غنچه قوامی: ایالت ولز جنوبی نو در استرالیا، چندی پیش قانون تجاوز را اصلاح کرد و مدل رضایت تصدیقی را برای تعریف رضایت جنسی در قانون به کار گرفت. دولت در آستانه اجرایی شدن قانون جدید، کارزاری به راه انداخته تا بواسطه انتشار ویدئو تعریف جدید رضایت جنسی را به افکار عمومی آموزش دهد. در این ویدئوها شاهد مواجهات جنسی در مهمانی، روابط عاطفی و ... هستیم. برای مثال در یک مهمانی، زن و مرد در گوشهای در حال بوسیدن یکدیگر هستند. مرد در حین بوسه، توقف میکند و میپرسد: «ادمه بدهم؟» زن میگوید: «نه، به مهمانی برگردیم.»
ویدئویی دیگر زوجی همجنسگرا را در تختخواب نشان میدهد که روبروی یکدیگر دراز کشیدهاند در حال گفتوگویی صمیمانهاند.یکی از زنان از دیگری میپرسد: «میتونم ببیوسمت؟» و زن پاسخ مثبت میدهد. این کارزار با عنوان «هیچ تردیدی باقی نگذار» بر اطمینان حاصل کردن از رضایت طرفین رابطه جنسی تاکید دارد. این کارزار در این راستا شیوههایی را توصیه کرده است:
- مستقیما از شریک جنسی خود بپرسید: آیا اوکی هستی؟ میتوانم ببوسمت؟ میخواهی این کار را امتحان کنیم؟ ادامه بدهم؟ چه احساسی داری؟ بعد از این چه میخواهی؟ به تو خوش میگذرد؟ لذت میبری؟
- به طور مستمر نسبت به رضایت هشیار باشید: به اطمینان حاصل کردن در طول روند رابطه جنسی ادامه دهید. کوچکترین نشانهای از تغییر نظر و حس شریک جنسی را جدی بگیرید، به آن احترام بگذارید و توقف کنید.
- زبان بدن شریک خود را چک کنید: به نشانههای غیرکلامی دقت کنید تا مطمئن شوید احساس راحتی میکند و خوشحال است. مخالفت نکردن به معنای رضایت جنسی نیست. فریز شدن و واکنش نشان ندادن، احساس تنش و تلاش برای فاصله گرفتن همگی به معنای رضایت نداشتن طرف مقابل است. اگر متوجه نشانههایی از احساس ناراحتی شریک جنسی خود شدید، توقف کنید و از او بپرسید. هر لحظه و هر زمانی درباره رضایت داشتن شریک خود بپرسید و مطمئن شوید.
بیشتر بخوانید:
معمای رضایت جنسی
رضایت چگونه به روابط جنسی ما شکل میدهد؟
رضایت ایجابی به چه معناست؟
رضایت تصدیقی یا ایجابی به این معنی است که فرد پیش از آغاز رابطه جنسی باید به واسطه رفتار یا گفتار صریح، رضایت خود را نسبت به سکس ابراز و تصدیق کرده باشد و در غیر این صورت رابطه جنسی مصداق تجاوز خواهد بود. در این مدل فقدان نه برای احراز رضایت، کفایت نمیکند. رضایت تصدیقی بر این مبنا طراحی شده که چالشی عمده را در پروندههای تجاوز حلوفصل کند؛ ادعای باور معقول نسبت به رضایت داشتن شاکی توسط متهم. طبق این رویکرد دیگر متهمان نمیتوانند مدعی شوند که باور داشتهاند متهم راضی به رابطه جنسی بوده و این باور مبنای عقلانی و منطقی داشته است. یعنی دیگر کسی نمیتواند به حدس و گمان درباره رضایت شریک جنسی خود اتکا کند و مدعی شود از فقدان رضایت طرف مقابل آگاه نبوده است، چرا که اصلاحات قانون ولز جنوبی تصریح میکند:
- یک فرد به رابطه جنسی رضایت ندارد مگر اینکه حرفی زده یا کنشی انجام داده باشد که رضایت خود را به واسطه تعامل ابراز کرده باشد.
- باورمندی فرد متهم نسبت به رضایت طرف مقابل، تنها در صورتی وابسته به شرایط، منطقی خواهد بود که برای احراز رضایت اقدام رفتاری و گفتاری صورت گرفته باشد.
