از زمان شیوع در چین ویروس کرونا در سراسر آسیا هزاران نفر را کشته یا مبتلا کرده است و در حال انتشار به سراسر دنیاست. ماریا هولتسبرگ، مشاور ریسک زنان سازمان ملل حوزه آسیا و اقیانوسیه می‌گوید: «بحران همیشه نابرابری جنسیتی را تشدید می‌کند.» در این مقاله به پنج موردی که بار موجود بر دوش زنان را سنگین‌تر می‌کند اشاره شده است.

 

بسته شدن مدارس

سانگ سو یانگ خبرنگار و مادر دو فرزند می‌گوید: «من بیشتر از سه هفته است که با کودکان در خانه هستم.»  او در کره جنوبی زندگی می‌کند. این کشور به تازگی اعلام کرده است که شروع سال تحصیلی جدید را دو هفته به تعویق می‌اندازد. یعنی کودکان تا ۲۳ مارس به کلاس بازنمی‌گردند. براساس آخرین آمار یونسکو، از تاریخ ۴ مارس، بیش از ۲۵۳ میلیون کودک در کره جنوبی، چین و ژاپن که به طور معمول در رده‌های پیش دبستانی تا دبیرستان محصل بودند به مدرسه نمی‌روند. این اقدام به ویژه برای افرادی مانند خانم سونگ دشوار بوده زیرا در بسیاری از کشورهای آسیای شرقی، مادران بار سنگینی در خانه به دوش می‌کشند، او می‌گوید که احساس «افسردگی» می‌کند.

خانم سانگ می‌گوید: «صادقانه بگویم، من می‌خواهم به دفتر بروم چون در خانه واقعا نمی‌توانم تمرکز داشته باشم. اما چون همسرم نان‌آور خانه است نمی‌تواند مرخصی بگیرد.» خانم سانگ و دختر ۱۱ ساله و پسر ۵ ساله‌اش روزها را به بازی کردن و تماشای فیلم می‌گذرانند. او تلاش می‌کند وقتی بچه‌ها خوابند کمی کار کند. وضعیت او نشان‌‌دهنده سابقه بسیار بد کره جنوبی در برقراری برابری جنسیتی در کار است. در سال ۲۰۲۰ مجمع جهانی اقتصاد برای مشارکت اقتصادی زنان  از میان ۱۵۵ کشور به آنان جایگاه ۱۲۷ را داد. خانم سانگ شنیده است که برخی از شرکت‌ها می‌خواهند دستمزد کارمندان زنی را که به خاطر نگهداری از کودکان مجبور شده‌اند در خانه بمانند قطع کند. او می‌گوید: «ممکن است بسیاری از شرکت‌ها این را به زبان نیاورند اما مادران کارمند را مانند باری بردوششان می‌بینند. آن‌ها روحیه رقابت‌جویانه کمتری دارند و از همه مهمتر اگر شما بچه نداشته باشید زمان بیشتری را می‌توانید سرکار بگذرانید.»

دولت ژاپن این هفته به کسب‌ و کارها اعلام کرد که اگر کارمندانشان به خاطر بسته بودن مدارس مرخصی می‌گیرند تا از کودکان در خانه نگهداری کنند دولت روزانه تا۸۰ دلار به هر یک از آن‌ها پرداخت خواهد کرد. مهدکودک‌ها و کلاس‌های فوق‌برنامه از تعطیلی معاف بودند تا به خانواده‌ها کمک بکنند اما این موضوع تاثیرگذاری قرنطینه را زیر سوال می‌برد. ناتسوکو فوجیماکی تاکه‌چی که صاحب یک کسب‌وکار کوچک است می‌گوید: «بسته بودن مدارس کمکی به جلوگیری از شیوع ویروس نمی‌کند. تنها بار بیشتری بر دوش مادران کارمند می‌گذارد. این موضوع کسب‌ و کار من را به چالش می‌کشد چون هنگامی که پای ضرر اقتصادی در میان است من، مانند شرکت‌های بزرگ حمایت دریافت نمی‌کنم.»

