زنان جوان در کیبرا، محلهای فرودست در نایروبی، در حال نوشتن تجربیات خود از آزار جنسی در فضای عمومی روی دیوارهای خیابانی و بومهای نقاشی هستند تا این روایتها را مستندسازی کنند و همچنین ماهیت آسیبرسان آزار جنسی را برجسته کنند. زوبیدا یوسف، تمام عمرش را کیبرا زندگی کرده است و تا آن جایی که به یاد میآورد، آزار خیابانی بخشی از زندگیاش بوده است؛ «مردها چنین حرفهایی میزنند: تو خیلی چاق هستی، شغل مادرت قصابی است؟ تو سینههای بزرگی داری و پشتت هم عظیم است، خدا تو را با آخرین خاکهایش ساخته است؟»
این دختر ۲۲ ساله میگوید: «قدم زدن در خیابانها برای ما کار سختی است.» اما با گذر زمان، خانم یوسف آموخت که چگونه با این موضوع بجنگند و حالا به دیگر زنان کیبرا هم کمک میکند تا در شرایطی که برخی زنان احساس بیقدرتی میکنند، صدایشان را پس بگیرند. با استفاده از ماژیک و گچ، در کمپین «Chalk Back» یا با گچ بجنگ، خانم یوسف و دیگر زنان در حال نوشتن روایات آزار خیابانی هستند. آنها امیدوارند که این کمپین آغازی برای شکلگیری مباحثه عمومی درباره ماهیت آسیبرسان آزار خیابانی باشد.
او میگوید: «این روزها وقتی مردها به من فحاشی میکنند من روبرویشان میایستم و از آنها علت این کار را میپرسم، البته احتمالا برای دخترهای جوانتر واکنش متقابل کار سختتری است. به همین دلیل چنین کمپینهایی مهم هستند. جمعیت بیشتری از ما باید واکنش نشان بدهند و بگویند این رفتارها و متلکپرانی کار درستی نیست.»
پیامهای تکاندهنده
یکی از دیوارنوشتههای خیابانی اینگونه فریاد میزند؛ «به بدنم احترام بگذار.» باقی پیامها هم که به زبان محلی نوشته شدهاند شامل روایتهایی بسیار آزاردهنده بوده است. برخی دیگر از زنان هم متلکهایی را که در مکانهای عمومی شنیدهاند، نوشتهاند: «فکر میکنید برای بودن و خوابیدن با ما خیلی خوب هستید؟ با این که هنوز باکرهاید؟»، «روسپی» و ...» کارولین ویکالی ۲۰ ساله یکی دیگر از اهالی کیبرا است که اعتراف میکند که برخی توهینها و متلکهایی که شنیده است، زخم عمیقی به او وارد کرده است، زخمی بسیار عمیقتر از آنچه که آزارگران و متلکپرانان بتوانند تصور کنند. او میگوید: «شما واقعا نمیتوانید در این خیابانها قدم بزنید بی آنکه مردی به شما حرف کثیفی بزند، حتی گاهی شما را با حیوانات مقایسه میکنند. اینها روی عزت نفس فرد تاثیر میگذارد. حتی گاهی هم از خودم میپرسم من واقعا همانطور که آن فرد گفت بیارزش و زشت هستم؟»
مناطق عبور ممنوع برای زنان
به گفته سازمان ملل نبود آمار و ارقام ملی درباره آزار خیابانی یکی از دهها چالش موجود در راستای امن کردن فضاهای عمومی برای زنان است. نتایج یک نظرسنجی Plan International در زمینه آزار خیابانی که سال ۲۰۱۹ در پنج شهر کنیا صورت گرفته، نشان میدهد که کمتر از یک دهم زنان تجربه آزار جنسی در فضای عمومی را به نهادهای رسمی گزارش دادهاند. علت آمار پایین گزارشها عدم اعتماد به پلیس و دستگاه قضایی است. زنان حتی مطمئن نیستند که این آزارها جرم تلقی میشود یا نه.
کارشناسان تایید کردهاند که آزار خیابانی موجب کاهش مشارکت زنان در فضاهای عمومی شده است؛ به تبع فعالیتهای اقتصادی و اجتماعی زنان را محدود میکند. گاهی زنان مجبور میشوند که برای حضور در اجتماع رفتار، عادتها و شیوه پوشش خود را تغییر بدهند. ویکالی توضیح میدهد: «سناریوها و مکانهای خاصی هستند که من از آنها دوری میکنم، برای مثال وقتی میبینم گروهی پرجمعیت از مردها جایی جمع شدهاند از آنجا عبور نمیکنم. همچنین مناطقی هستند که من اصلا در آنها تردد نمیکنم، مخصوصا هنگام شب. در برخی از این مناطق به زنان تجاوز شده است.»
در حالی که که ویکالی و زنان دیگر در حال نوشتن تجربیات خود در خیابانها هستند، عدهای از مردان نیز هم دور آنها جمع شدهاند که اقرار کنند این حرکت زنان باعث باز شدن چشم آنها شده است. ویلسون مانیای ۲۵ ساله در این رابطه میگوید: «برای مدت زیادی تصور ما این بود که مردها نسبت به زنان حق مالکیت دارند، فکر میکنیم اگر با زنی در خیابان حرف بزنیم او باید جواب بدهد. ما تا چند وقت اخیر نمیدانستیم که این کار درست نیست، اما کمکم داریم یاد میگیریم.» جلریوس اوماندو ۲۶ ساله هم به این گفتهها اضافه کرد: «فکر کنم حالا دیگر بهتر بدانیم، ما درباره مسایل و خشونت جنسی و نحوه برخورد با آن بیشتر آگاه شدهایم.»
نویسنده: استر آکلو اگولا
برگردان: نیو صدر
منبع: BBC