اصلاحات جدید، عناصر آزادانه و داوطلبانه بودن توافق را در تعریف رضایت جنسی حفظ کرده و شرایط جدیدی نیز به آن افزوده است؛ رضایت باید در هر لحظه از رابطه جنسی حاکم باشد. همچنین رضایت فرایندی متداوم است در هر لحظه از بازه زمانی رابطه جنسی میتواند باطل شود و رضایت نسبت به یک کنش جنسی به معنای رضایتمندی نسبت به رفتارهای جنسی دیگر نخواهد بود. یعنی حتی اگر هزار بار هم با یک نفر رابطه جنسی برقرار کرده باشید برای بار هزارویکم باید از رضایت او مطمئن شوید. قانون جدید صراحتا اعلام میکند که مصرف بیش از حد الکل و مواد مخدر، از متهم رفع مسئولیت کیفری نخواهد کرد. این در حالی است که مطابق قانون پیشین، فرد زمانی مرتکب تجاوز میشد که نسبت به عدم رضایت طرف مقابل آگاهی داشت.
تلاش فمینیستی برای اصلاح قانون تجاوز
ولز جنوبی این اصلاحات را مدیون پرونده R v Lazarus [2017]ّ، تلاشهای «ساکسون مالینز» و همکاران و حامیان او است. زنی که مورد تجاوز قرار گرفت و سالها دادخواهی کرد تا ادعای خود را به اثبات برساند. در سال 2013، مالینز 18 ساله، در یکی از کلوپهای شبانه کینگکراس توسط «لوک لازاروس» فرزند صاحب کلوپ، مورد تجاوز قرار گرفت. لازاروس در سال 2015 به پنج سال حبس محکوم شد و به زندان افتاد. اما این حکم 10 ماه بعد در فوریه سال 2016 در دادگاه تجدیدنظر نقض و دستور محاکمه مجدد داده شد. بنابراین لازاروس با قرار وثیقه از زندان آزاد شد. در سال 2017، «رابین تاپمن»، قاضی دادگاه تجدید نظر اعلام کرد هیچگونه مبنای عقلانی و منطقی برای باورمندی لازروس به نارضایتی مالینز به رابطه جنسی وجود ندارد. او معتقد بود متهم از فقدان رضایت شاکی اطلاع نداشته و با همین استدلال او را از اتهام تجاوز تبرئه کرد.مالینز در لحظه واقعه فریز شده بود و قاضی به این دلیل که او به مرتکب نه نگفته و مقاومتی دربرابر رابطه جنسی نکرده، متهم را از تجاوز تبرئه کرد.
در سال 2018، مالینز برای اولین بار در یک مستند تلویزیونی که از شبکه ایبیسی استرالیا پخش شد، هویت خود را افشا کرد. 5 سال از آغاز این پرونده مشهور میگذشت و تا آن روز هویت زن شاکی برای افکار عمومی پنهان مانده بود. در این مستند تحقیقی که مشخصا درباره پرونده مالینز ساخته شده بود، او از آنچه که پشت سر گذاشته بود صحبت کرد. پزشکی که مالینز را بعد از حادثه معاینه کرده هم در مصاحبه با این برنامه تلویزیونی میگوید: «ساکسون چند جراحت جزئی داشت و روی زانوهایش هم زخم شده بود. وقتی او را معاینه میکردم در اطراف مقعد شدیدا احساس درد میکرد. او درد زیادی داشت و معاینه کردن او برایم بسیار دشوار و ناراحتکننده بود.»
. پس از پخش این مستند، دادستان عمومی ولز جنوبی، قانون فعلی را برای بازبینی به کمیسیون اصلاح قوانین ارجاع داد و در نهایت در ماه می، دولت اعلام کرد که قانون رضایت جنسی را اصلاح خواهد کرد. مالینز بعد از اعلام خبراصلاح قانون در روزنامه گاردین مینویسد: «من پنج سال از عمرم را پی دادرسی و دادگاهی گذراندم که سراب بود و به هیچ ختم شد. اما آن فصل از زندگیام را بستم و فصل جدیدی آغاز کردم. من شروع کردم به مبارزه برای تصویب قانون رضایت تصدیقی. با افراد بینظیری آشنا شدم و سازمان مطالعات تجاوز و تعرض جنسی (RASARA) را پایهگذاری کردیم. من از نزدیک به اهمیت اینکه مردم معنای رضایت تصدیقی را درک کنند، واقفم. ممکن است در نگاه اول خیلی حقوقی به نظر برسد. اما رضایت تصدیقی درباره تعامل است. در مواجهات جنسی خود از یکدیگر درباره علایق و انزجارهایتان بپرسید. بپرسید که آیا به تو خوش میگذرد؟ خوشت میآید؟ همیشه فضایی برای طرح این پرسشها وجود دارد. هیچچیز از اینکه بدانی شریک جنسیات به خواست خودش آنجاست و لذت میبرد، سکسیتر نیست. ما توانستیم گوشه کوچکی از دنیایمان را تغییر بدهیم.»