دیدهبان آزار: سخنرانیهای صریح و بیپرده یک دانشجوی کارشناسی درباره تجربهاش از جنسی و چشمچرانی باعث شد توجه مردم سنگاپور به مسئله آزار و اذیت جنسی جلب شود و دست به اعتراض بزنند. «مونیکا بایی»[1]، دانشجوی دانشگاه ملی سنگاپور، با بیان تجربه خود جنبشی برای مقابله با آزار جنسی به راه انداخت که توانست جنبش دانشجویی سنگاپور را پس از چهار دهه احیا کند. فعالیتهای دانشجویان دانشگاه ملی سنگاپور در راستای مقابله با آزار جنسی در نهایت مسئولان این دانشگاه را واداشت تا سیاستهای خود در این حوزه را اصلاح کنند.
تاثیر جنبش #منهم[2] در سنگاپور
جنبشهای #منهم و #دیگربساست[3] در چند سال گذشته جهت مقابله با آزار جنسی و در راستای توانمندسازی زنان، موفق به ایجاد حساسیت عمومی شدهاند. فعالیت این جنبشها در رسانهها و شبکههای اجتماعی منجر به انگزدایی از افراد آزاردیده و شکلگیری موجی از روایتگری آزار و اذیت جنسی شد.
احتمالا در سنگاپور نیز تحت تاثیر این جنبشها تعداد بیشتری از بازماندگان خشونت جنسی به بیان تجربیات خود از آزار جنسی و در برخی موارد، کسب کمک و حمایت ترغیب شدهاند. در اوج جنبش #منهم در سه ماهه آخر سال ۲۰۱۷، «انجمن زنان برای کنش و پژوهش»[4] در سنگاپور شاهد ۷۹ درصد افزایش در تعداد مراجعهکنندگان نسبت به سه ماه قبلی بود.
«شایلی هینگورانی»[5]، مدیر این انجمن میگوید: «نوشتن درباره تجربیات آزار جنسی در شبکههای اجتماعی برای برخی بازماندگان میتواند راهی برای شکستن موانع و فراخواندن عدالت باشد، بنابراین سازوکارهای بهتری ایجاد میشوند، مردم افراد خشونتدیده را بیشتر باور میکنند و مرتکبین و متجاوزین بیشتر پاسخگو میشوند.»
نقطه عطف در سنگاپور
سال گذشته بود که مونیکا بایی دانشجوی کارشناسی، استوریهایی در اینستاگرام خود منتشر و از نحوه برخورد دانشگاه با یک چشمچران ابراز ناامیدی کرد. این استوریها به سرعت و در سطحی گسترده بازنشر شدند. هنگامی که مونیکا در محل اقامت دانشجویی خود حمام میکرد، از او فیلم گرفته شده بود. پلیس به نیکلاس لیم، کسی که این عمل را مرتکب شده بود اخطار مشروط داد و دانشگاه نیز او را به مدت یک ترم درسی تعلیق کرد. اما به نظر بایی این مجازات خیلی ناچیز بود. پستهای او درباره این واقعه و نحوه برخورد دانشگاه به سرعت پخش شد و همه خواهان رسیدگی به این پرونده شدند.
پس از اینکه مونیکا داستانش را افشا کرد، دانشجویان بسیاری در دانشگاه ملی سنگاپور و دیگر دانشگاههای این کشور با او همراه شدند و به تجربههای خود را بازگو کردند. به دنبال این موج، ۴۸۹ نفر از دانشجویان دانشگاه ملی سنگاپور به مدیریت دانشگاه نامه نوشتند و نسبت به وقوع آزارهای جنسی در دانشگاه ابراز نگرانی کردند. این دانشجویان خواستار تغییر سیاستهای دانشگاه در برخورد با موارد آزار و سورفتار جنسی شدند. آنان اعتقاد داشتند مجازات آزارگران ناچیز و فاقد بازدارندگی لازم است. دانشجویان همچنین خواستار حضور دو دانشجو به نمایندگی از دانشجویان در کمیته رسیدگی به تخلفات شدند.
