دیدبان آزار: هفته گذشته، سازمان ملل اعلام کرد که ۱۳ مورد تجاوز و تجاوز گروهی توسط ماموران امنیتی را در اعتراضات اخیر سودان مستند کرده است. صدها زن سودانی در اعتراض به این خبر، در خارطوم پایتخت این کشور راهپیمایی و خشونت جنسی علیه زنان معترض را محکوم کردند. خبرگزاری الجزیره به نقل از واحد خشونت جنسیتی وزارت توسعه اجتماعی سودان گزارش داده که ۸ زن ۱۸ تا ۲۷ ساله برای مراقبت‌های پس از تجاوز به این نهاد مراجعه کرده‌اند. این یگان اعلام کرده که تعداد موارد تجاوز صورت گرفته احتمالا بسیار بالاتر از این رقم است.

معترضان طوماری را به دفتر کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل در سودان ارائه دادند و درخواست کردند که این نهاد پیگیری و بررسی موارد خشونت فیزیکی و جنسی در اعتراضات اخیر را برعهده بگیرد. بیش از ۴۰ سازمان حقوق بشری و کمیته مقاومت (گروه‌های محلی سودان که ساختار رهبری افقی دارند و رهبری جنبش دموکراسی‌خواهی سودان را بر عهده دارند)، این طومار را امضار کردند.

اتحادیه تشکل‌های سیاسی و مدنی فمینیستی در سودان(Women of Sudanese Civic and Political Groups)، در بیانیه‌ای خشونت جنسی علیه زنان معترض را محکوم کرده خواستار تحقیقات فوری، بی‌طرفانه و شفاف در جهت تحت تعقیب قرار دادن مرتکبان شده است. این بیانیه رهبران ارتش و نهادهای امنیتی مسئول تجاوزها دانسته و اعلام کرده که ارتش و نیروهای امنیتی هم‌چنان از تجاوز جنسی به عنوان ابزاری برای سرکوب و ارعاب تظاهرکنندگان استفاده می‌کنند.

بیشتر بخوانید:

محکم بایستید، این یک انقلاب زنانه است

وقتی مرگ سهم مردان می‌شود و تجاوز سهم زنان

شاهینزا جمال، از اعضای کمیته مقاومت و از فعالان جنبش حقوق زنان سودان به الجزیره گفته است: «ما اجازه نمی‌دهیم چنین اتفاقاتی تکرار شود. ما آنها را متوقف می‌کنیم.» جمال لباس آبی به تن کرده و در میان معترضان شعار می‌دهد. جمعیت یک‌صدا فریاد می‌زند: «آنها نمی‌توانند تو را بشکنند»، «تجاوز ما را متوقف نخواهد کرد»، «زنان سودانی قوی‌تر از این حرف‌ها هستند» و ... .

در سال ۲۰۱۹ هم نیروهای امنیتی به تحصن مردمی در مقابل دفتر مرکزی ارتش در خارطوم حمله و به ده‌ها نفر تجاوز کردند و بیش از ۱۰۰ نفر را کشتند. زنان سودانی نقش برجسته‌ای در خیزش‌های مردمی سودان داشته‌اند. چه در اعتراضات ۲۰۱۸ که به برکناری عمر البشیر منتهی شد و چه در اعتراضات اخیر علیه کودتا. به همین دلیل نیروهای امنیتی برای ارعاب، ساکت کردن و به خانه راندن آنها به خشونت جنسی متوسل می‌شوند.

بنا بر گزارش‌های منتشرشده، حدود ۷۰ درصد از تظاهرکنندگان خیزش سودان در سال ۲۰۱۸ را زنان تشکیل می‌دادند. نه فقط به عنوان شرکت‌کننده در تجمعات، بلکه هم‌چنین در نقش رهبری اعتراضات. تصویر آلاء صلاح‌‌النورانی را با انگشت اشاره رفته‌اش به سمت آسمان روی سقف خودرو به یاد داریم. تصویری که جایگاهی نمادین در انقلاب سودان پیدا کرد.

نیروهای سرکوبگر رژیم‌البشیر، برای مقابله با زنان معترض، به خشونت جنسی گسترده متوسل شدند. کمیته مرکزی پزشکان سودان افشا کرده که در ادامه اعتراضات، نیروهای نظامی حداقل به ۷۰ زن تجاوز کردند. اما تجاوز، آزار جنسی، فشار خانواده و اخراج از کار هم زنان سودانی را خانه‌نشین نکرد. 

از طرفی دیگر بسیاری از زنان معترض گفته‌اند که برای حضور در تظاهرات خیابانی با چالش‌های فرهنگی و خانوادگی مواجهند. یکی از فعالان مدنی که در سال ۲۰۱۸ به همراه همسرش بازداشت شده بود می‌گوید: «بسیاری از زنان بازداشتی، از خانواده خود بیشتر هراس داشتند تا ماموران امنیتی. آنها می‌ترسیدند که بعد از آزادی با تنبیه خانواده مواجه شوند و دیگر اجازه و امکان بیرون آمدن از خانه را نداشته باشند.»

یکی دیگر از زنان حاضر در راهپیمایی که مادر سه دختر است می‌گوید: «ما باید برای حق مشارکت در این اعتراضات بجنگیم. همسر من اجازه نمی‌دهد هر وقت که بخواهم بیرون بیایم و به مردم بپیوندم. به همین دلیل تعداد زیادی از اعتراضات خیابانی را از دست داده‌ام. هر وقت من و دخترانم می‌خواهیم از خانه بیرون بیاییم، باید با همسرم مذاکره و راضی‌اش کنیم. شب قبلش بیشتر کار می‌کنیم، خانه را مرتب و غذا را از قبل برایش آماده می‌کنیم که کارمان راحت‌تر شود.»