 

 

خشونت خانگی

با توجه به اینکه میلیون‌ها نفر در چین وقتشان را در خانه می‌گذرانند، کنشگران از افزایش موارد خشونت علیه زنان می‌گویند. گو جینگ یک زن کنشگر که در ۲۹ نوامبر ۲۰۱۹ به ووهان- منشا ویروس- نقل مکان کرده است می‌گوید او شخصا تماس‌های زیادی از طرف جوانانی که در شهرهای قرنطینه شده زندگی می کردند داشته که شاهد خشونت خانگی بین والدینشان بوده‌اند. وی می‌گوید: «تماس گیرنده هیچ ایده‌ای نداشت که برای کمک باید به کجا رجوع کند.»

شیائو لی، یکی از فعالان چینی ساکن استان هنان، در رسانه‌های اجتماعی چینی از نگرانی خود درباره یکی از نزدیکانش که توسط شوهر سابقش مورد حمله قرار گرفته بود و از لی درخواست کمک کرده بود نوشت. خانم لی به بی‌بی‌سی گفت: «در ابتدا ما فهمیدیم غیرممکن است که مجوز خروج او از روستایش را بگیریم. در نهایت پس از تلاش بسیار توانستیم پلیس را قانع کنیم که جواز ورود و خروج برای برادرم صادر کند تا به آنجا رفته و او و بچه‌ها را ببیند.»

در حالی که گزارش‌های جداگانه افراد از خشونت خانگی در رسانه‌های اجتماعی منتشر شده است، برخی از زنان پوسترهایی طراحی کرده‌اند که به مردم یادآوری می‌کند تا هنگامی که شاهد خشونت خانگی هستند دخالت کرده و تماشاچی منفعل نباشند. هشتگ علیه خشونت خانگی در دوران اپیدمی بیش از سه هزار بار در شبکه اجتماعی چینی سینا ویبو استفاده شده است.

هفته گذشته، فنگ یوان، مدیر سازمان غیرانتفاعی Weiping ویپینگ  در مورد حقوق زنان مستقر در پکن، اعلام کرده است تماس‌هایی که سازمانش توسط قربانیان در دوران قرنطینه دریافت کرده سه برابر پیش از این دوران است. او می‌‌گوید: «پلیس نباید از بیماری همه‌گیر به‌عنوان بهانه‌ای برای جدی نگرفتن خشونت خانگی استفاده کند.» زنان سازمان ملل هم از تغییر مسیر احتمالی منابع با بالا رفتن شیوع بیماری ابراز نگرانی کرده‌اند. خانم هولتسبرگ می‌گوید: «انتقال منابع از خدمات مهم و حیاتی که زنان به آنها نیاز دارند، از جمله پایش سلامت یا خدمات بر پایه خشونت جنسیتی، به دیگر حوزه‌ها چیزی است که ما را نگران می‌کند.»

 

کارکنان خط مقدم

براساس اعلام سازمان بهداشت جهانی، زنان ۷۰٪ از کارکنان بخش بهداشت و خدمات اجتماعی را تشکیل می‌دهند. رسانه‌های چینی زنان پرستاری را که در خط مقدم کار می‌کنند «جسور»  و «جنگجو» توصیف می‌کنند. اما واقعیت برای کادر پزشکی زن به چه صورت است؟ ویدیویی از زنان کادر درمان در استان گانسو که پیش از اعزام جهت مبارزه با شیوع کرونا به طور دسته جمعی سر خود را می‌تراشند در ماه گذشته توجه زیادی به خود جلب کرد.

ماجرای یک کادر پزشکی باردار نه ماهه که به تازگی دچار سقط جنین شده بود اما به کار خود برگشته بود نیز به دلیل نمایش تبلیغاتی و ترویج عملی خطرناک، عواقب عظیمی داشت. ماه گذشته بی‌بی‌سی با پرستاری صحبت کرد که گفته بود کادر بیمارستان در ۱۰ ساعت شیفت خود اجازه ندارند که غذا بخورند، استراحت کنند و یا به دستشویی بروند. با وجودی که تمام اعضای بیمارستان مجبورند این قوانین را رعایت کنند اما زنان لایه دیگری از تبعیض را متحمل می‌شوند.