با بالا گرفتن اعتراضات مدیریت دانشگاه بیش از ۴۰۰ نفر از دانشجویان و کارکنان دانشگاه را در تالار اصلی دانشگاه جمع کرد تا به نگرانیهای آنان درباره آزار جنسی پاسخ دهد. در این گردهمایی یکی از مدیران ارشد دانشگاه از مونیکا عذرخواهی کرد و قول داد دانشگاه برای مقابله با آزار جنسی به طور جدی تلاش کند. پرونده مونیکا بایی نقطه عطفی بود که منجر به شکلگیری گفتوگوی عمومی و ملی پیرامون آزار جنسی در سنگاپور شد. نتیجه این گفتوگو تغییری واقعی در سطح نهادی بود. در ماههای بعد، پرونده او در پارلمان مورد بحث قرار گرفت و دانشگاه ملی سنگاپور و سایر دانشگاهها چهارچوبهای انضباطی خود دربرابر متخلفین جنسی را تقویت کردند و در عین حال، شبکه پشتیبانی از افراد خشونتدیده را نیز بهبود بخشیدند.
تلاش دانشجویان برای آموزش و فرهنگسازی
تحولات اجتماعی، زنان را بیشتر به سمت یادگیری اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از آزار و اذیتهای جنسی ترغیب کرده است. در همین راستا گروهی از دانشجویان و فارغالتحصیلان دانشگاه صنعتی نانیانگ، کمپین «گرل، تاک[6]» را برای آموزش پیرامون آزار جنسی بهراه انداختند. این کارزار، با هدف دستیابی به دانشگاهی امن به آموزش زنان درباره آزارهای جنسی و توانمندسازی آنان در برابر این آزارها میپردازند. آنان به همکلاسیهای خود آموزش میدهند تا در صورتی که مورد آزار و اذیت قرار گرفتند چگونه واکنش نشان دهند. این دانشجویان مجموعهای از شبیهسازی واقعیت مجازی را طراحی کردهاند که شرکتکنندگان این فرصت را پیدا میکنند تا واکنشهای خود در برابر آزار و اذیت را بدون آنکه به خطر بیفتند تمرین کنند. این روش به افراد کمک میکند تا در صورت مواجه شدن با چنین شرایطی در زندگی واقعی، بهترین واکنش ممکن را نشان دهند. این گروه بازخوردهای مثبت بسیاری از زنان سنگاپوری دریافت کردهاند. «دانلیا چیم»[7] ۲۳ ساله، بنیانگذار «گرل، تاک» میگوید: «ما دانشجویانی هستیم که خودمان در محوطه دانشگاه زندگی میکنیم و گرلتاک را بنا کردیم، زیرا معتقدیم هیچکس نباید در جایی که باید فضای امن برای زندگی و یادگیری باشد احساس ترس و آسیبپذیری کند.»
اتحاد دوباره دانشجویان
در نتیجه مداخلات دولت و سرکوب فعالان دانشجویی در دهه ۸۰ میلادی، جنبش دانشجویی در سنگاپور عملا پایان یافته بود. با این وجود جنبش مقابله با آزار جنسی توانست روحی تازه در کالبد بیجان جنبش دانشجویی بدمد. گسترش فعالیتها در دانشگاههای سنگاپور در راستای مقابله با آزار جنسی و مشارکت گسترده دانشجویان در این فعالیتها تعجب بسیاری برانگیخته بود چرا که پیش از آن برای سالیان متوالی دانشجویان سنگاپوری نسبت به مطالبات و دغدغههای سیاسی و اجتماعی بیتفاوت به نظر میرسیدند. متاسفانه رسانههای سنگاپور کمتر به این پرسش پرداختند که چگونه فعالیتهای دانشجویان برای مقابله با آزار جنسی به احیای اتحادیههای دانشجویی انجامید. برای درک چگونگی احیای جنبش دانشجویی سنگاپور از خلال مبارزات زنان میبایست ابتدا به چگونگی مرگ این جنبش بپردازیم.
