این تصویر از یک اعتراض برهنه توسط گروهی از زنان اکثرا مسن هندی است که 13 سال پیش جهان را متحیر کرد. این 12 زن با سرپیچی از تمامی کلیشه‌ها، نیروهای امنیتی را به چالش کشیدند و زمینه را برای تغییرات واقعی در شمال ایالت مانیپور در شمال شرقی کشور فراهم کردند.
اخیرا دوباره، یازده نفر از مادران در شهر ایمفال در ایالت مانیپور دور هم جمع شدند تا در مورد اعتراض نامتعارف خود با شبکه تلویزیونی بی‌بی‌سی صحبت کنند. (یک نفر از این زنان فوت کرده است.) این زنان در یک سالن بزرگ روی زمین نشستند، در حالی که بسیاری از آنها از نظر فیزیکی ضعیفند و یا با مشکلات مرتبط با بینایی دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند. یکی از آنها بدون کمک دخترش نمی‌تواند راه برود. به همین دلیل هم تصور اینکه این زنان دست به اقدامات اعتراضی می‌زنند، برای هر کسی دشوار و البته تکان‌دهنده و الهام‌بخش است.
مانیپور، دهه‌هاست با شورشی درگیر شده که چند گروه شبه نظامی در آن حضور دارند. در همین راستا هم ارتش هند به مدت بیش از نیم قرن است که بر اساس قانون اختیارات ویژه نیروهای مسلح، اختیار شلیک به شورشیان را دارد. به همین دلیل هم نیروهای امنیتی در این کشور غالبا به نقض حقوق بشر متهم می‌شدند، اما تجاوز جنسی به یک زن 32 ساله و قتل او در ژانویه سال 2004 که توسط نیروهای شبه‌نظامی انجام شد، این کشور را در حاشیه‌ای جدید و حساس قرار داد.
«مانوراما»، یکی از همین معترضانی بود که نیمه شب 11 ژانویه توسط سربازان یک نیروی شبه‌نظامی مستقر در مانیپور، که برای مبارزه با شورشیان استخدام شده بودند، از خانه خود ربود شد. چند ساعت بعد، جسد مثله‌شده و پر از گلوله این زن ساله در حالی در حاشیه جاده پیدا شد که علائم شکنجه و تجاوز روی آن وجود داشت. گروه شبه‌نظامی وابسته به ارتش هند حاضر در شهر، هرگونه نقشی در مرگ مانوراما را انکار کردند، اما این تکذیبیه مردم را قانع نکرد و دولت شاهد خشمی بی‌سابقه از سوی معترضان و به ویژه مادران معترض بود.
این زنان همه خانه‌دار و عمدتا از خانواده‌های فرودست بودند و بسیاری از آنها برای تأمین درآمد خانواده‌های خود کارهای خرد انجام می‌دادند. بزرگترین آنها 73 ساله و جوان‌ترین، 45 ساله بود. همه آنها در مجموع 46 فرزند و 76 نوه داشتند. اما هیچ‌کدام از این موارد، مانعی بر سر راهشان نبود. برخی از آنها از خانواده مانوراما و سردخانه محل نگهداری جسد او بازدید کردند. «سویبام لیما» با اعلام انزجار از این واقعه گفت: «این ماجرا مرا عصبانی کرد. فقط مانوراما نبود که مورد تجاوز قرار گرفت. همه ما مورد تجاوز قرار گرفتیم.»
«توکچوم رامانی» که در آن زمان 73 سال داشت، می‌گوید که ایده اعتراض برهنه اولین بار در 12 ژانویه در جلسه اصلاح و توسعه اجتماعی زنان مانیپور مطرح شد، اما تصور می‌شد اقدامی بسیار حساس و رادیکال خواهد بود. اما در جلسه‌ای که بعدها در گروه‌های مختلف زنان برگزار شد، به این باور رسیدیم که «همیشه اقداماتی که ممکن است در شرایط عادی افراطی به نظر برسند، در هنگام سختی بهترین و مناسب‌ترین گزینه هستند.» در نتیجه تصمیم و توافق بر این شد که گروه کوچکی از زنان سعی کنند از مقابل قلعه کانگلا در سطح شهر که قلعه نمادینی هم برای ما محسوب می‌شود، مقابل نیروهای مسلح شبه‌نظامیان صف بکشند.
بیشتر بخوانید:
زنی که از پیشروی در مسیر عدالت منصرف نشد
«دست به کار شدیم تا از خودمان محافظت کنیم»
صبح روز 15 ژانویه یعنی همان روز تظاهرات، «لایشرام گیانشواری»، ساعت 5:30 صبح خانه خود را ترک کرد: «من به شوهر یا فرزندانم نگفتم که قصد دارم در این اعتراض شرکت کنم. نمی‌دانستم که چگونه این اتفاق خواهد افتاد، فقط این را می‌دانستم که زندگی خود را به خطر می‌اندازم و می‌دانستم که در آن روز توان این را دارم که بمیرم.»
