مهتاب محمودی: «مارلن شیاپا[1]»، وزیر برابری جنسیتی فرانسه، در صفحه توییتر خود از طرح جدیدی مبنی بر تسریع پیگیری و مراحل دادرسی به پرونده‌های آزار خیابانی و پویشی برای حفظ امنیت زنان در خیابان‌ها خبر داد. این اقدامات بخشی از قانون مقابله با آزار جنسی کلامی است که در سال ۲۰۱۸ به تصویب رسید.
این طرح که موسوم به «طرح آنجلا[2]» است، ابزارهای قانونی برای مقابله با آزار خیابانی را محکم‌تر می‌کند. مارلن شیاپا در گفت‌وگو با روزنامه فرانسوی لا کرویکس[3] درباره طرح آنجلا گفت: «از منظر قضایی با اجرای طرح آنجلا دادگاه فورا به جرایم مرتبط با آزار خیابانی رسیدگی خواهد کرد. این پیشرفت بسیار مهمی است که باعث می‌شود روند رسیدگی و جریمه در موراد آزار خیابانی آسان‌تر و موثرتر انجام شود.»
من دنبال آنجلا می‌گردم
ماه گذشته دولت فرانسه پس از هشت هفته قرنطینه به تعطیلی همگانی پایان داد. به گزارش رادیو بین‌المللی فرانسه[4] با پایان تعطیلات آزار و اذیت زنان در خیابان‌های فرانسه افزایش یافته است. زنی فرانسوی در صفحه توییتر خود نوشته است در نیم ساعت پنج بار در خیابان برای او سوت زده‌اند. زنان فرانسوی دیگری نیز در توییتر از بیشترشدن چشم‌چرانی‌ها و متلک‌پرانی در خیابان نوشته‌اند. به گفته شیاپا با اجرای «طرح آنجلا» آزاردیدگان برای گزارش آزار خیابانی و شکایت نیازی به پیمودن مسیر طولانی شکایت رسمی نخواهند داشت.
«طرح آنجلا» با حمایت سازمان ملل به زنانی که در معرض خطر هستند کمک می‌کند تا اگر در اطراف خود به ماموران پلیس دسترسی فوری ندارند، بتوانند نزدیک‌ترین پناهگاه را پیدا کنند. به گفته شیاپا این پناهگاه‌ها می‌توانند بارها، رستوران‌ها، داروخانه‌ها یا هر یک از کسب‌وکارهایی باشند که تمایل دارند در این طرح مشارکت کنند. این پناهگاه‌ها با برچسب از پیش مشخص شده‌اند و زنان می‌توانند در صورت لزوم آنها را با کمک این برچسب‌ها شناسایی کنند. شیاپا در گفت‌وگو با وب سایت فرانسوی فرانس اینفو[5] درباره این پناهگاه‌ها گفت: «اگر زنان در خیابان احساس ناامنی کنند می‌توانند به این پناهگاه‌ها بروند. پس از رفتن به پناهگاه کافی است که بگویند ‘من دنبال آنجلا می‌گردم[6]’.»
«آنجلا» در واقع رمزی است که با شنیدن آن کارکنان متوجه می‌شوند که فرد به کمک نیاز دارد. این طرح پیشتر در انگلستان و آمریکا آزمایش شده بود.
جریمه نقدی فوری آزار خیابانی
بر اساس قانونی که در آگوست ۲۰۱۸ در فرانسه تصویب شد، افرادی که مرتکب آزار خیابانی شوند با جریمه‌های احتمالی از ۹۰ یورو تا ۷۵۰ یورو مجازات خواهند شد. در این قانون توهین‌های جنس‌گرایانه، اظهارات تحقیرآمیز و رفتارهای جنسی یا جنس‌گرایانه نسبت به افراد در فضاهای عمومی جرم‌انگاری شده است. این قانون برای شرایط حاد و شدید مانند آزار در وسایل نقیه عمومی، آزار و اذیت افراد زیر ۱۵ سال یا افرادی که به‌طور ویژه آسیب‌پذیر محسوب می‌شوند جریمه سنگین‌تری در نظر گرفته است. بر اساس نظرسنجی موسسه «افکار عمومی فرانسه[7]» در سال ۲۰۱۸، ۹۰ درصد مردم این کشور با تصویب این قانون موافق بودند.
