پخش بیانیه مواجهه شدند. در پی این برخوردها چند تن از ماموران حفاظت فیزیکی یکی از دانشجویان حامل نسخههایی از بیانیه را به صورت پیاده و سوار بر موتورسیکلت تعقیب کرده و هنگامی که این دانشجو بر زمین افتاد به او یورش برده و مورد ضربوشتم و هتک حرمت قرار دادند. به نحوی که آثار جرح و کبودی بر بدن وی باقی است.»
کانال تلگرامی این دانشگاه گزارش داده است که افراد خاطی این دانشجو را روی زمین کشیده، گردن او را فشرده و محتویات کیف او را بدون اجازه وی تجسس کردهاند. در ادامه این خبر آمده: « انتقال دانشجوی مضروب به حراست فیزیکی و نیز انتقال او به کلانتری، از رفتار فراقانونی حراست پرده برمیدارد. در این میان مسئولان حراست در پاسخ به سایر فعالان انجمن که جهت پیگیری وضعیت دانشجوی مذکور مراجعه کرده بودند، مطالبی خلاف واقع و مغشوش را اعلام میکردند و سعی در وارونهنمایی ماجرا داشتند. سرانجام با پیگیریهای انجمن، این عضو و دانشجوی دانشگاه ساعاتی بعد از کلانتری خارج شد.» دانشجویان علم و صنعت گزارش دادهاند که برخورد دانشگاه به این وقایع محدود نشده و روز بعد دانشجوی مضروب به همراه دو دانشجوی دیگر به کمیته انضباطی احضار شدهاند و هماکنون منتظرند که ببینند چه حکمی در انتظارشان است.
گشتهای حراست با موتور خارج از خوابگاه هم تردد دارند
رفتارهای کنترلگرایانه و سرکوب دختران دانشجو به شیوههای مختلف در دانشگاهها اگرچه مسوبق به سابقه بوده اما با بازگشایی دوباره دانشگاهها، مسئولان دانشگاه اشکال جدیدی از این سلطهگریها را به اجرا گذاشتهاند. یکی از دختران دانشجوی علموصنعت که در خوابگاه سکونت دارد و نمیخواست نامش فاش شود در گفتگو با دیدبان آزار از شدت گرفتن رفتارهای تحقیرآمیز مسئولان حراست و خوابگاه با دختران دانشجو میگوید: «دو هفتهای که از بازگشایی دانشگاهها می گذرد ما با تحول عجیبی از سوی سرپرستی خوابگاهها و برخوردهای حراست روبرو شدهایم. البته پیش از این هم قوانین مرتجعانهای چون ممنوعیت ساعت ورود و خروج و یا سرشماری شبانه وجود داشت اما قوانین جدید واقعا عجیبوغریباند. مثلا اینکه روی بیلبورد سرپرستی خوابگاه درج شده که اگر وضعیت پوشش دختران حتی موقع خروج از خوابگاه به مقصدی غیر از دانشگاه مورد قبول نباشد، سرپرست خوابگاه میتواند از خروج دانشجو ممانعت به عمل آورد.»
او میگوید رفتارها اما به همین جا ختم نمیشود: «ما با رفتارهای تند و وحشیانهای از سرپرستی، حفاظت فیزیکی و حراست روبرو شدیم. فقط هم تجربه زیسته شخصی من نبود. دانشجویان زیادی در این مدت با رفتارهای تحقیرآمیز و تند روبرو شدهاند. انگار که بخواهند پیامی را به ما منتقل کنند که آماده سرکوب دانشجویان و بهویژه دختران هستند. این رفتارها هم نسبت به همه بوده است مگر اینکه حجابها کامل و غیررنگی بوده باشد. مثلا در روزهای اخیر اگر شما به عنوان دانشجو میخواستید از خوابگاه به مقصدی غیر از دانشگاه بروید باز مسئولان حراست و سرپرست خوابگاه در پوشش شما دخالت می کرد. دوست خود من چند شب پیش ساعت 10 و نیم به خوابگاه رسید. ساعت قانونی برای برگشت به خوابگاه 10 شب است. با اینکه دوستم برای مسئول خوابگاه توضیح داد که خانوادهاش در جریان هستند اما نپذیرفتند و گفتند که اگر این اتفاق بیش از سه بار رخ دهد، او لغو اسکان خواهد شد و این را به عنوان یک قانون جدید عنوان کردند. در حالی که این قانون تا سالهای قبل هشت بار در ماه بود و حتی بعدش هم لغو اسکان رخ نمیداد.»
