«یادم نمی‌آید نخستین باری که در خیابان آزار دیدم چه زمانی بود اما اولین باری که این موضوع را به عنوان رفتاری اهانت‌آمیز تجربه کردم، خوب به خاطر دارم. در نوجوانی با مادرم سوار یک واگن شلوغ مترو بودیم و آنجا مردان می‌توانستند به راحتی زنان را لمس کنند، بدون اینکه کسی متوجه شود یا بتواند از آن ممانعت کند.»
این‌ها را «لوسیا واکز»، محقق اهل مکزیکوسیتی می‌گوید و متاسفانه داستان او یک استثنا نیست. براساس یک نظرسنجی که در چندین کشور انجام شده، مکزیکوسیتی در بین ۱۶ شهر دیگر در رده اول آزار و اذیت جسمی و کلامی در حمل‌و‌نقل عمومی قرار دارد. آزار و اذیت خیابانی و خشونت مبتنی بر جنسیت می‌تواند شامل هرگونه رفتار یا کلامی در فضای عمومی باشد که ناخواسته و تهدیدآمیز تلقی می‌شوند.
البته خشونت علیه زنان در اماکن عمومی منحصر به مکزیکوسیتی نیست. تجارب آزار و اذیت خیابانی (از سوت زدن تا لمس بدون رضایت) در ده‌ها شهر دیگر از نیویورک و دهلی نو گرفته تا لارنس، کانزاس و لوبوک و تگزاس، هر روز در سایت‌های معروفی مانند Hollaback و Safecity گزارش می‌شود.
هنوز باید چیزهای زیادی در مورد چگونگی آزار و اذیت زنان و تاثیر آن بر احساس ناامنی آنها در فضاهای عمومی و سلامت روان آنان یاد گرفت و باید توجه داشت که میزان جهانی این تجربیات نگران‌کننده است؛ مطالعاتی که در این خصوص در بیش از ۳۵ کشور انجام شده، نشان می‌دهد این رفتارها می‌تواند اثرات گسترده‌ای روی سلامت جامعه داشته باشد.
آزار و اذیت خیابانی در مکزیکوسیتی
اخیرا مطالعه‌ای با هدف درک میزان تاثیر این آزار و اذیت‌ها بر زنان مکزیکوسیتی انجام شده است و تمام زنانی که برای شرکت در پژوهش داوطلب شدند تجربه خشونت توسط پارتنر را در گذشته داشته‌اند.
«پائولا ابریل کامپوس»، دانشجوی دکترای دانشگاه هاروارد T.H. که در مکزیکوسیتی متولد شده، می‌گوید: «برای اینکه مورد آزار و اذیت خیابانی قرار نگیرم کم‌کم یاد گرفتم تا با تظاهر به تماس تلفنی با پدر و مادرم سعی کنم احساس امنیت بیشتری داشته باشم. یاد گرفتم لباسی را بپوشم که در آن احساس امنیت بیشتری می‌کنم نه لباسی که آن را دوست دارم. من زمانی که مورد آزار قرار می‌گیرم، احساس ناتوانی می‌کنم.»
این تجربیات به او انگیزه داد تا در مورد آزار و اذیت خیابانی پژوهشی انجام دهد که در مجله Salud Pública de Mxico که متعلق به مؤسسه ملی بهداشت عمومی مکزیک است، منتشر شد. در این مطالعه، کامپوس و همکارانش ۹۵۲ زن را که در کلینیک‌های سلامت اجتماعی مکزیکوسیتی به دنبال مراقبت‌های روان‌درمانی بودند، مورد بررسی قرار دادند. بیش از ۶۰ درصد این زنان گفتند که تنها در یک ماه گذشته حداقل یک نوع آزار و اذیت خیابانی را تجربه کرده‌اند و حدود ۲۶.۸ درصد یعنی یک نفر از هر چهار نفر، اعلام کرد که این سوءاستفاده‌ها فیزیکی بوده است.
این مطالعه نشان داد که آزار و اذیت یا ترس از وقوع آن روی زندگی روزمره این زنان تاثیر منفی گذاشته است؛ نزدیک به ۷۰ درصد از آنها احساس بی‌انگیزگی برای حضور نیافتن در جامعه و عرصه عمومی یا تغییر مدرسه و محل کار را گزارش کرده‌اند. با این حال، کامپوس می‌گوید: «هزینه و پیامدهای آزار و اذیت خیابانی بر زندگی زنان هنوز برای جامعه آشکار نشده است.»
این مطالعه همچنین نشان داد که آزار و اذیت خیابانی می‌تواند اعتماد زنان به جامعه را کمرنگ کند و انزوای اجتماعی می‌تواند پیامدهای طولانی مدت بر سلامت روان داشته باشد و منجر به بیماری‌های مزمن شود. در نتیجه آزار و اذیت خیابانی نگرانی‌هایی را درباره سلامت اجتماعی ایجاد کرده است.
