دیدهبان آزار: «انقلاب زن است»، «دولت تجاوز از ما حمایت نمیکند»، «ما هرگز دوچرخهسواری را متوقف نخواهیم کرد، شما به آزار و اذیت پایان خواهید داد»، «این سواستفاده جنسی نیست، تجاوز است، «نه، یعنی نه»، «متجاوز تویی!»
اینها تنها بخشی از شعارهایی است که طی یکی دو سال اخیر از سوی زنان در خیابانها سر داده شده است؛ زنانی از عراق تا اسپانیا، از مکزیک تا هندوراس، از آمریکا تا آرژانتین، از ترکیه تا شیلی. آنها از هر طبقه، نژاد و ملیتی به خیابانها آمدند و دولتها را به کوتاهی و بیعملی در مواجهه با خشونتهای جنسی علیه زنان متهم کردند. راهپیماییهایی که پیش از این بارها در صفحه «دیدهبان آزار» منتشر شده است.
برای مثال زنان شیلی با گرفتن دستهای یکدیگر در شیلی، پرفورمنسی اعتراضی با نام «متجاوز تویی» به مناسبت ۲۵ نوامبر روز جهانی منع خشونت علیه زنان، برگزار و دولت، دستگاه قضایی و ماموران امنیتی را عاملان تجاوز، قتل زنان و متهمانگاری قربانیان اعلام کردند. این سرود تبدیل به یک پرفورمنس شد و در اعتراضات فمینیستی در سرتاسر جهان به اجرا درآمد.
همچنین، هزاران نفر از کارکنان فستفود زنجیرهای مک دونالد همزمان در شهرهای مختلف آمریکا در اعتراض به آزار جنسی در محیط کار این فروشگاهها، دست به اعتصاب زدند.
زنان اسپانیایی از دیگر زنانی بودند که در سال ۲۰۱۸ در واکنش به رای دادگاهی مبنی بر تبرئه از جرم تجاوزِ چند متجاوز به یک زن، به خیابان آمدند و اعتراضاتشان برای رفع ابهامات در پروندههای تجاوز، اصلاحیه قانون تجاوز را در این کشور رقم زد.
خاورمیانه هم از این اعتراضات بینصیب نبود؛ در ابتدای سال ۲۰۱۸، چندین زن سوری در دمشق و ویرانههای شهر حمص، ماراتن دوچرخهسواری برگزار کردند. هدف از این ماراتن اطلاعرسانی درباره آزار و اذیتهایی بود که زنان هنگام دوچرخهسواری با آن مواجهاند. این جنبش بیش از ۴ هزار زن دوچرخهسوار را وارد خیابانهای پایتخت کرد. همچنین در همکاری با شهرداری دمشق توانست ۱۰ کیلومتر خط اختصاصی تردد دوچرخه در دمشق راهاندازی کند.
هزاران زن عراقی از دیگر زنان خاورمیانهای بودند که در فوریه ۲۰۲۰، در کنار مردان به میدان تحریر آمدند تا به دستور مقتدی صدر مبنی بر تفکیک جنسی در تظاهرات اعتراض کنند. این زنان پلاکاردهای متعددی به دست گرفته بودند تا بر نقش خود در اعتراضات ضدحکومتی تاکید کنند.
لندن هم در یکی از روزهای ژوئن ۲۰۱۹ صحنه اعتراض زنانی مقابل پارلمان لندن بود که خواستار جرمانگاری آزار خیابانی بودند.
صدها زن پرویی هم در سالی که گذشت چهاربار در پایتخت این کشور در اعتراض به آمار بالای خشونتهای جنسیتمحور به خیابانها آمدند و خواستار حمایت دستگاه قضایی و برقراری عدالت برای قربانیان خشونتهای مبتنی بر جنسیت شدند.
مکزیکوسیتی دیگر شهری بود که در سال ۲۰۱۹ بارها شاهد تظاهرات خیابانی هزاران زنان علیه خشونت جنسی علیه زنان بود؛ اعتراضاتی که به «انقلاب اکلیلی» معروف شد و خواهان شکستن سکوت مستمر دولت در مقابل خشونتهای مبتنی بر جنسیت بود.
ژانویه ۲۰۲۰ هم بیش از صد زن در نیویورک در مقابل دادگاه کیفری این شهر که هاروی واینستین در آن محاکمه میشود و همچنین در مقابل برج ترامپ گرد هم آمدند تا به خشونتهای جنسی اعتراض کنند.
همچنین بسیاری از زنان فمینیست در روز ۸ مارس در ایتالیا، در اعتصابی فراملی تحت عنوان «نه یک زن کمتر» و در راهپیماییهای اعتراضی به انواع خشونت های جنسی و جنسیتی و دیگر وجوه تبعیض علیه زنان فریاد سردادند.
این اعتراضات و دیگر راهپیماییهای زنان در سرتاسر جهان همانطور که مارکس در «ایدئولوژی آلمانی» گفته، یک پیام واحد دارد: فرودستی زنان میتواند به موازات تحول جامعه تغییر کند اما از آنجا که عنصری اجتماعی در این تحول دخیل است، پیشرفت فناوری به تنهایی کافی نیست. زنان باید برای تغییر موقعیتشان تلاش کنند و این همان تلاشی است که مدتهاست زنان در سرتاسر جهان برای مبارزه با هرگونه انقیاد و تبعیض با پا گذاشتن به خیابان رقم میزنند.
۸ مارس روز بزرگداشت این مبازرات جمعی است. هرچند سرکوب گسترده مجال حضور زنان و مردان برابریخواه ایرانی را در خیابانها گرفته، اما به گفته «یرواند آبراهامیان» در کتاب «مردم در سیاست ایران»، از زمان قیام مشروطه به بعد آن چیزی که تغییرات و تحولات را در ایران رقم زده نه بده و بستانهای سیاستمداران پشت درهای بسته بلکه به واسطه حضور مردم در خیابان و همبستگیشان برای خواستهای جمعی بوده. همان چیزی که برای زنان هم میتواند رهاییبخش باشد.
به امید روزی که بتوانیم همگام با جنبشهای زنان در سراسر دنیا، به خشونتهای سیستماتیک و انواع نظامهای ستم علیه زنان اعتراض کنیم و ساختارهای رسمی عامل و تقویتکننده خشونت را به چالش بکشیم.