دیدبان آزار: در ماه ژوئن 2018، یک دبیرستان دخترانه در ناروک کنیا، در پی ترک مدرسه توسط دانش‌آموزان تعطیل شد. این دانش‌آموزان به رسیدگی نکردن به اتهامات آزار جنسی علیه یکی از کارکنان مدرسه معترض بودند. اوایل همین ماه مدرسه دیگری به علت متهم شدن یکی از معلمان به تجاوز، تعطیل شد. حدود هزار دانش‌آموز دختر، هم‌زمان از مدرسه ماسائی بیرون آمدند، خانواده‌ها هم سر رسیدند و خواستار رسیدگی فوری به اتهامات آزار جنسی شدند. هیئت مدیره آموزش و پرورش منطقه این اتهامات را تایید و اعلام کرد مقامات در حال رسیدگی به موضوع هستند: «ما مدرسه را تعطیل کردیم و در حال تحقیقات درباره معلمی هستیم که دختران را مجبور به رابطه جنسی می‌کرده است.»
یک هفته قبل تجاوزی در یکی دیگر از دبیرستان‌های دخترانه در نایروبی گزارش شد و به تعطیلی آن مدرسه توسط آموزش و پرورش انجامید و وزیر آموزش و پرورش نگرانی خود را نسبت به افزایش گزارش‌های خشونت جنسی در مدارس دخترانه علنا ابراز کرد. هم‌زمان پلیس در حال بررسی مورد دیگری تجاوز در یکی از مدارس غرب کنیا است. مردی که زیر تخت خوابگاه یکی از دختران دانش‌آموز قایم شده بوده و وقتی توسط یکی از کارکنان دیده می‌شود پا به فرار می‌گذارد.
یکی دیگر از اعتراضات دانش‌آموزی مربوط به دسامبر سال 2020 است. دختران دانش‌آموز مدرسه لوگولو به جای رفتن به مدرسه در اعتراض به ماست‌مالی کیس‌های تجاوز توسط مسئولان مدرسه، در خیابان راهپیمایی کردند. دانش‌آموزان کنار اتوبان فریاد می‌زدند، مدرسه را به حمایت از تجاوز متهم می‌کردند و مقامات آموزش و پرورش را خطاب قرار می‌دادند.
داستان از آنجایی شروع شد که دختری 16 ساله به مدرسه گزارش داد یکی از کارکنان مدرسه در حمام خوابگاه به او حمله کرده و قد تعرض داشته است. اما مدرسه هیچ اقدامی در این زمینه صورت نداده و دانش‌آموزان را مجبور به سکوت کرده و حتی شاهدان این واقعه را تهدید کرده است. دانش‌آموزان در مقابل این کوتاهی تصمیم به اعتراض جمعی گرفتند و در حاشیه اتوبان تحصن کردند. در نهایت توجه پلیس به این اعتراض جلب شد و دختران توانستند این تعرض جنسی را به پلیس گزارش کنند. در تجمع دیگری، روز 17 فوریه سال 2021، دختران مدرسه موا خواستار برکناری مدیر مدرسه خود به علت فساد و سوءمدیریت شدند.
بیشتر بخوانید:
چرا واکنش‌ها به خشونت جنسی در کنیا نیازمند تغییرات جدی است؟
فراگیری خشونت علیه کودکان در مدارس برای مدت‌زمانی طولانی دغدغه‌ای عمده در کنیا بوده است. نتایج نظرسنجی سازمان خشونت علیه زنان در کنیا (VACS) در سال 2019 نشان می‌دهد 11 درصد از دختران و 4 درصد از پسران خشونت جنسی را تجربه می‌کنند. در سال 2010، صدها معلم مدرسه بابت آزار جنسی علیه شاگردان خود از مدارس کنیایی اخراج شدند. یکی از زنانی که در دوران مدرسه توسط معلمش مورد آزار جنسی قرار گرفته به بی‌بی‌سی می‌گوید: «می‌خواهم به همه دختران بگویم که این آزارها حقیقت دارد. ما یعنی تمام دانش‌آموزان کلاس به معلم خود اعتماد داشتیم. اصلا باورم نمی‌شد چنین کاری از او بربیاید. به من گفت به دفترش بروم و از من درخواست رابطه جنسی کرد. این درخواست مدت‌ها تکرار شد. برای هم‌کلاسی‌هایم تعریف کردم اما باور نکردند.»
این زن به دفتر کارکنان مدرسه می‌رود و آزارها را به یکی دیگر از معلمان خود گزارش می‌کند. مدیر مدرسه او و معلم آزارگر را به دفترش فرامی‌خواند: «او ادعا کرد که دروغ می‌گویم و من پیگیر برقراری رابطه با او بوده‌ام. در حالی که هر روز بعد از رفتن بچه‌ها خودش مرا به دفتر معلمان صدا می‌کرد. او در نهایت از مدرسه اخراج شد و شنیدم که یک سال بعد به علت بیماری ایدز درگذشت. پس از اخراجش، دختران دیگری هم جلو آمدند و فهمیدم تنها من مورد هدف نبوده‌ام.» این زن توسط هم‌کلاسی‌های پسر مورد تمسخر قرار می‌گرفته و این آزارها به قدری ادامه پیدا کرده که مجبور می‌شود به مدت یک سال ترک تحصیل کند.
اعتراضات دختران دانش‌آموز کنیایی به خشونت جنسی در مدارس، در طی چند سال اخیر این معضل را به مسئله‌ای همگانی تبدیل و وارد گفتمان عمومی کرده است. در نتیجه این اعتراض‌‍‌ها، کنشگری مدنی علیه قوانین و سیاست‌های تبعیض‌آمیز علیه زنان هم افزایش پیدا کرده است. این دختران نقش مهمی در مطالبه حقوق شهروندی در کنیا داشته‌اند اگرچه با چالش‌هایی نیز مواجه بوده‌اند. برای مثال نگاه انگ‌آلودی که نسبت به جوانان معترض در جامعه کنیایی وجود دارد یکی از این موانع است. آنها برچسب ولنگار و خرابکار بودن می‌خورند. پاسخ دولت کنیا به خشونت جنسی در این کشور همواره غیرموثر بوده است. بسیاری از بازماندگان به عدالت دست پیدا نمی‌کنند و از حمایت‌های پزشکی و مشاوره‌ای پس از وقوع خشونت، محرومند.
منابع:
https://www.hrw.org/sites/default/files/report_pdf/kenya1217_web.pdf