داستان مرگ یک جنبش
در طول دهه ۵۰ تا ۸۰ میلادی دانشجویان در سنگاپور در خط مقدم مطالبه دموکراسی، کار، آزادی آکادمیک، عدالت اجتماعی و مبارزات ضداستعماری بودند. این جنبش دانشجویی با اعتراضات مدارس متوسطه چینی در سنگاپور، دانشگاه صنعتی نانیانگ و باشگاه سوسیالیست دانشگاه[8] علیه حکومت استعماری در دهه ۵۰ و ۶۰ آغاز شد و به اعترضات اتحادیههای دانشجویی علیه سیاستهای راستگرایانه حزب اقدام مردم[9] در دهه ۷۰ انجامید. فعالیتهای باشگاه سوسیالیست دانشگاه نشان میدهد جنبش دانشجویی چه نقش عمیقی در تاریخ سیاسی سنگاپور دارد. در دهه ۵۰ نشریه این گروه دانشجویی به نام «فجر»[10] در سراسر سنگاپور شناخته شده بود. در سال ۱۹۵۴ هشت نفر از شورای سردبیری فجر به دلیل انتشار مقالهای جنجالی با عنوان «تجاوز در آسیا[11]» بازداشت شدند. اگرچه در نهایت این دانشجویان تبرئه شدند اما بازداشت و اعمال فشار بر آنان تاثیرات منفی بسیاری بر جنبش دانشجویی وارد کرد.
وقایع متعددی از جمله اعمال فشار بر فعالان دانشجویی منجر به این شد که فعالیتهای دانشجویان در دهه ۷۰ و ۸۰ شکلی کمتر رادیکال به خود گیرد. در دهه هفتاد دولت حزب راستگرای اقدام مردم قوانینی وضع کرد که منجر به سلب استقلال اتحادیههای دانشجویی شد. بسیاری از اعضای اتحادیهها بازداشت یا ناچار به ترک کشور شدند. این اتحادیهها به طور فعالانهای در حوزه حقوق کارگران و دیگر مسائل اقتصادی اجتماعی فعالیت میکردند اما با موج سرکوب و دستگیری عملا فعالیت آنان پایان یافت. «مری تورنبل»[12] تاریخدان بریتانیایی سرکوب دانشجویان در دهه ۷۰ و ۸۰ میلادی را پایان جنبش دانشجویی سیاسی در سنگاپور میداند. البته تورنبل نمیدانست یک دهه پس از مرگش زنان سنگاپوری جنبش دانشجویی را دوباره زنده میکنند.
تولدی دیگر
حرکت شجاعانه مونیکا باعث شد پس از سالها دانشجویان سنگاپوری برای دغدغه و مطالبهای مشترک با یکدیگر متحد شوند. برای سالیان متمادی اتحادیه دانشجویان دانشگاه ملی سنگاپور فعالیت چندانی نداشت و ارتباطش با بدنه دانشجویان نیز قطع شده بود. به دلیل سرخوردگی ناشی از سرکوب دهه ۸۰ دانشجویان دیگر تمایل چندانی به مشارکت در فعالیتهای دانشجویی نداشتند و انتخابات اتحادیهها نیز معمولا بدون چالش و رقابت و با استقبالی اندک از سوی دانشجویان برگزار میشد.
