دیدبان آزار: دیروز ویدئویی منتشر شده از زن معترضی که در میان ماموران سرکوب محصور شده است و یکی از ماموران به او دست‌درازی جنسی و بوضوح باسنش را لمس می‌کند. پیشتر هم تصاویری از تعرض جنسی نیروهای ضدشورش در تجمعات خیابانی منتشر و همه را خشمگین کرده بود. این تعرض‌ها در ملأعام صورت گرفته‌اند، در نقاطی که هرلحظه دوربینی ممکن است واقعه را ثبت کند، در بحبوحه ضرب‌وشتم زنان معترض که دوربین‌ها آماده‌باش ضبط و مستندسازی خشونتند. بوضوح ماموران عامدانه و آگاهانه خشونت جنسی را به‌عنوان ابزار سرکوب زنان بکار گرفته‌اند و به‌خوبی آگاهند که از مجازات مصون خواهند ماند. به او دقت کنید که چگونه بدون ذره‌ای ترس از دیده شدن دستش را با حس استحقاقی عجیب به بدن زن می‌چسباند و ثابت نگه می‌دارد. اعتمادبه‌نفس موجود در نحوه استقرار دست او، حاکی از فاجعه‌ای است که هنوز گستردگی آن افشا نشده است.
از طرفی دیگر صدها معترض بی‌نام و خبری‌نشده در خیابان‌ها بازداشت شده‌اند که در برابر انواع خشونت، آسیب‌پذیرند. در شهرهای دور از مرکز این خشونت‌ها با شدت بیشتری اعمال می‌شوند. باتوجه به تصاویر ضبط‌شده توسط دوربین‌های مردمی ناظر در خیابان، دور از ذهن با به عبارت قابل تصور نیست معترضین بویژه زنان چه سطحی از خشونت در بازداشت‌گاه‌ها ممکن است متحمل شوند. تعدادی از زنانی که اخیر آزاد شده‌اند تجربه‌های خود را از آزار جنسی کلامی و فیزیکی ماموران در روند دستگیری با دیدبان آزار به اشتراک گذاشته‌اند.
یکی از زنان می‌گوید در میان حدود ۱۵۰ زن بازداشت‌شده، عده زیادی متحمل آزار جنسی کلامی شده بودند. فحاشی و تحقیر جنسی، اظهارنظرها و الفظ رکیک جنسی از جمله مصادیق این آزارهای کلامی بوده است. او درباره تجربه خود چنین می‌گوید: «از ماموری که بازداشتم کرده بود آب خواستم، بطری آب را با اداهای صریح جنسی که می‌دانید معنای مشخصی دارد تکان داد و آب آن را روی صورتم ریخت. گویی در حال عمل جنسی است.»
از زمان آغاز خیزش مردم ایران که در واکنش به کشته‌شدن مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد بوقوع پیوست، جریان‌های وابسته به حکومت ایران برای تحقیر معترضان و بویژه زنانی که شال‌ها را به مشت گرفتند، آتش زدند و رقصیدند، آنها را افرادی در جستجوی «هرزگی» و «بی‌بندوباری» خواندند و مطالبات آنان را وارونه جلوه دادند. همانطور که یکی از اشخاص حامی جمهوری اسلامی به طعنه در توییتر نوشته بود که از مطالباتشان رقصیدن و بوسیدن در خیابان است و حالا به دست‌درازی جنسی معترضند(نقل به مضمون). حق بدیهی و ابتدایی خودمختاری جسمانی و رهایی تن زن از انقیاد و سرکوب، شعار پیشرو و رهایی‌بخش «زن زندگی آزادی» در قالب تمنایی برای تبدیل شدن به ابژه جنسی مردان ایرانی و آمریکایی بازنمایی می‌شود.
در روایات زنانی که تجربه بازداشت داشته‌اند نیز همین رویکرد برای توجیه دست‌درازی به زنان معترض به‌کار بسته شده است. یکی دیگر از زنان می‌گوید: «مرا بازداشت کردند و درون یک ون نشاندند. یکی از ماموران به سینه‌ام دست زد. وقتی اعتراض کردم گفت مگر برای همین به خیابان نیامده بودی؟ تحویل بگیر. از زنان دیگری هم در بازداشتگاه تجربه‌های مشابهی را شنیدم. یکی از زنان می‌گفت ماموران به آنها گفته بودند "می‌بریم و انقدر می‌کنیمتون تا خفه بشید؟ مگر همین را نمی‌خواستید؟"»
این زن توضیح می‌دهد که لباس‌های تعداد زیادی از زنان در حین ضرب و شتم و بازداشت پاره شده بود. حتی یکی از زنان بند سوتینش در رفته بود. مشخص بود که ماموران عامدانه بند سوتین را گرفته و کشیده بودند.
در انقلاب مصر، تن و بدن زنان مورد هدف خشونت جنسی سیستماتیک قرار گرفت. نیروهای سرکوبگر حکومت حسنی مبارک برای خانه‌نشین کردن زنان، به خشونت جنسی متوسل شدند. البته سابقه استفاده از خشونت جنسی علیه زنان به عنوان یک ابزار سیاسی در اعتراضات مصر، به ۲۵ می ۲۰۰۵ که «چهارشنبه سیاه» نام دارد، برمی‌گردد. در آن روز زنان معترض در حالی که –برای اعتراض به اصلاحات قانون اساسی که راه را برای رسیدن ریاست‌جمهوری به جمال مبارک هموار می‌کرد- در مقابل سندیکای مطبوعات تجمع کرده بودند، هدف حمله و آزار جنسی نیروی پلیس، لباس شخصی و اوباش قرار گرفتند.
در دوران انقلاب مصر سازمان حقوق بشری و فمینیستی با سیلی از گزارشات خشونت جنسی در اعتراضات مواجه شدند و به‌دقت آنها را مستندسازی کردند. اگرچه مرتکبین این جنایات عموما از مجازات مصون می‌مانند و ظرفیت دادخواهی برای بازماندگان بسیار ناچیز و یا غیرممکن است، اما اهمیت ثبت و مستندکردن این خشونت‌ها را نباید نادیده گرفت. در صورت مواجهه با خشونت جنسی در اعتراضات، می‌توانید از طریق ایمیل به آدرس [email protected] با دیدبان آزار ارتباط برقرار کنید.
