نویسنده: ناشناس
در آستانه 25 نوامبر گزارشی تکاندهنده منتشر شد حاوی 12 روایت از خشونتهای جنسی یک استاد شناختهشده نقاشی. بهواسطه این متن بعنوان یک هنرمند میخواهم به راویان آن گزارش بگویم که پشتشان هستیم، نامشان را نمیدانیم و لازم نیست بدانیم اما به رسمیت میشناسیمشان و اعلام میکنیم: «ما میخواهیم برساختهای خشونت مردسالارانه و فرهنگ تجاوز را ویران کنیم. ما تکرار و تداوم این فرهنگ را افشا میکنیم، ما کسانی که قدرتمندترین جایگاهها را اشغال کردهاند و در افزایش خشونت جنسی و تثبیت فرهنگ تجاوز نقش دارند، افشا میکنیم.»
در ماه ژوئن سال ۲۰۱۷، دیوار «بووری» مشهور و نمادین خیابان هیوستن منهتن به هنر دیوارنگاری دیوید کوئی اختصاص یافت. کوئی هنرمندی بود که به دعوت فیسبوک دیوارهای این شرکت را نقاشی کرده و از این قبل ثروت و شهرت زیادی بهدست آورده بود. او در سال ۲۰۱۴، در یک پادکست با افتخار اعلام کرده بود که در محیط کار خود با یک ماساژور رفتارهای تجاوزگرانه داشته است. طبق روایت خود کوئی، زن هیچ نشانی از رضایت و تمایل از خود بروز نداده و در نهایت تن به اعمال جنسی از جمله سکس دهانی داده است. دیگر میزبان این پادکست به کوئی گفت: «پس علنا به ما میگویی که یک متجاوزی.»
این اظهارات اعتراضات گستردهای را به دنبال داشت و بسیاری از رسانههای فمینیستی کوئی را محکوم کردند. فمینیستها نوشتند که کوئی بدون احساس شرم و پشیمانی از تجاوز صحبت میکند و به فرهنگ تجاوز و عادیسازی خشونت جنسی دامن میزند. کوئی در پاسخ به واکنشها در وبسایت پادکست خود دفاعیهای منتشر کرد و نوشت: «من یک هنرمند و قصهگو هستم، و پادکستم امتداد هنر من است. من متجاوز نیستم. تنها اشتباهی که کردهام این است که داستان را بد روایت کردهام. عذرخواهی میکنم اگر کسی فکر کرده آن داستان حقیقت دارد. چون واقعیت ندارد و تنها یک داستان بود.» او به کل روایت را انکار کرد و بابت اینکه با لحنی لافزنانه از تجاوز به یک زن صحبت کرده بود، عذرخواهی نکرد.
عادیسازی تجاوز و متجاوز در هنر جایی ندارد
دیوار «بووری» از سال ۲۰۰۸ میزبان آثار بسیاری از هنرمندان شهری بوده است و توسط شرکت هنر جهانی گلدمن مدیریت میشود. البته فمینیستها اشاره میکنند که از میان تمامی هنرمندانی که در این سالها این دیوار برای نقاشیکردن به آنها اختصاص داده شده تنها سه نفر زن بودهاند. یکی از هنرمندانی که پیشتر روی این دیوار گرافیتی کشیده بود در اعتراض به کوئی نوشت: «دنیای هنر شیوههای متعددی برای ابراز سکسوالیته در اختیار ما قرار میدهد. عادیسازی تجاوز و متجاوز در هنر جایی ندارد. رویکردهایی که این افراد به عنوان باحالی و روشنفکری رواج میدهند زندگیهای بسیاری را نابود کرده است.» از زمان نقش بستن اثر کوئی روی دیوار، این دیوارنگاره بارها مورد حمله قرار گرفت. افراد روی آن گرافیتی کشیدند و با رنگ قرمز نوشتند: «متجاوز».
در اعتراض به اختصاصگرفتن این پلتفرم به کوئی، هنرمندان فمینیست، فراخوان دادند و یک اجرای هنری اعتراضی در مقابل این دیوار برگزار کردند. این اجرای اعتراضی با عنوان «نه یعنی نه» به همت جاسمین واهی، کیوریتور فمینیست برگزار شد. واهی مینویسد: «من بسیار گیج شدهام. چطور همه صحبتهای مفتخرانه کوئی را درباره "رفتارهای تجاوزگونه" فراموش کردهاند یا نادیده میگیرند و چنین پلتفرم مهمی را در اختیار او قرار میدهند؟ نه صبر کنید. اصلا هم گیج نشدهام. رئیسجمهور ما کسی است که درباره دستدرازی به زنان لاف میزند.» آن زمان دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریکا بود و فایلی صوتی از او منتشر شده بود که از دستدرازیاش به زنان میگفت و میخندید.
