یک سال پیش، زمانی که «استر اونی» ورزش بوکس را آغاز کرد، تصور نمیکرد که زندگیاش متحول شود. او در دوران کودکی مورد خشونت و سوءاستفاده جنسی قرار گرفته بود. این تجربه اعتمادبهنفسش را نابود کرده و او را مضطرب و منزوی کرده بود. امروز او چشم خود را به ورزش بوکس بهطور حرفهای دوخته است و با بهترینهای دنیا رقابت میکند: «من تبدیل به آدم دیگری شدم، متفاوت از آنچه که پیش از شروع بوکس بودم. از فردی خجالتی و ترسیده به زنی قوی با اعتمادبه نفس. احساس آرامش میکنم، گویی باری سنگین مرا رها کرده است. احساس آزادی میکنم.»
اونی میگوید قبلا به خاطر تجربههای کودکی به ترس و وحشت خو گرفته بوده اما اکنون حس میکند از همه قویتر است: «وقتی با دوستانم بیرون میرویم و مردی مزاحممان میشود و بدرفتاری میکند، من تنها کسی هستم که مقابل آزارگران میایستم و به آنها هشدار میدهم. من تنها زن مبارز و جنگجو در گروه دوستیمان هستم.»
او یکی از ۶ زن بوکسور نیجریهای است که «تایوو آینا»، عکاس و مستندساز از آنها در باشگاه EliteBox عکاسی کرده است. برخی از این زنان در جهت آموزش دفاع شخصی به بوکس روی آوردهاند و برخی دیگر ورزشکاران حرفهای هستند. این زنان متفقالقول باور دارند که بوکس نقشی اساسی در بهبود سلامت روانشان داشته است.
آینا این مجموعه عکس را در یک نمایشگاه در معرض دید عموم قرار داد. زنان بوکسور با خانوادههای خود به بازدید نمایشگاه آمدند. اونی میگوید لبخندی که روی لبان مادرش با دیدن تصویر نقش بسته، برایش بسیار لذتبخش بوده است. چرا که مادر با ورود او به عرصه بوکس مخالف بوده است. مادرش معتقد بوده این ورزش زنانگیاش را نابود و او را به یک مرد تبدیل میکند که هیچکس خواهان ازدواج با او نخواهد بود. اما حالا به او افتخار میکند که تجربههای تلخ کودکی را پشت سر گذاشته و به زنی قدرتمند بدل شده است.
اوریومی از دیگر زنانی است که بوکس کار میکند. در کودکی پدر و مادرش از یکدیگر جدا میشوند. مادر او را به پدر واگذار و رها میکند. نامادری با او رفتارهای بسیار بدی داشته تا اینکه در ۱۳ سالگی، اوریومی را که باردار بوده از خانه بیرون میکند. او اکنون ۲۵ ساله و مادر یک پسر ۱۱ ساله است که در کنارش زندگی میکند. پسرش گاهی به تماشای مبارزاتش میرود و به او افتخار میکند. اوریومی میگوید بوکس او را از گذشتهای تیره و تار جدا کرده و به سوی آیندهای روشن سوق داده است. او باور دارد که بوکس زندگیاش را نجات داده است و اکنون رویای قهرمانی المپیک و شهرت جهانی در رشتهای را به سر دارد که تا چندی پیش برای زنان ایدهآل نبود.
یافتههای یک نظرسنجی مربوط به سال ۲۰۱۵ که توسط سازمان غیردولتی Promundo صورت گرفته نشان میدهد که ۹۴ درصد از مردان و ۹۱ درصد از زنان نیجریهای باور دارند که مهمترین نقش یک زن خانهداری و رسیدگی به امور خانه و خانواده است. بعلاوه، خشونت علیه زنان در نگاه پاسخدهندگان به طور گسترده امری عادی و پذیرفتهشده بوده است. علیرغم آمار بالای بیسوادی زنان، خشونت جنسیتی و بهطور کلی شکاف جنسیتی موجود در این کشور، محبوبیت روزافزون ورزش بوکس برای زنان قابل توجه است.