با بالاگرفتن جنجالها پیرامون آزار جنسی و راه افتادن کارزار مقابله با آزار، اتحادیه نیز مجددا فعال شد و جان تازهای گرفت. دغدغه مشترک مقابله با آزار جنسی توانست دانشجویان را به مشارکت در فعالیتها ترغیب و با اتحادیه همراه کند. از طرفی فشار دانشجویان معترض به آزار جنسی بر دانشگاه، منجر به تسامح و مدارای بیشتر دانشگاه با اتحادیهها شد. با این حال سادهانگارانه است اگر اتحاد دوباره دانشجویان در اعتراض به آزار جنسی را رویدادی تصادفی و ناگهانی قلمداد کنیم.
اگرچه شروع دوباره فعالیتهای دانشجویی به دنبال حرکت اعتراضی مونیکا بایی بود اما بالا رفتن حساسیت جنسیتی و آگاهی دانشجویان یکروزه حاصل نشد و نتیجه فعالیتهای گروههای دیگری از زنان در سالهای اخیر برای آگاهیبخشی بود. در سال ۲۰۱۵، انجمن زنان برای کنش و پژوهش گزارشی از نظرسنجی از ۵۰۰ جوان سنگاپوری منتشر کرد که در آن ۳۵ درصد از شرکتکنندگان اعلام کردند تجربه خشونت جنسی داشتهاند. این انجمن بارها در گزارشهای خودبر لزوم آموزش دانشگاهها در این حوزه تاکید کرده بود.
همچنین گروههایی از دانشجویان نیز در طی چند سال اخیر به اقداماتی در راستای آموزش به دانشجویان پرداختند. اگرچه فعالیتهای گروههایی چون «جی اسپات[13]» و «جندر کالکتیو[14]» به اندازه جنبش جدیدی که مونیکا بایی به راه انداخت پررنگ نبود و این گروهها موفق به تشکیل کمپینی فراگیر نشدند، اما فعالیتهای آنان در آموزش به دانشجویان منجر به آگاهیبخشی شد تا بعدها به کمپین مونیکا بپیوندند و جنبشی فراگیر شکل دهند و موفق به کسب دستاوردهای ارزشمندی شوند. در نتیجه اعتراضات گسترده دانشجویی به آزار جنسی، دانشگاهها دست به اقداماتی از قبیل تشدید مجازات برای سوءرفتار و آزار جنسی، حمایت بیشتر از آزاردیدگان و تمرکز بر حقوق آنان، پررنگکردن نقش آزاردیدگان در روند انضباطی و ارائه آموزشهای پیشگیرانه زدند.
آمارهای رسمی از آزار جنسی در دانشگاههای سنگاپور
اردیبهشت ماه سال گذشته وزیر آموزش سنگاپور اعلام کرد در سه سال اخیر ۵۶ مورد سوءرفتار جنسی در شش دانشگاه در سنگاپور رخ داده است که ۲۵ مورد مربوط به دانشجویان دانشگاه ملی سنگاپور بوده است. در ۳۷ مورد آزاردیدگان به پلیس گزارش دادند. به گفته وزیر در دو مورد دلایل کافی برای اثبات محکومیت وجود نداشت و چهار مورد نیز هنوز در دست بررسی هستند. ده نفر از آزارگران از ده روز تا هشت ماه در زندان بودند. تعدادی نیز مشمول عفو مشروط شدند. این ۵۶ مورد تنها مواردی هستند که آزاردیدگان به دانشگاه یا پلیس گزارش دادهاند و مسلما تعداد موارد رخ داده بسیار بیشتر است. به گفته وزیر آموزش سنگاپور، از ۵۶ مورد آزار و سوءرفتار جنسی که به دانشگاه گزارش شدهاند، در ۴۷ پرونده شخص آزارگر به مجازاتهایی از قبیل توبیخ رسمی، تعلیق یک ترم یا دو ترم تحصیلی، ممنوعیت ورود به خوابگاه و یا ترکیبی از این مجازاتها محکوم شدند. در پنج مورد دانشگاهها هنوز در حال بررسی هستند و در چهار مورد نیز دانشجویان متخلف پیش از اعلام نتیجه بررسی کمیته انضباطی دانشگاه از دانشگاه انصراف دادند.