بیشتر بخوانید:
«به واسطه هنر با تجربه خود مواجه شدم»
ابژههای محض: هنر، جامعه و سوءاستفاده جنسی
فرهنگ تجاوز متاستاز میدهد
فمینیستهای معترض برای دعوت عمومی رویدادی فیسبوکی به راه انداختند و نوشتند: «فرهنگ تجاوز فراگیر است. فرهنگ تجاوز متاستاز میدهد. فرهنگ تجاوز خطرناک است.» در متن بیانیه این رویداد اعتراضی آمده است: «اخیرا یک شرکت برجسته که پروژههای هنری در نیویورک و میامی برگزار میکند از خود رواداری مهلکی در برابر فرهنگ تجاوز نشان داده و دیوار مهم خیابان هیوستن را به هنر کسی اختصاص داده که بهطور عمومی به رفتار متجاوزانه اعتراف کرده است. او پس از اعتراضات ادعا کرده که این داستان را برای سرگرمی مخاطبان سرهم کرده و به کسی تعرض نکرده است. این در حالی است که سرگرمکردن دیگران با داستان خشونت جنسی، خود بازتولید فرهنگ تجاوز و محل پرسشگری است. ما دیوار سوهو را بهعنوان محل اجرای اعتراضی خود انتخاب میکنیم تا به فرهنگ تجاوز پاسخ بدهیم. ما علاقهای نداریم که آثار دیگران را سانسور یا تخریب کنیم. برای ما مهم است که صراحتا اعلام کنیم که به دنبال آسیبزدن و نابود کردن اثر هنری کسی نیستیم.
ما به جای پاککردن این اثر، میخواهیم به آن پاسخ بدهیم. پاسخی که خاطره جدیدی بسازد، در اذهان ماندگار شود و جای این اثر را بگیرد. ما با اجرای اعتراضی خود علیه ترویج فعالانه فرهنگ تجاوز و کسانی که با خشونت جنسی مدارا میکنند، این آثار را به فراموشی میسپاریم. به جای نابودی فیزیکی این دیوارنگاره، با اجرای هنری خود آن را میبلعیم، میجویم و تف میکنیم. ما از این اثر استفاده میکنیم تا گفتوگو و جنگ خود را علیه خشونت جنسی بازیابی کنیم. بدون اینکه به اثر کوئی کوچکترین خدشه فیزیکیای وارد کنیم. اعتراض ما محدود به اشتباه یک کمپانی خاص یا خطای یک هنرمند مشخص نیست. ما میخواهیم برساختهای خشونت مردسالارانه و فرهنگ تجاوز را ویران کنیم. ما تکرار و تداوم این فرهنگ را افشا میکنیم، ما کسانی که قدرتمندترین جایگاهها را اشغال کردهاند و در افزایش خشونت جنسی و تثبیت فرهنگ تجاوز نقش دارند، افشا میکنیم. فرهنگ تجاوز، به فرهنگی جهانی تبدیل شده است و ما آن را برنمیتابیم. نه یعنی نه.»
«نه یعنی نه»
در روز اجرا بیش از ۲۰ هنرمند زن و مرد و فرد نانباینری حضور پیدا کردند. آنها تیشرت سفید به تن داشتند و روی آن با رد خون نوشته بودند: «نه یعنی نه.» آنها با رد خون قصد داشتند به رنج بازماندگان تجاوز رسمیت بدهند و آن را به نمایش بگذارند. اجراکنندگان در سکوت مطلق ایستادند و با بازماندگان ادای همبستگی کردند. عدهای هم روی دیوار سفید با کف دست رد خونین گذاشتند و به بازماندگانی که میشناختند ادای احترام کردند.
یکی از هنرمندان حاضر در این اجرای اعتراضی میگوید: «من در همبستگی با دیگر هنرمندان و همچنین بازماندگان تجاوز اینجا هستم. در همبستگی با بازماندگان رنگینپوست و سرکوبشدهای که هرگز فرصتی مانند نقاشیکردن روی این دیوار برای ابراز خود نخواهند داشت. امروز ما به احترام بازماندگان لحظهای سکوت کردیم. برای تمامی کسانی که با عواقب و ترومای تعرض جنسی و فرهنگ تجاوز دستوپنجه نرم کردهاند و میکنند. آنها که مرتکب خشونت جنسی میشوند و عذرخواهی میکنند درکی نسبت به تدوام تروما و آثار بلندمدتش ندارند. عذرخواهی کافی نیست. باید عمل کنید. حداقل کاری که میتوانید بکنید کمک مالی به نهادها و تشکلهای بازماندگان خشونت جنسی است.»