بیشتر بخوانید:
مادربزرگهای کنیا دفاع شخصی میآموزند
آزار خیابانی چالشی مقابل ورزش زنان در فضای باز
از دهه ۱۹۸۰ که زنان این ورزش را در نیجریه آغاز کردند، دیدگاههای جنسیتی عمیقا نسبت به زنان بوکسور متحول شده و از سرعت روند پیشرفت برابری جنسی در باقی عرصهها پیشی گرفته است. البته همچنان نمیتوان ادعا کرد که فیگور زنِ به لحاظ فیزیکی مقتدر و درشتجثه در جامعه نیجریه پذیرفته شده است. برای مثال دو سال قبل، میزبان برنامه یک برنامه یوتیوبی از شهروندان لاگوس در خیابان پرسید: «آیا هرگز حاضرید با یک زن بوکسکار دیت کنید؟» یکی از مردان پاسخ داد: «تنها در صورتیکه بیپول باشم. من دختران دارای ظاهر زنانه و اندام ظریف را دوست دارم.» تمامی مردان دیگر نیز صراحتا پاسخ دادند: «خیر»
اوریومی نیز توضیح میدهد: «بسیاری از زنان بوکسور، پس از ازدواج عرصه را ترک کردند چرا که این ورزش مورد تایید همسرانشان نبود. بویژه بدلیل رنجها و جراحاتی که بوکس به همراه دارد. همسر من با همهچیز کنار میآید و مرا حمایت میکند. وقتی مسابقهای پیش رو دارم، به مدت سه ماه از برقراری رابطه جنسی اجتناب میکنیم چرا که رابطه جنسی، قدرت بدنی شما را در رینگ کاهش میدهد.» اوریومی میگوید بوکس تقریبا تمامی ویژگیهای به اصطلاح زنانه او را از بین برده است و بسیاری افراد به خاطر ظاهرش او را با مردان اشتباه میگیرند. او ادامه میدهد: «عده زیادی از همسرم میپرسند آیا من برایش جذابیت دارم؟ آیا با اینکه بدنم سفت است، در سکس از بدن من لذت میبرد؟ همسرم به این پرسشها بیاعتنایی میکند و مشوق من است.«
«مایکل گنارو»، استاد دانشگاه در نیجریه که تز دکترایش را درباره تاریخچه بوکس در این کشور نوشته میگوید: «برای مدتی طولانی، ورزش بوکس در دسترس زنان نیجریهای نبود انگلیسیها در دهه 30 "جنبش کلوپ مردانه" را راهاندازی کردند. کلوپهای مردانه در سرتاسر کشور به راه افتادند تا مردان جوان را از رفتارهای منحرف به راه راست هدایت و حس نظم و اعتمادبهنفس را در آنها تثبیت و تقویت کنند. مدتی بعد کلوپهای زنانه هم به راه افتادند که البته بر اساس رویکردی کاملا متفاوت پایهگذاری شده بودند. چهره زنانه باید مورد عشقورزی و ستایش قرار میگرفت و نه هدف حمله مشت. در آن زمان چنین باورهایی در نیجریه و بریتانیا رایج بود: اینکه زنان بوکسور همسران خود را مورد ضرب و شتم قرار میدهند و به همین دلیل همسران و مادرانی شایسته نیستند، اینکه زنان بوکسور شبیه مردان هستند و دختران جوان فقط باید پا به عرصههای ورزشی مشخص و زنانه پا بگذارند. اما همزمان با تحولات جهانی، محبوبیت بوکس میان زنان نیجریهای نیز افزایش یافت و رفتهرفته سهم زنان از این عرصه بیشتر شد.»
امروز، ورزش بوکس توانسته زندگی بسیاری از زنان نیجریهای را متحول کند. یکی از این زنان میگوید که خانوادهاش امکان پرداخت هزینه مدرسه را برای او نداشته و از تحصیل بازمانده است. اما امروز بواسطه بوکس، آتیهای روشن برای خودش متصور است.