جیانگ جینگینگ زنی که پشت کارزار «حلقه حمایتی خواهری ویروس کرونا» است تلاش می‌کند تا محصولات بهداشتی زنانه را به کسانی که در استان هوبی در خط مقدم فعالیت می‌کنند برساند. به تازگی او به یک رسانه آنلاین به نام سیکس تون گفت نیازهای مرتبط با قاعدگی زنان نادیده گرفته شده است. وی در صفحه ویبو خود نوشت: «از تاریخ ۲۸ فوریه ، ۴۸۱۳۷۷ شورت قاعدگی، ۳۰۳۹۳۹شورت یکبار مصرف و ۸۶۴۰۰ نوار بهداشتی اهدا شده است.» جیانگ جینگینگ می‌گوید بسیاری از مردم به تهیه محصولات مناسب دوران قاعدگی برای ده‌ها هزار کادر زن پزشکی فکر نکرده بودند. زمانی که کارزار داوطلبانه توسط رسانه‌های اجتماعی چینی مورد تحسین قرار گرفت بنیاد دولتی توسعه زنان چین اعلام کرد که محصولات بهداشتی قاعدگی برای کادر درمانی زن فرستاده خواهد شد.

 

 

کارگران مهاجر خانگی

براساس تخمین‌ها حدود چهارصد هزار زن به عنوان کارگر خانگی در هنگ‌‌کنگ کار می‌کنند. بیشتر آنان از فیلیپین و اندونزی می‌آیند. این زنان نه تنها بابت وضعیت متزلزل کار خود نگران هستند بلکه می‌ترسند توانایی پیدا کردن محصولات محافظتی مانند ماسک صورت و ضدعفونی کننده دست را نداشته باشند. سینتیا ابدون تلز مدیر کل خیریه «ماموریت برای کارگران مهاجر» در هنگ کنگ می‌گوید وحشت خریدن ماسک باعث شده قیمت‌ها بالا بروند و دیگر برای کارگران مهاجر مقرون به صرفه نباشد.

یک کارگر مهاجر اندونزیایی در هنگ کنگ به نام اکا سپتی به بی‌بی‌سی اندونزی گفت: «همه کارفرماها به کارگرانشان ماسک نمی‌دهند. ما باید با پول خودمان آن را تهیه کنیم ماسک‌های آزاد بسیار گران هستند. بعضی از کسانی که از کارفرمایشان ماسک گرفته‌اند آن را  یک هفته استفاده می‌کنند.»خانم ابدون می‌گوید که سازمانش شروع به جمع‌آوری ماسک کرده تا آن‌ها را میان کارگران مهاجری که کارفرمایشان برایشان امکانات مهیا نکرده پخش کنند. سرین سرینگاتین مدیر انجمن کارگران مهاجر در هنگ کنگ می‌گوید: «کنسولگری اندونزی ماسک‌های رایگان توزیع کرد اما کافی نیست – یک ساعت در صف ماندیم تا ۳ ماسک بگیریم. ما باید حداقل شش ماسک برای یک هفته داشته باشیم»

توصیه دولت هنگ‌کنگ نیز باعث ناامیدی کارگران خانگی مهاجر در این شهر شده است. دولت از آنها خواسته است تا یک روز مرخصی خود در هفته را در خانه بمانند تا از سلامتیشان محافظت کنند و خطر آلودگی را کاهش دهند. این امر زمان با ارزشی را که این زنان دور از خانواده و عزیزان خود جهت معاشرت اجتماعی دارند را از آن‌ها می‌گیرد و آن‌ها را در معرض خطر استثمار قرار می‌دهد. خانم سرینگاتین می‌گوید آن کارگران مهاجری که روز تعطیل را در خانه می‌مانند چون نمی‌توانند بیرون بروند هم‌‌چنان کار می‌کنند. آن‌ها بدون هیچ پاداشی برای کارفرما آشپزی می‌کنند و از کودکان و یا والدین کارفرما نگهداری می‌کنند. آن‌هایی که برای  داشتن روز تعطیل اصرار کرده‌اند تهدید به اخراج شده‌اند.