این دانشجو با اشاره به گشتهای حراست دانشگاه توضیح میدهد: «حالا دیگر ما در حالی تهدیدهای متعدد مبنی بر لغو اسکان و یا پروندهسازی را میشنویم که این موضوعات اصلا جزو حیطه اختیارات سرپرستان خوابگاه نیست. یا مثلا گشتهای حراست با موتور خارج از خوابگاه هم تردد دارند و به دانشجویان درباره پوشش و یا روابطشان تذکر میدهند و آنها را تهدید به پروندهسازی میکنند. فقط این محدودیتها به داخل خوابگاه نرسیده است. معلوم نیست چه زمانی باید منتظر آن باشیم که داخل اتاقهایمان بیایند و بگویند چه لباسی را نباید بپوشیم. مشکل اینجاست که این رفتارها خیلی هم سلیقهای است و هر مدیر خوابگاهی به راحتی میتواند محدودیتی برای خودش وضع کند یا بر اساس پوششی که میبیند به تهدید وبرخوردهای تند بپردازد. سرشماریهای شبانه درخوابگاهها هم خیلی شدیدتر از همیشه شده است. حتی وارد اتاقمان میشوند تا نام هر کسی را با چهرهاش تطبیق دهند.» با این وجود همه تلاش دانشجویان به ویژه آنها که قدیمیترند، آگاهسازی دانشجویان تازهوارد است: «ما تلاش میکنیم دانشجویان جدید را مطلع کنیم که از این فضای رعبانگیز نترسند. اینکه از قوانین مطلعشان کنیم تا وحشت ایجاد شده باعث نشود که زیر بار این حجم ظلم و سرکوب بروند. ولی وقتی نهاد نظارتی بر حراست و سرپرستی خوابگاهها وجود ندارد، قدرت ما هم کم میشود. ولی همه سعی ما بر این است که دستکم اگاهی خودمان را نسبت به حق و حقوقمان افزایش دهیم.»
بیشتر بخوانید
تفکیک جنسیتی و تبعیض علیه زنان دانشجو
از خشونت به دختران خوابگاهی هیچچیز نمیدانید
الزام همبستگی میان دانشجویان نسل قدیم و جدید
علی حقیقتجوان، از ادوار این دانشگاه و انجمن آرمان هم معتقد است تعطیلی دانشگاه سبب شده تا مدیران تصور کنند پویایی از دانشگاه رخت بربسته، حال اینکه اینطور نیست: «دانشگاه علم و صنعت همیشه تلاقی نیروی راست سنتی با سایر نیروهای فعال دانشجویی بوده است. همین هم سبب شد تا فضای امنیتی سنگینی در این دانشگاه برقرار باشد. نیروهای امنیتی پایگاه جدی در آن دارند و دانشجویان تحت فشار بیشتری از سوی حراست هستند. تفکیک جنسیتی همواره با جدیت لحاظ شده و بعد از هر اعتراضی فضای رعبانگیز در دانشگاه ساختهاند. اما دانشگاه در مقابل تمامی این رفتارهاری سلبی فراز و فرودهای جدی داشته است. یکی از مهمترین فرازهای دانشگاه علموصنعت نیمه دوم سال 98 بود که از ابتدای سال تحصیلی پویایی و کنشهای دانشجویی در جریان بود. تجمعاتی که در اعتراض به آبان 98 و سقوط هواپیمای اوکراینی رخ داد برخی از آن فعالیتها بود. حالا و پس از دو سال تعطیلی گویا مدیران تصور میکردند که بیداری دانشگاه به طور کلی از بین رفته است و به همین دلیل هم جرات کردهاند و با دانشجو برخورد فیزیکی داشتند. حال آنکه پویایی دانشگاه چیزی نیست که با این برخوردهای سلبی به یکباره محو شود و دانشجویان در همین تجمع اخیر خود نشان دادهاند که هیچگاه از مواضع خود عقبنشینی نمیکنند.»
دانشجوی دیگری که در تجمعات امروز حضور داشته درباره الزام ایجاد همبستگی بیشتر بین دانشجویان نسل قدیم و جدید به دیدبان آزار میگوید: «فعالیت دانشجویی و نهادهای دانشجویی در این دو سال تضعیف شدند و از طرفی یک شکاف نسلی هم بین دانشجویان جدید و قدیم شکل گرفته و سنتها و تجربهها به خوبی منتقل نشدند. حالا و در شرایط فعلی وظیفه فعالان دانشجویی این است که سعی کنند این عقبگردی که به واسطه کرونا در دانشگاه و جنبش دانشجویی ایجاد شده را جبران کنند و تلاش کنند تا این نهادهای تضعیفشده دوباره روی پای خودشان بایستند که این مهم نیازمند تلاش حداکثری و سازماندهی مداوم است.»
