مهتاب محمودی: براساس نتایج تحقیقات موسسه «به آزارهای خیابانی خاتمه دهید[1]» ۶۵ درصد از زنان آمریکایی آزار و اذیت خیابانی را تجربه کردهاند، ۲۳ درصد از آنها مورد آزار و اذیت جنسی قرار گرفتهاند و ۳۷ درصد از آنها میترسند که شبها بیرون از خانه قدم بزنند. هم چنین نتایج یک پژوهش در دانشگاه نیویورک نشان میدهد زنان در نیویورک به دلیل احساس نامنی در خیابانها و وسایل نقلیه عمومی به طور متوسط ماهانه ۲۵ تا ۵۰ دلار بیشتر از مردان برای حملونقل هزینه میکنند.
به نظر میرسد احساس ناامنی در خیابانهای نیویورک برای زنان ساکن این شهر تجربهای فراگیر باشد اما سوفی سندبرگ[2] خیابانهای ناامن این شهر را به کارزاری برای مقابله با آزارهای خیابانی تبدیل کرده است. این زن جوان ۲۲ ساله نیویورکی، با چند گچ رنگی و تلفن همراهش پا به میدان گذاشته و پروژه «متلکهای نیویورک»[3] را راهاندازی کرده است. سوفی از دنبالکنندگان صفحه اینستاگرامش میخواهد تا تجربههایشان از متلکهای خیابانی را با ذکر محل وقوع برای او بفرستند، سپس به آن محل میرود و متلکها را با گچ براق روی پیادهرو مینویسد، از آن عکس میگیرد و در صفحه اینستاگرام «catcallsofnyc» منتشر میکند. او تا کنون ۲۴۴ عکس در صفحه اینستاگرامش منتشر کرده و بیش از ۳۲ هزار دنبالکننده دارد.
احساس میکردم بدنم به خودم تعلق ندارد
خشونت سازوکار پرقدرتی است که مردان برای اعمال سلطه بر زنان بهکار میگیرند. خشونت و آزارهای خیابانی نشانه غلبه مردان بر فضاهای عمومی است و منجر به ایجاد محدودیت برای فعالیتهای زنان و محدود ساختن تحرک اجتماعی آنان در سپهرهای عمومی میشود. سوفی در گفتوگو با «دیدهبان آزار» درباره تجربه خود از آزارهای خیابانی میگوید: «برای اولینبار در ۱۵ سالگی متلک شنیدم. در آن زمان نمیدانستم باید چگونه واکنش نشان دهم. وقتی در خیابان غریبهها درباره بدنم اظهارنظر میکردند به شدت ناراحت میشدم و احساس میکردم بدنم به خودم تعلق ندارد. در آن زمان این متلکها باعث میشدند تا درباره بدنم احساس شرم داشته باشم. برای من متلک شنیدن یک تصادف روزانه بود که در هر بار بیرون رفتن از خانه اتفاق میافتاد. هربار مردی مرا به طور کلامی آزار میداد، بهشدت عصبانی میشدم اما معمولا از پاسخ دادن میترسیدم. میترسیدم پاسخ من باعث شود فرد آزارگر اقدام به واکنش تلافیجویانه و یا آزار فیزیکی کند. ناتوانیام از پاسخدادن و واکنش به فرد آزارگر من را وادار به سکوت میکرد.»
سندبرگ اعتقاد دارد آزار خیابانی معضل بسیار مهمی در شهر نیویورک است چرا که بسیاری از زنان هنگام قدم زدن در خیابانهای نیویورک احساس ناامنی میکنند. او با تاکید بر این که آزارهای خیابانی بر دسترسی برابر زنان فضاهای عمومی اثر گذاشته است میگوید: «اغلب ما میترسیم این متلکها که اغلب محتوای جنسی آزاردهنده دارند به آزارهای فیزیکی، دستمالی و خشونتهای شدیدتر منجر شوند. هراس از آزارهای خیابانی بر شیوه لباس پوشیدن زنان تاثیر گذاشته و حضور آنان در جامعه را محدود میکند.»
متلکهای نیویورک، پروژهای برای آگاهیبخشی
متلکهای نیویورک از پروژه یکی از دروس سوفی در دانشگاه آغاز شد. سوفی درباره چگونگی آغاز این پروژه میگوید: «برای یک پروژه دانشگاهی درباره استفاده از شبکه اجتماعی برای آگاهیبخشی پیرامون یک موضوع خاص تصمیم گرفتم بر متلکهای خیابانی تمرکز کنم. بیشترین چیزی که درباره متلکهای خیابانی مرا آزار میداد این بود که بیشتر افراد متلکگفتن را مصداق آزار و اذیت نمیدانستند. آزارهای کلامی کاملا عادی قلمداد میشدند و البته بسیاری از مردم از گستردگی و شیوع اینگونه آزارها آگاه نیستند. تصمیم گرفتم متلکها را در فضاهای عمومی بنویسم تا مردم بفهمند این آزارهای کلامی تا چه حد رایج هستند و میتوانند زنان را از حضور در فضاهای عمومی هراسان کنند.»