برای زنانی که در این مطالعه توسط پارتنر مورد خشونت قرار گرفته بودند، خشونت چه از نوع خانوادگی و چه در فضای عمومی، نوعی تهدید محسوب می‌شد. «جومکا گوپتا»، استاد سلامت جهانی و جامعه در دانشگاه جورج میسون و نویسنده ارشد این پژوهش، می‌گوید: «ما برای اطمینان از ایمنی زنان چه در محیط‌های عمومی و چه در فضاهای خصوصی، به مداخلات اجتماعی نیاز داریم.»
بیشتر بخوانید:
مکزیک: خشونت جنسی، ابزار شکنجه زنان برای اعتراف‌گیری
بیرون نرو، خرید نکن، به مدرسه نرو، در خانه بمان
راه‌حل‌های نوظهور
با این وجود برای حل این مشکلات در مکزیکوسیتی، اراده سیاسی وجود دارد. سازمان ملل متحد با همکاری مقامات محلی، برنامه‌ای به نام «شهرهای امن و فضاهای عمومی ایمن» را برای زنان راه‌اندازی کرده که به طور مثال با ایجاد اتوبوس‌هایی که مخصوص زنان است، امنیت آنها را بهبود می‌بخشد. اگرچه ایجاد اتوبوس‌های تک‌جنسیتی در بلندمدت، تثبیت‌کننده همان باورهایی است که خشونت جنسی علیه زنان منجر می‌شود و در راستای حدف تدریجی زنان از عرصه عمومی عمل می‌کند. در اقدامی دیگر، «میگوئل آنگل مانچرا اسپینوزا»، شهردار مکزیکوسیتی از توزیع سوت‌های مخصوصی که زنان در صورت بروز آزار و اذیت می‌توانند از آن استفاده کنند، حمایت کرده است. هدف این کار شکستن سکوت و جلب توجه مردم به سمت آزارگران است.
فعالان اجتماعی هم روش‌های خود را تغییر داده‌اند. «لاس موراس»، گروهی از چهار زن جوان مکزیکی است که برای ضبط آزار و اذیت‌ها از دوربین‌های مخفی استفاده می‌کنند و ویدیوها را در کانال YouTube خود به اشتراک می‌گذارند. Las Hijas De Violencia هم گروه فعال دیگری است که رویکرد غیر متعارف‌تری دارد. افراد این گروه هر وقت مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرند، با صدای بلند موسیقی پانک پخش می‌کنند و کاغذ رنگی به سمت فرد متجاوز پرتاب می‌کنند. هدف آنها این است که قدرت خود را با روشی غیرخشونت‌آمیز پس بگیرند.
این تلاش‌ها گامی برای تایید فراگیر و هولناک بودن آزارهای خیابانی است. با این حال، این رویکردها یک نقص مهم دارند: بار عمل را بر دوش زنان گذاشته‌اند؛ از آنها خواسته‌اند تا سوار اتوبوس‌های زنانه شوند، سوت همراه خود داشته باشند، تعرض را افشا کرده و با متعرضان مقابله کنند؛ و همچنان فقدان مداخلاتى که باعث تغییر رفتار متجاوزان شود و هنجارهاى حاکم اجتماعى که آزار و اذیت خیابانی را به چالش بکشد، شدیدا احساس می‌شود.
آزار و اذیت خیابانی در ایالات متحده امریکا هم یک مشکل شایع است. نتایج یک بررسی جدید نشان داده که ۶۵ درصد از زنان آمریکایی در برخی از دوران زندگی خود با آزار و اذیت خیابان روبرو شده‌اند و این درصد ممکن است رو به افزایش باشد. مرکز حقوقی «فقر جنوبی» نیز گزارش می‌دهد که پس از انتخابات سال 2016 ریاست‌جمهوری، آزار و اذیت و ارعاب بسیاری از گروه‌های حاشیه‌نشین از جمله زنان افزایش داشته است. با این حال، در ماه فوریه سال 2017 لایحه جدیدی در واشنگتن دی سی به شورای شهر برده شد که به دنبال از بین بردن آزار و اذیت‌های خیابانی در ولسوالی کلمبیا از طریق آموزش، آگاهی، اطلاع‌رسانی و تغییر فرهنگ است. این لایحه تعریف و رویکرد جامع و گسترده‌ای از مزاحمت‌های خیابانی دارد. اما سوال این است: آیا سایر شهرها هم همین رویه را پیش خواهند گرفت؟
نویسنده: لارن فریرا کاردوسو
برگردان: الهه صالحی
منبع: theconversation
 - Copy 2.jpg&width=72&height=72)