ما چیزی جز اذیت و آزار ندیدهایم
متن کامل بیانیه قرائتشده درتجمع دانشجویان علم و صنعت در اعتراض به فضای پلیسی و رفتارها و اقدامات حراست پس از بازگشایی دانشگاه: «دانشجویان! همکلاسیها! امروز دو هفته از بازگشایی دانشگاه، بعد از دو سال تعطیلی میگذرد و شاهد اولین تجمع دانشجویی، در دفاع از حق دانشجویان هستیم. بااینکه مدت کوتاهی است که از بازگشایی دانشگاه میگذرد اما در همین مدت کوتاه شاهد شدت گرفتن تلاشهایی برای استقرار نظم پلیسی در دانشگاه هستیم. گویا تعطیلی دوساله دانشگاه و شکاف نسلی ایجادشده میان دانشجویان، به اقتدارگرایان فرصتی برای از بین بردن دستاوردهای مبارزات دانشجویی داده است. آنها فکر میکردند که میتوانند نبض دانشجو را خاموش کنند. اما این گمان، خیال خامی بیشتر نیست. دو هفته از بازگشایی دانشگاهها میگذرد و ما چیزی جز اذیت و آزار ندیدهایم. حراست دانشگاهی که وظیفه حفاظت از دانشجو را دارد، امروزه بیش از هر نهاد دیگری مخل آسایش اوست. روندی که تنها منحصر به علم و صنعت نیست و در سایر دانشگاهها نیز به شکلهای مختلف دیده میشود. پروژهای که برای سرکوب و خنثی کردن پتانسیل سیاسی دانشگاه در جریان است، نه فقط با تشدید فشارها بر فعالان و تشکلها و نهادهای دانشجویی بلکه همراه با فشارهایی روزانه بر عموم دانشجویان. فشارهایی همچون گسترش حوزه دخالت در پوشش دانشجویان حتی خارج از دانشگاه و ایجاد رعب و وحشت و تهدید دانشجویانی که تا پیش از این رنگ دانشگاه حضوری را به چشم ندیده بودند و برای تحصیل، کیلومترها از شهرهای خود دور شدهاند. در این میان عملکرد حراست و حفاظت فیزیکی دانشگاه علم و صنعت جانمان را به لب رسانده است. این نهاد قدرت، تا بدانجا پیش رفته که هفته گذشته وقتی تشکلی علیه این عملکرد آنها دست به صدور بیانیهای زد، به جمعآوری بیانیههای یک تشکل از سطح دانشگاه پرداخت و یکی از دانشجویان را مضروب و به همراه تعدادی دیگر به کمیته انضباطی احضار کرد و پای نیروهای نظامی را به صحن دانشگاه باز کرد. امروز دهه شصت نیست! که بتوان با اجبار، سلایق و عقاید عصر حجری خود را با زور و چماق به خورد دانشجو داد. امروزه باید حق آزادی انتخاب را پذیرفت. چارهای هم جز پذیرش آن نیست. حق انتخاب، مهمترین حق هر انسانی بعد از حق زندگی است. ما دانشجویان، حضور نیروهای امنیتی در دانشگاه و ایجاد رعب و وحشت را به شدت محکوم میکنیم. امروز ما دانشجویان خواستار موارد زیر هستیم:
1. تشکیل شورای نظارت بر حراست
2. توقف دخالت در امور شخصی دانشجویان و زیست دانشجویی و به رسمیت شناختن حق آزادی انتخاب
3. شفاف شدن عملکرد حراست، انتشار آییننامهها و مصوبهها به صورت علنی
4. مشخص شدن هویت نیروهای حفاظت فیزیکی! (افراد باید اتیکت اسمشان را روی بیرونیترین لباسشان نصب کنند.)
5. توقف گشتزنی در سطح دانشگاه، و حذف و عدم استعمال موتورسیکلت و وسایل نقلیه موتوری توسط حفاظت فیزیکی
6. برخورد با عاملان ضربوشتم یک دانشجو
7. توقف ممانعت از فعالیتهای دانشجوییِ سیاسی، مدنی، صنفی و فرهنگی
8. توقف پیگرد کمیته انضباطی دانشجویانی که اخیرا احضار شدهاند
9. رفع محدودیت رفتوآمد خوابگاهها
10. حدف سرشماری شبانه خوابگاهها
11. توقف امنیتیسازی دانشگاه و عدم حضور دوباره نیروهای نظامی