آریاناز گلرخ: در ماه ژانویه ۲۰۲۰ یک زن بریتانیایی به اتهام ادعای دروغین مبنی بر مورد تجاوز قرار گرفتن توسط ۱۲ مرد اسرائیلی در سال ۲۰۱۹ در قبرس به ۴ ماه حبس تعلیقی محکوم شد. این پرونده به خاطر شیوه برخورد مقامات قبرسی با متهمان پرونده توجه رسانه‌های جهان را به خود جلب کرد و به شدت بحث برانگیز شد. این دختر ۱۹ ساله که در اواسط جولای ۲۰۱۹ برای گردشگری به قبرس رفته بود ادعا کرد که در حالیکه تعطیلات خود را در یکی از هتل‌های ایا ناپا[i] می‌گذراند، توسط ۱۲ نوجوان اسرائیلی مورد تجاوز گروهی قرار گرفته است. روز بعد مقامات قبرس ۱۲ پسر اسرائیلی که ۱۵ تا ۲۲ ساله بودند را به مدت ۸ روز بازداشت کرد.
بنا بر گزارش‌های مبتنی بر معاینات پزشکی، کبودی‌ها و خراش‌هایی بر بدن زن جوان و پسران اسرائیلی ایجاد شده بود. در ۲۵ جولای ۵ نفر از جوانان به علت عدم وجود مدارک DNA که آن‌ها را به این حادثه پیوند بزند آزاد شدند. پس از تحقیق و بررسی پلیس قبرس در اواخر ماه جولای، زن بریتانیایی ادعای خود را پس گرفت و نوجوانان اسرائیلی بدون هیچ مجازاتی آزاد شدند. در شرایطی که زن بریتانیایی مدعی شد که تحت فشار مجبور شده است که اظهارات خود را پس بگیرد، مقامات قبرسی با رد این ادعا وی را به اتهام «ادعای دروغ و تشویش اذهان عمومی» به ۴ ماه حبس تعلیقی محکوم کردند.
«آن‌ها از من خواستند که بگویم که آن‌چه بر من گذشت تجاوز جنسی نبوده است»
در ۲۷ جولای این زن بریتانیایی به یک اداره پلیس مراجعه کرد تا اظهاراتی ارائه کند اما در عوض متهم به دروغگویی به پلیس شد و ۸ ساعت بدون حضور وکیل مورد بازجویی قرار گرفت و پس از آن پای نامه‌ای مبنی بر عقب نشینی از اظهارات پیشین خود را با این مضمون امضا کرد: «گزارشی که من در ۲۷ جولای ۲۰۱۹ به پلیس ارائه کردم مبنی بر این که در ایا ناپا مورد تجاوز قرار گرفته‌ام حقیقت نداشت. حقیقت این است که من مورد تجاوز قرار نگرفتم و هر آن چه که در آن آپارتمان رخ داد با رضایت خودم بود. علت این که من آن اظهارات دروغ را به پلیس گزارش کردم این بود که متوجه شدم آن‌ها اتفاقات آن شب را ضبط کردند و مرا تحقیر کردند و از رابطه جنسی‌ام در آن شب فیلم گرفتند. من احساس شرمندگی کردم و می‌خواهم که عذرخواهی کنم و بگویم که مرتکب اشتباه شدم.»
در ۳۰ جولای این زن در شهر پارالمینی در دادگاه ناحیه‌ای فاماگوستا (جایی که به «تشویش اذهان عمومی» متهم شد و ۸ روز را در بازداشت سپری کرد) حضور پیدا کرد و اظهارات قبلی خود را رد کرد. در ۶ آگوست ۲۰۱۹ این زن ادعا کرد که توسط پلیس قبرس مجبور به باز پس گرفتن اظهارات پیشینش مبنی بر مورد تجاوز قرار گرفتن توسط ۱۲ پسر نوجوان اسرائیلی در اتاق هتلش در قبرس شده است. در این موقعیت وکیل او به دلیل «اختلاف نظر جدی» با موکلش از این پرونده استعفا داد و قاضی دادگاه، رسیدگی به این پرونده را تا ۱۹ آگوست به تعویق انداخت تا متهم بتواند برای خود وکیل جدید پیدا کند و در این فاصله برای او قرار بازداشت صادر کرد. این زن توسط یک گروه حقوقی به نام «Justice Abroad» مورد حمایت قرار گرفت که از ادعای او مبنی بر وجود اجبار در بازپس‌گیری اظهاراتش توسط پلیس قبرس دفاع کردند.