به گزارش بی‌بی‌سی در هشت ماه نخست اجرای قانون مجازات نقدی آزارهای کلامی، ۴۴۷ نفر بر اساس این قانون به جرم آزار خیابانی به پرداخت جریمه نقدی محکوم شدند. اولین مورد اجرای این قانون پس از انتشار ویدئویی بود که نشان می‌داد مردی در مقابل یک کافه به زنی سیلی زده است. در این ویدئو که در تابستان سال ۲۰۱۸ به سرعت فراگیر شد، در ابتدا مردی به «ماری لاگر[8]»، زن ۲۲ ساله فرانسوی، نزدیک می‌شود، به او متلک می‌اندازد و از کنارش می‌گذرد. ماری اما سکوت نمی‌کند و به او می‌گوید دهانت را ببند! و همین موضوع باعث می‌شود مرد آزارگر به سمت ماری برود و به او سیلی بزند. این مرد در نهایت به شِش ماه زندان و پرداخت دو هزار یورو جریمه محکوم شد.
اگرچه این قانون با دستاوردهایی در زمینه مقابله با آزارهای خیابانی همراه بود اما فعالان جنبش زنان فرانسه انتقاداتی درباره شیوه اجرای این قانون مطرح کردند. انتقاداتی که مارلن شیاپا به دنبال اصلاح آن است.
ماری لاگر پیشتر در گفت‌وگو با «دیده‌بان آزار» درباره این قانون گفته بود: « اجرای این قانون بسیار سخت است. پلیس باید شاهد یک آزار و اذیت خیابانی باشد تا آزاردهنده را جریمه کند و حتی برخی از پلیس‌ها زمانی که آزار را می‌بینند، نمی‌دانند چگونه آزار و اذیت خیابانی یا جنسی را به رسمیت بشناسند.»
چهار میلیون زن فرانسوی قربانی تجاوز شده‌اند
نتایج پیمایش بنیاد «ژان ژورس[9]»در سال ۲۰۱۸ نشان می‌دهد ۱۲ درصد از زنان فرانسوی دست کم یک بار در طول زندگی خود قربانی تجاوز جنسی شده‌اند. همچنین بر اساس پیمایش این اندیشکده فرانسوی۴۳ درصد از زنان فرانسوی تماس جنسی بدون رضایت را تجربه کردهاند. بر اساس نتایج پژوهش انجمن ملی کاربران حمل‌ونقل در سال ۲۰۱۶، ۸۳ درصد از زنان در فرانسه تجربه شنیدن متلک یا اظهارات ناخوشایند درباره ظاهرشان را در وسایل نقلیه عمومی داشته‌اند.
وزیر برابری جنسیتی فرانسه درباره گستردگی آزار خیابانی در این کشور گفته است: «حدود ۸۶ درصد زنان انواعی از رفتارهای تهدیدآمیز را در خیابان تجربه کردهاند. وقتی از آزار در وسایل حمل‌ونقل عمومی صحبت کنیم این نسبت بیشتر می‌شود.»
نبرد فرهنگی
یکی از ویژگی‌های مثبت طرح آنجلا مشارکت شهروندان در مقابله با آزار جنسی است. به گفته شیاپا این شیوه جدید مداخله شهروندی در آزار خیابانی در دوران قرنطینه و تعطیلی همگانی فرانسه شکل گرفت. اکنون وزارت برابری جنسیتی فرانسه به دنبال ادامه این طرح است. علاوه بر همکاری داوطلبانه کسب‌وکارهای مختلف در طرح آنجلا، با افزایش میزان خشونت خانگی در دوران قرنطینه تاکنون چندین مکان مختلف برای اسکان موقت قربانیان خشونت خانگی نیز اعلام آمادگی کردند؛ از جمله باشگاه فوتبال مارسی که حالا میزبان قربانیان خشونت خانگی شده است.
با این همه فمینیست‌های فرانسوی اعتقاد دارند دولت فرانسه در مقابله با ریشه‌های آزار جنسی ناموفق بوده است. «اگنس ولنت[10]»، یکی از اعضای موسسه «به آزار خیابانی خاتمه دهید[11]»، در گفت‌وگو با فرانس اینفو در این باره گفت: «بار مسئولیت یافتن پناهگاه و شاهد بر دوش زنان است، نه مجرمان و آزرگران.»
فمینیست‌های فرانسوی خواهان سرمایه گذاری دولت بر پیشگیری از آزار جنسی و آموزش از سنین پایین هستند. آنان تاکید دارند که مقابله با آزار جنسی بیش از آنکه نبردی قانونی باشد، نبردی فرهنگی است.
فهرست منابع:
https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-43167309
http://www.rfi.fr/en/france/20200529-france-fast-track-cases-street-harassment-against-women-angela
https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-48104247
https://www.bbc.co.uk/news/uk-37855009
https://www.nytimes.com/2018/09/27/world/europe/france-sexual-harassment-law.html
[1] Marlène Schiappa
[2] Angela plan
[3] La Croix
[4] Radio France Internationale (RFI)
[5] France Info
[6] I ask for Angela
[7] Institut français d'opinion publique
[8] Marie Laguerre
[9] Fondation Jean Jaurès
[10] Agnès Volant,
[11] Stop street harassment
 - Copy 2.jpg&width=72&height=72)
