آیا این انقلابی فمینیستی است؟ انقلابی فمینیستی است چون زنان حجاب اجباری را آتش می‌زنند؟ انقلابی فمینیستی است چون توسط زنان راه افتاده و رهبری شده است؟ علی‌رغم اینکه مردان هم مشارکت دارند انقلابی فمینیستی است؟ آیا انقلابی فمینیستی است حتی اگر تغییری رخ ندهد؟ انقلاب به موی زنان چه ارتباطی دارد؟
قدرت و پیروزی از آن زنان ایرانی که روایت غالب از انقلاب را دگرگون کردند و آن را پس گرفتند. زنان و دغدغه‌هایشان عموما از امور ثانویه و واپسین انقلاب‌ها بوده‌اند و نه منشا رخداد آن. به صدای شعارهایشان گوش دهید: «زن، زندگی، آزادی!» قدرت و پیروزی از آن زنان ایرانی که ما را به چالش کشیدند؛ اگر مردم تحت کنترل یکی از پلیسی‌ترینِ حکومت‌ها تا این حد نترس و شجاعند، پس ما برای مبارزه با سرکوبگرانمان چه می‌کنیم؟ در یک انقلاب، شما نمی‌توانید آنچه را که چشمانتان دیده، فراموش کنید، نمی‌توانید شجاعت افرادی را که از برخاستن نمی‌هراسند، از خاطر ببرید. این شجاعت، ماتحت شما را به آتش می‌کشد و به شما هشدار می‌دهد که سراغ تمامی سرکوبگران ریز و درشت خواهند آمد.
در بسیاری از انقلاب‌ها، زنان کشته شده‌اند، مورد ضرب‌وشتم و تعرض جنسی قرار گرفته‌اند تا از سرکوبگران رده‌بالا خلاص شوند، اما سرکوبگران رده‌پایین به سرکوبگری ادامه داده‌اند. ما دیگر نمی‌ترسیم. پیروزی و قدرت از آن زنان ایرانی که حجابشان را آتش زدند و مرزهای تخیل ما را جابجا کردند. خیزش‌های جهان عرب، از سوی مردان جرقه خورد و ناتمام ماند. و حالا زنان ایرانی دوباره قلب‌های انقلابی ما را با فمینیسمی که انقلاب‌های عربی کم داشت، شعله‌ور کرده‌اند.
موی این زنان چه ارتباطی با این انقلاب دارد؟ سکانسی در فیلم 10 عباس کیارستمی وجود دارد که زنی که در خودرو نشسته در ترافیک تهران، حجاب از سر برمی‌دارد و سر تراشیده‌اش را به نمایش می‌گذارد. در سال 2003، اولین بار که این صحنه را دیدم، شروع کردم به گریستن. 11 سال بود که حجاب سرم را برداشته بودم و 17 سال دیگر گذشت تا موهایم تراشیدم. بعد از تراشیدن سرم، دوباره فیلم را تماشا کردم و آن صحنه مجددا تسخیرم کرد.
انقلاب با موی سر چه ارتباطی دارد؟ در دوران انقلاب ایرلند، هردو طرف، به‌عنوان مجازات و به‌منزله ابزاری برای کنترل بدن زن، موهای زنان را می‌چیدند و می‌تراشیدند. ربط موی سر به انقلاب چیست؟ انقلاب ایران توسط کسانی مصادره شد که موهای تمامی زنان ملت را به‌اجبار پوشاندند. انقلابی که زنان پابه‌پای مردان برای آن مبارزه کرده بودند، پس از اعلان پیروزی، حجاب را اجباری کرد. آنها مالک مو و بدن زنان شدند. آیا تراشیدن مو تحت قوانین حجاب اجباری، یک انقلاب، سرپیچی، نافرمانی و برهم زدن نظم حاکم است؟ وقتی حجاب اجباری را در فضای عمومی می‌درید و سر خود را در خیابان‌ها می‌تراشید، آیا بالاخره دارید انقلاب ناتمام را به اتمام می‌رسانید؟ آیا این بازپس‌گیری انقلابی است که دین‌سالاران و زن‌ستیزان از شما دزدیده‌اند؟ قطعا چنین است. شما به‌شیوه‌ای بدن خود را پس می‌گیرید که پدرسالاری توان درک آن را دارد و سرکوبگر آن را می‌فهمد.
در زمان انقلاب مصر، شعارها معطوف به نان، آزادی و عدالت اجتماعی بود. شعارهایی که از ایران می‌شنویم، به ما یادآور می‌شوند که هیچ‌کدام از این آرمان‌ها بدون فمینیسم ممکن نیست: «زن، زندگی، آزادی!» یک انقلاب فمینیستی، پدرسالاری را هم‌زمان در حکومت، خیابان و خانه مورد هدف قرار می‌دهد. چرا که اذعان دارد رهایی بدون رهایی جنسی/جنسیتی و رهایی کوئیر ممکن نیست. انقلاب فمینیستی، شهامت دارد که رهایی از نظامی‌گری حکومتی را تخیل کند و هم‌زمان علیه انعکاس صدای پدرسالاری در خانه و خیابان بشورد. تئوکراسی را با یک انقلاب فمینیستی باید به مصاف طلبید و هرچیزی جز این، چاشنی دیگری از پدرسالاری خواهد بود.
نویسنده: منی الطحاوی
برگردان: غنچه قوامی