او به مدت یک ماه در زندان نیکوزیا زندانی بود و پس از تحویل گذرنامه خود به مقامات محلی آزاد شد. نیکولتا چارالامبیدو[ii] یک وکیل اهل قبرس با اظهار نظر درباره این پرونده گفت: «هیچ وقت روشن نشد که چطور این زن از موقعیت قربانی در یک جنایت به مظنون جنایت دیگری تبدیل شد.» در روز ۲۸ جولای، بقیه متهمان اسرائیلی این پرونده تجاوز نیز از زندان آزاد شدند. پلیس قبرس ادعا کرد که زن بریتانیایی، زمانی که متوجه شد متجاوزان (به تعبیر خودش) از رابطه جنسی‌اش فیلم می‌گیرند عصبانی شد و ادعا کرد که مورد تجاوز قرار گرفته است. در این وضعیت مردان اسرائیلی متهم به تجاوز در حالی به کشورشان بازمی‌گشتند که به عنوان قهرمان از آن‌ها استقبال می‌شد و در فرودگاه با بطری‌های شامپاین در دستان‌شان شعار می‌دادند: «بریتانیا یک فاحشه است.»
ادعای پلیس در این پرونده این است که رابطه جنسی میان این زن و مردان اسرائیلی با رضایت زن بوده و تنها در مورد فیلم گرفتن از رابطه جنسی‌اش با آن‌ها رضایت نداشته است و بر این اساس ادعای مورد تجاوز قرار گرفتن را دروغ تلقی می‌کنند. در حالی که روایت زن بریتانیایی نشان می‌دهد که او تنها با یکی از این مردان رابطه مبتنی بر رضایت داشته و دیگران او را مورد حمله قرار دادند. او تعریف می‌کند که کمی بعد از آن که به اقامتگاهش در ایا ناپا رسید با پسری اسرائیلی آشنا شد و به هم علاقه‌مند شدند. در یکی از شب‌هایی که در اتاق او در هتل با هم بودند دوستان این پسر وارد اتاق شده و نوبتی به او حمله کردند.
او گفت: «من سعی می‌کردم خودم را از دستشان رها کنم. نمیدانم چند نفر از آن‌ها به من تجاوز کردند. نمی‌توانستم چیزی ببینم.» آن شب او از هتل فرار کرد و به یک کلینیک درمانی در نزدیکی هتل رفت و به پلیس خبر داد. ۱۲ مرد اسرائیلی بازداشت شدند. اما ۲ هفته بعد از آن شب این زن جوان بریتانیایی مجددا به کلانتری فراخوانده شد و برای ۸ ساعت بدون حضور وکیل و مترجم مورد بازجویی قرار گرفت. جلسه بازجویی او حتی ضبط هم نشد و مدارکی از آن شب و نحوه برخورد ماموران پلیس و محتوای بازجویی در دست نیست.
کمپین‌های اعتراضی و کمپین‌های حمایتی
پس از ناعدالتی دادگاه قبرس علیه این زن بریتانیایی کمپین‌های متعددی در حمایت از او و در اعتراض به نحوه برخورد پلیس و دادگاه قبرس با این پرونده در قبرس، بریتانیا و اسرائیل شکل گرفت. در ژانویه ۲۰۲۰ کمپینی در شبکه اجتماعی توییتر با هشتگ boycottcyprus# ایجاد شد. در روز اول ژانویه مادر این زن انگلیسی با ابراز حمایت از این کمپین تحریم قبرس، مدعی شد که قبرس شهر ناامنی برای گردشگران است و در صورت قضاوت عادلانه حکم اتهام دخترش را محکوم می‌داند. معترضان در ۶ ژانویه برای ابراز حمایت از این زن بریتانیایی و اعتراض به صدور حکم ناعادلانه برای او توسط مقامات قبرس، کمیته عالی قبرس در لندن را انتخاب کردند. علاوه بر این، هم‌زمان با اعلام حکم ناعادلانه علیه این زن، کمپین‌های اعتراضی‌ای در تل‌آویو و نیکوزیا (پایتخت قبرس) برای همبستگی با این زن جوان شکل گرفت.