سندبرگ هدف خود را از نوشتن متلکها روی پیادهروها افزایش آگاهی عمومی درباره آزارهای خیابانی میداند. او تاکید میکند: «عموما تنها زنان درگیر آزار خیابانی هستند. میخواستم به کسانی که درگیر این آزارها نیستند نشان دهم چه اتفاقی در خیابانها رخ میدهد. سرانجام هدف نهایی من این بود که مردم را در جلوگیری از وقوع آزارها مشارکت دهم و مردم را تشویق کنم اگر شاهد آزار دیدن فرد دیگری بودند به جای سکوت، مداخله کنند. بدینترتیب زنان دیگر مجبور نیستند به تنهایی با این آزارها روبهرو شوند بلکه جمعی از مردم را در کنار خود دارند که به آنها کمک خواهند کرد.»
واکنشهای متفاوت مردم به متلکهای نیویورک
سوفی سندبرگ درباره واکنشهای مردم به پروژهاش میگوید: «افراد مختلف واکنشهای مختلفی نشان میدادند. زنانی که بارها قربانی آزارهای خیابانی شده بودند بیدرنگ هدف من را درک میکردند و از تلاشم برای افزایش آگاهی عمومی درباره آزارهای خیابانی تشکر میکردند. گاهی مردانی که من را در حال نوشتن متلکها روی پیادهرو میدیدند توجهشان جلب میشد و میپرسیدند که چگونه میتوانند در این پروژه مشارکت کنند و به امنتر شدن خیابانها برای زنان کمک کنند. اما متاسفانه همه واکنشها همدلانه نبودند. بعضی از مردم میگفتند به اموال عمومی (خیابان) لطمه میزنم. عدهای وقتی من را در حال نوشتن متلکها میدیدند بر سرم فریاد میکشیدند. برخی از مردم میگفتند این متلکها و ابرازنظرها درباره ظاهر زنان تنها یک تعریف ساده است و من آدم ناسپاسی هستم که این تعریفها را نمیپذیرم. برخی نیز میگفتند نباید این متلکها در فضاهای عمومی بنویسم چون بچهها آنها را میبینند.» او همچنین درباره استقبال از متلکهای نیویورک در کشورهای دیگر افزود: «پس از استقبال از متلکهای نیویورک صفحات مشابه بسیاری در کشورهای دیگر از جمله انگلیس، هلند، ایتالیا، فرانسه، بلژیک و ... در اینستاگرام به وجود آمدند که از گچ برای افزایش آگاهی درباره آزار خیابانی استفاده کردند.»
تشویق زنان به شکستن سکوت
این دانشجوی نیویورکی از سال ۲۰۱۶ پروژه متلکهای نیویورک را آغاز کرده و با ثبت تجربههای روزمره آزارهای خیابانی، زنان و مردان را به گفتوگو و ثبت تجربههایشان تشویق میکند. پس از گذشت دو سال زنان بسیاری که پیش از این در برابر آزارهای خیابانی سکوت میکردند با مشارکت در پروژه متلکهای نیویورک تجربیاتشان را ثبت کرده و درباره این آزارها حرف میزنند. او درباره اهمیت تشویق آزاردیدگان به شکستن سکوت میگوید: «catcallsofnyc» فضایی را هم فراهم کرده تا زنان بتوانند از تجارب زیسته خود از سخن بگویند. زنانی که برای مدت طولانی با این آزارها کنار میآمدند و باوجود رنج فراوانی که متحمل میشدند در برابر این آزارها سکوت میکردند، سکوتشان را شکستهاند و دیگر فعالانه به این آزارها واکنش نشان میدهند. ما تجارب مشترکمان از آزارهای خیابانی را با صدای بلند فریاد می زنیم و با اتحاد با یکدیگر قدرتمند میشویم. یک صدا میتواند به یک جنبش جمعی کمک کند و این گونه است که با اتحاد و همدلی و با کمک هم میتوانیم تغییر ایجاد کنیم.»
[1] Stop street harassment
[2] Sophie Sandberg
[3] Catcalls of Newyork