دیدبان آزار: رابطه با تراپیست از پیچیده‌ترین روابطی است که به علت فقدان توازن قدرت، تشخیص مرز میان صمیمیت و تجاوز به حریم خصوصی را برای مراجع دشوار می‌کند. درمانجو در موقعیتی آسیب‌پذیر و بعضا مستاصل به تراپیست اعتماد و باور می‌کند که او در راستای بهبود سلامت روانش تلاش می‌کند و بس. او خودش را می‌گشاید و شکننده‌ترین بخش‌های وجودش را با درمانگر به اشتراک می‌گذارد. اما ما بارها با پرسش‌هایی چون «تراپیست با رفتارش من را معذب کرد، آیا این بخشی از فرآیند درمان است؟» مواجه شده‌ایم. پیشتر در یک لایو اینستاگرامی با جمیله زارعی، رواندرمانگر و مدرس دانشگاه به این سوال پاسخ دادیم. این متن راهنمایی تکمیلی است برای شناخت حدومرز رفتار رواندرمانگر و آمادگی برای تشخیص رفتارهای غیرحرفه‌ای و غیرمجاز.
واقعیت این است که شما باید در اتاق درمان احساس امنیت کنید و به محض اینکه رفتاری شما را معذب کرد، به احساس خود اعتماد کنید. درمان حرفه‌ای نباید چنین حسی را به شما انتقال دهد. «کیمبرلی کی»، رواندرمانگر آمریکایی در سایت Psychology Today با تمرکز بر آزار جنسی و جنسیتی، لیستی از رفتارهای ممنوعه ارائه کرده است که رواندرمانگران به لحاظ اخلاقی و حرفه‌ای موظفند از آنها بپرهیزند. او توصیه می‌کند که نسبت به این رفتارها که به کرات رخ داده، هشیار باشید:
- کنجکاوی و پرس‌وجوی بیش از حد درباره روابط و فانتزی‌های جنسی درمانجو
- صحبت کردن از زندگی، امیال، توانایی و فانتری‌های جنسی توسط درمانگر
- به‌طور نامناسب نزدیک شدن فیزیکی به مراجع و نشستن در کنار او
- ایجاد نزدیکی و صمیمیت عاطفی به مرور زمان و لمس فیزیکی نقاط مختلف بدن مراجع
- در آغوش گرفتن‌های بلندمدت که هر جلسه زمان و تکرر آن افزایش پیدا می‌کند
- نمایش دادن پورنوگرافی، پیشنهاد ماساژ و برقراری رابطه جنسی به بهانه بهبودی، آموزش مراجع و توانمندسازی او
- لاس زدن، ابراز علاقه، پیشنهاد قرار ملاقات و برقراری رابطه عاشقانه
بیشتر بخوانید:
روان‌درمانی فمینیستی
چگونه از پزشک آزارگر شکایت کنیم؟
برقراری روابط غیردرمانی و دوطرفه
کیمبرلی کی می‌نویسد نه تنها برقراری رابطه جنسی و عاطفی میان درمانگر و درمانجو غیرمجاز است، بلکه حتی درمانگر نمی‌تواند رابطه کاری و ... هم با مراجع خود داشته باشد و باید از هرگونه رابطه دوطرفه بپرهیزد. برای مثال یک فرد نمی‌تواند هم درمانگر شما باشد و هم پارتنر یوگا و یا شریک تجاری شما. البته کی تاکید می‌کند که این به معنی ضرورت جدیت بیش از حد درمانگر نیست و باید در عین حفظ حدود حرفه‌ای، فضا امن، راحت و صمیمی باشد.
در منشور اخلاق حرفه‌ای روان‌پزشکی در ایران (ویراست اول، ۱۳۹۴) قید شده که روانپزشک از برقراری ارتباط غیردرمانی، از جمله ارتباط تجاری، با بیمار و بستگان بیمار و ارتباط درمانی با بستگان و دوستان خود بپرهیزد. در این سند صراحتا اعلام شده که روانپزشک نمی‌تواند درمانجو را به مهمانی دعوت و با او روابط دوستانه خارج از اتاق درمان ولو غیرعاطفی و جنسی برقرار کند. چراکه این مسئله ممکن است به روند درمان آسیب برساند.
چگونه گزارش دهیم؟
اخیرا عده‌ای زنان با افشای پزشکان آزارگر در فضای مجازی (در صفحه می‌توی ایران)، سازمان نظام روانشناسی و مشاوره را موظف به پاسخگویی درباره تخلفات دو درمانگر کرده است. اما برای گزارش‌دهی از مجراهای رسمی، می‌توانید تخلفات صنفی را به معاونت انتظامی سازمان نظام روانشناسی گزارش کنید. در ابتدا معاونت انتظامی سازمان، تخلف را بررسی کرده و به صورت ارشادی با آنها برخورد می‌کند اما اگر تخلف ماهیت صنفی و حرفه‌ای داشته باشد در کمیسیون‌های بدوی و تجدیدنظر سازمان بررسی و متناسب با تخلف صورت گرفته برخورد و اقدام صورت می‌گیرد که حداقل حکم آنها تذکر شفاهی و حداکثر آن لغو پروانه و محرومیت دائم از فعالیت روانشناسی و مشاوره است. همچنین اگر تخلف ماهیت مجرمانه داشته باشد فرد به مراجع قضایی معرفی خواهد شد. برخی افراد بدون پروانه سازمان نظام روانشناسی مشغول به فعالیتند و به همین دلیل گزارش دادن رفتارهای غیرحرفه‌ای در جهت شناسایی این افراد بدون مجوز، بسیار اهمیت دارد.
.jpg&width=72&height=72)