همچنین پس از گناهکار دانستن این زن در دادگاه، مردم با هشتگ #ibelieveher (من او را باور می‌کنم) به حمایت از او پرداختند و حتی کمپین‌ها و تجمع‌هایی در دفاع از حق او با این شعار شکل گرفت. این شعار توانست به یکی از ترندهای توییتر تبدیل شود. مهم است بدانیم که آن چه که در قبرس اتفاق افتاد محدود به این کشور نیست. بسیاری معتقدند که این یک مسئله مهم و فراگیر در روند قضایی اروپا است. در سال‌های اخیر اروپا با تعداد رو به افزایش پرونده‌های تجاوز که در آن‌ها قربانیان به شکل فاجعه‌باری توسط سیستم گناهکار شناخته شدند یا پرونده‌شان در روند قضایی شکست خورده و در نهایت به جایی نرسیده، روبرو است. پرونده‌های پر سر و صدایی در دهه اخیر مثلا در فرانسه و اسپانیا با همین روند ناعادلانه مواجه شده‌اند که می‌توان گفت کمپین‌هایی مثل #MeToo و #IBelieveHer در پاسخ به این نادیده گرفتن گسترده صدای زنان آزاردیده در چنین سیستم مردسالاری شکل گرفتند.
یک سازمان فمینیستی در فرانسه در بیانه‌ای در اعتراض به برخورد قضایی ناعادلانه با پرونده تجاوز به یک زن در فرانسه این طور گفت: «این حکم پیام هولناکی برای تمام ارکان جامعه دارد. خطاب به قربانیان تجاوز: شکایت و دادخواهی بی‌فایده است. خطاب به متجاوزان: شما مجازید که تجاوز کنید!» و باید بدانیم که طنین چنین پیامی، روز به روز جهان را برای زنان ناامن‌تر می‌کند و به آزارگران مجوز می‌دهد که نقش خود را در این ناامنی بدون ترس از قضاوت عادلانه توسط یک سیستم قانونی حامی آزاردیده، ایفا کنند. در واقع آن چه که به متجاوزان و آزارگران در سراسر جهان این مجوز را می‌دهد که با خاطری آسوده خیابان‌ها را از آن خود بدانند، سیستم قانونی است که همچنان به نفع آن‌ها حکم صادر می‌کند.
عامل کلیدی که در مسئله تجاوز و عواقب حقوقی و قانونی آن نقش ایفا می‌کند عامل «قدرت» است. می‌توان با قطعیت گفت که مطابق روندی که هم اکنون در بیشتر کشورهای جهان حاکم است هنوز اکثریت غالب مجریان قانون، مدیران شرکت‌های بزرگ در عرصه تجارت، گردانندگان چرخه اقتصاد، دولت‌مردان و حاکمان، مردان هستند و هنگام تصمیم‌‌گیری در مورد بزنگاه‌های حیاتی که زندگی زنان را متاثر می‌کند (همانند مسئله تجاوز)، مناسبات قدرت را طوری لحاظ می‌کنند که عاملیت همچنان در دستان خودشان باشد و صدای زنان و دیگر اقلیت‌های جنسی به حاشیه رانده شود.
به طور مثال در مورد این پرونده، رسانه‌های انگلیس از طریق منابعی دریافته‌اند که برخی از خانواده‌های متهمان اسرائیلی این پرونده روابط قدرتمندی با چهره‌های مهم سیاسی اسرائیل دارند (یکی از آن‌ها با شهردار اورشلیم و یکی با وزیر دولت اسرائیل). همچنین دولت‌های اسرائیل و قبرس پیوندهای مهم استراتژیک و تجاری با یکدیگر دارند. در تاریخ دوم ژانویه، این دو کشور به همراه یونان یک قرارداد ۶ میلیارد دلاری برای تاسیس یک خط لوله گاز که اسرائیل و قبرس را به جزیره کرته در یونان متصل می‌کند، امضا کردند. در واقع هیچ وقت به طور قطع نمی‌توان گفت که نتیجه این پرونده متاثر از این روندهای کلان تجاری سیاسی و بوده یا تنها ناشی از یک شکاف جنسیتی و حقوقی در سیستم قضایی این این کشور بوده است اما می‌توان مطمئن بود که تا زمانی که سیستم حقوقی معیوب در موارد این چنینی عمیقا مورد بازبینی و اصلاح به نفع قربانیان تجاوز و آزاردیدگان قرار نگیرد باز هم چنین فجایعی رخ می‌دهند.
منابع:
https://www.telegraph.co.uk/women/life/brief-history-lost-way-rape/
https://time.com/5760350/cyprus-rape-case-british-woman-sentence/
https://en.wikipedia.org/wiki/2019_Cyprus_rape_allegation_case
[i] Ayia Napa
[ii] Nicoletta Charalambidou
 - Copy 2.jpg&width=72&height=72)