اصلاح قانون
کارشناسان میگویند که تغییرات اخیر در قانون مجازات و محافظت در برابر آزار[15] ((POHA به زنان انگیزه میدهد تا در مقابل آزار جنسی سکوت نکنند و احساس کنند تجربیات آنها جدی گرفته میشود. این قانون در سال ۲۰۱۴ تصویب شد. اخیرا برای افزایش کارایی این قانون و افزایش اثرگذاری اقدامات کیفری و مدنی در برابر آزار جنسی اصلاحاتی انجام شده است تا از قربانیان حمایت بیشتری شود.
به عنوان مثال قانون مجازات در حال حاضر چشمچرانی و افشا عکسهای خصوصی در فضای مجازی را جرمانگاری کرده است. «جنیفر چی»[16]، حقوقدان سنگاپوری، میگوید: «اگر مدام حس میکنید مورد آزار و اذیت قرار میگیرید میتوانید درخواست حکم محافظت کنید و همچنین میتوان از تلفنهای همراه هم برای ضبط و ثبت آزار و اذیت و حمله استفاده کرد.»
لزوم تغییر نگرش درباره آزار جنسی
هینگورانی، مدیر انجمن زنان برای کنش و پژوهش، اعتقاد دارد اگرچه فعالیتهای گروه «گرل، تاک» اقدامی موثر برای توانمندسازی زنان است، اما برای از میان برداشتن ریشههای اصلی سوءرفتارهای جنسی اقدامات بیشتری لازم است. او میگوید: «این باور اشتباه است که تصور کنیم هر یک از این اقدامات میتوانند کسی را در مقابل تجاوز جنسی حفظ کند. وقتی بیش از حد بر محافظت از زنان تاکید میکنیم، انگار میگوییم به دلیل اینکه نتوانستند از خود محافظت کنند مورد تجاوز قرار گرفتند و قربانیان مورد سرزنش قرار میگیرند. نباید فراموش کنیم تقصیر کاملا بر دوش فرد مجرم است نه قربانی.»
هینگورانی معتقد است باید بر تغییر نگرش نسبت به آزار و اذیت و خشونت تمرکز کرد. به عنوان مثال، شرکتها باید جلسات آموزشی برای کارمندان و مدیران چه زن و چه مرد برای تشخیص و پیشگیری از آزار و اذیت جنسی ارائه میدهند. دانشگاهها نیز میبایست درباره پیشگیری از آزار جنسی و چگونگی واکنش نسبت به آن به دانشجویان، کارمندان و استادان آموزش دهند. هینگورانی تاکید دارد جلوگیری از خشونت جنسی با آموزش رویکردهای مثبت، سالم و همدردی در رابطه جنسی به جوانان امکانپذیر است. زمان آن فرا رسیده که نگرشهای فرهنگی مشترک درباره رفتارهای جنسی را تغییر دهیم. تنها در این صورت جامعه میتواند جهان را به مکانی امنتر برای زندگی تبدیل کند.
منابع:
https://read-a.com/how-to-put-an-end-to-sexual-harassment-once-and-for-all/
[1] Monica Baey
[2] #MeToo
[3] #Time's Up
[4]Association of Women for Action and Researc
[5]Shailey Hingoran
[6] Girl,Talk
[7] Danelia Chim
[8] گروه دانشجویی چپگرایی که طی سالهای ۱۹۵۳ تا ۱۹۷۱ نقش مهمی در صحنه سیاست در مالزی دوران استعمار و پسااستعمار و سنگاپور پسااستعمار ایفا میکرد.
[9] People’s Action Party (PAP)
[10] Fajar
[11] Aggression in Asia
[12] CM Turnbull’s
[13] G Spot
[14] Gender Collective
[15] Penal Code and Protection from Harassment Act (POHA)
[16] Jennifer Chih