«لورمبام نگانبی»، زن معترض دیگری بود که یک روز زودتر از خانه خود در ویشنوپور وارد شهر شد. به دلیل مقررات منع رفت‌و‌آمد دولت که در بسیاری از مناطق این ایالت وضع شده بود، هیچ اتوبوسی وجود نداشت، بنابراین او یک تاکسی شخصی گرفت تا به ایمفال برسد و چند مایل آخر را به جمع دیگر معترضان بپیوندد. او درباره آن روز می‌گوید: «در آنجا، لباس‌های زیر خود را درآوردیم و بدن خود را فقط با سارافون‌های سنتی مانیپوری پوشاندیم تا بتوانیم به راحتی از تن در بیاوریم.»
ساعت 10 صبح بود که زنان معترض، در قالب جمع‌های دو نفره و سه نفره به سمت دروازه قلعه رفتند و قبل از اینکه کسی متوجه شود چه خبر است، لباس‌هایشان را از تن درآوردند و در حالی که با حالت عزاداری به سر و سینه خود می‌‌زدند، غلت‌زنان روی زمین گریه و اعتراض می‌کردند. این زنان بنرهایی با خود داشتند که روی آنها نوشته شده بود «ارتش هند، به ما تجاوز کنید» و یا «ارتش هند، ما را بکش». (لازم به ذکر است که حتی اگر مانوراما توسط اعضای یک نیروی شبه‌نظامی ربوده شده باشد، اکثر هندی‌ها شاخه‌های مختلف نیروهای امنیتی را نمی‌شناسند، بنابراین ارتش به عنوان یک اصطلاح عام برای توصیف همه آنها استفاده می‌شود.)
اگرچه در میان این زنان معترض هیچ رهبری وجود نداشت اما «لورمب» تنها زنی بود که در میان جمع به زبان انگلیسی فریاد می‌زد و شعار می‌داد: «به انگلیسی فریاد می‌زدم زیرا ما می‌خواستیم آنها را به زبانی که خودشان و بقیه جهان می‌فهمیدند، شرمنده کنیم. من فکر می‌کردم که عمل آنها باید متوقف شود، آنها باید مجازات شوند. زنان نباید در هیچ کجای دنیا مورد تجاوز قرار گیرند.»
زنان سعی کردند به قلعه حمله کنند، اما سربازان دروازه‌ها را قفل کردند. «لایشرم» تعریف می‌کند: «دو مامور اسلحه خود را به سمت ما گرفتند. ما جرأت کردیم و با فریاد به آنها گفتیم که به ما شلیک کنند، اما آنها اسلحه‌های خود را پایین آوردند. من فکر می‌کنم آنها شرمنده بودند. فضای عجیبی بود. بیشتر مردم، از جمله بسیاری از نیروهای پلیس، گریه می‌کردند.»
بعد از این اعتراضات، این زنان به چهره‌هایی محبوب تبدیل شدند که همه ساکنین ایالت سعی داشتند پذیرای آنها باشند. اما این تنها یک سوی ماجرا بود. دولتی که از اقدام این زنان خجالت‌زده شده بود، دست به آزار و اذیت مادران معترض زد و تخریب سیستماتیک آنها را آغاز کرد. نُه نفر از این زنان به آتش‌سوزی و اقدام علیه امنیت کشور متهم شدند و برای مدت نزدیک به سه ماه به زندان فرستاده شدند. با این حال، اعتراض آنها تأثیر مهمی در ایجاد کانون توجه بر روی مسئله مانیپور داشت.
«بابلو لویتونگبام»، یکی از زنان معترضی بود که حالا از هشدار حقوق بشر پس از رسانه‌ای شدن این اعتراض می‌گوید: «اعتراض مادران برای مانوراما خیلی دیر انجام شد، اما این حضور اعتراضی نقش مهمی در مجبور کردن نیروهای مسلح به تخلیه قلعه داد. چهار ماه بعد، برای اولین بار از زمان اشغال آن در 1949، قلعه نمادین شهر ما آزاد شد و از تصرف نظامیان درآمد. همچنین پس از این ماجرا بود که دولت هند قول داد که به درخواست الغای گروه شبه نظامی مذکور فکر کند و آن را در دستور برنامه‌ها قرار دهد.
امروز، یعنی سیزده سال بعد از تجمع اعتراضی زنان معترض، هر چند این گروه شبه نظامی همچنان در بخش‌های وسیعی از ایالت باقی مانده و گزارش‌های مربوط به نقض حقوق توسط نیروهای امنیتی همچنان در جریان است، اما مبارزان احساس می‌کنند که اوضاع بهتر شده است. حالا حتی اعتراض برهنه زنان به کتاب‌های تاریخی هندوستان هم وارد شده است. اگرچه زنان هنوز هم عصبانی هستند. «لایشرم» می‌گوید: «ما هنوز هم برهنه هستیم و اعتقاد داریم تنها روزی که دولت این گروه شبه نظامی وابسته به ارتشرا به طور کلی و از همه ایالت‌ها برکنار کند، بدن ما پوشانده خواهد شد.»
منبع: BBC
 - Copy 2.jpg&width=72&height=72)