این فقط بر این زنان تاثیر نمی‌گذارد. میلیون‌ها نفر در فیلیپین و اندونزی روی درآمدی که آنان به خانه می‌فرستند حساب کرده‌اند. حواله‌های شخصی کارگران فیلیپینی در خارج از کشور در سال ۲۰۱۹ به رکورد ۳۳/۵  میلیارد دلار (معادل ۲۵/۷ میلیارد پوند) رسید. نیکلاس مپا، اقتصاددان ارشد بانک ING در مانیل، می‌گوید: «حواله‌های کارگران فیلیپینی در خارج از کشور تقریباً ۹٪ تولید ناخالص داخلی را تشکیل می‌دهد و احتمالا اثر این ویروس بر اقتصاد فیلیپین احساس خواهد شد.» او به بی‌بی سی گفت: «در شرایطی که مصرف کنندگان در داخل هستند، تقاضا برای خدمات مختلفی که عموما فیلیپینی‌ها ارائه می‌دهند محدود می‌شود. این موضوع شانس آن‌ها برای فرستادن پول به خانه را به خطر می‌اندازد. محدودیت سفر و تحرک نیز بر وضعیت آن‌ها تاثیر می‌گذارد و چک‌های دستمزد و حتی امنیت شغلی آنان را تهدید می‌کند.»

 

تاثیر اقتصادی بلندمدت

دولت‌ها و اقتصاددانان پیش‌بینی می‌کنند که به خاطر شیوع ویروس سرعت رشد اقتصاد جهانی ممکن است از آهسته‌ترین نرخ آن در سال ۲۰۰۹ نیز کمتر شود. کریستینا ماگ ، مدرس دانشگاه SOAS لندن می‌گوید: «به طور کلی، ویروس کرونا تأثیر بسیار زیادی بر سفر، تولید و مصرف دارد، که این امر در بسیاری از بخش‌ها اتفاق می‌افتد و در نتیجه زنان و مردان را به طور یکسان متاثر می‌کند.» با این حال زنان کم درآمد بیشتر از این کاهش سرعت مصرف رنج می‌برند زیرا زنان بیشتر تمایل دارند که در صنایع مهمانداری، خرده‌فروشی و سایر بخش‌های  خدماتی کار کنند. وی می‌گوید «در چین از آنجا که بسیاری از زنان مهاجر قرارداد کاری ندارند، ویروس کرونا به این معنی است که هیچ درآمدی نخواهند داشت، این یعنی که اگر کار نکنند، دستمزدی دریافت نمی‌کنند.»

بدون امنیت اجتماعی که بشود به آن تکیه کرد، آنها با این معضل روبرواند که یا به محل کار بازگردند و احتمالا بیمار شوند و یا به دنبال سایر اشکال اقامت بگردند. در غیر این صورت، ممکن است مجبور شوند در خانه بمانند و با اندک پس‌اندازشان زندگی کنند. این شرایط آن‌ها را در وضعیت بسیار سختی قرار داده است» و چند کارخانه پوشاک در جنوب شرقی آسیا که به مواد اولیه چینی وابسته بودند تعطیل شده‌اند. به گفته دولت میانمار از ماه ژانویه بیش از ۱۰ کارخانه تعطیل شده‌اند. اگرچه وزارت کار اعلام کرد که تمام این تعطیلی‌ها مرتبط به ویروس کرونا نبوده است. ما چیت سو به بی‌بی‌سی برمه گفت که خانواده وی روی دستمزد او که از کارخانه پوشاک به تازگی تعطیل شده می‌گرفته حساب می‌کردند. او می‌گوید: من به جبران خسارت اهمیت نمی‌دهم. من فقط می‌خواهم کارم در کارخانه برگردد.

از دیدگاه زنان سازمان ملل متحد این‌ها بخشی از زنان‌اند که این مسئله بیشترین آسیب را به آنها می‌زند، افرادی شامل کارگران روزمزد، صاحبان مشاغل کوچک و کسانی که در بخش‌های غیررسمی کار می‌کنند. محمد نصیری، مدیر منطقه‌ای سازمان ملل حوزه آسیا و اقیانوسیه می‌گوید: «نیازهای متمایز زنان و مردان در برنامه‌های بلندمدت و میان‌مدت بهبودی نیز باید مورد توجه قرار بگیرد. زنان نقش مهمی در مبارزه با شیوع ویروس دارند – به عنوان کادر بهداشت و درمان، دانشمندان و محققان، به عنوان بسیج‌کنندگان اجتماعی، به عنوان سازندگان صلح جامعه، برقرار کنندگان ارتباط  و به عنوان مراقبت‌کنندگان. ضروری است که اطمینان حاصل کنیم که صدای زنان شنیده می‌شود.»

 

نویسنده: لارا اوون

برگردان: رها عسگری‌زاده

منبع: میدان