دیدبان آزار: «جینث بدویا»، در 25 می سال 2000، در محوطه بیرونی زندان «لامودلو» در «بوگوتا» در حالی که قرار بود با یک رهبر شبه نظامی مصاحبه کند، ربوده شد. او را بیهوش کردند و در بیرون شهر به مدت 16 ساعت مورد ضرب و شتم و تجاوز گروهی قرار دادند.در سال 2019، بدویا درباره آن اتفاق گفت: «این یک مصاحبه نبود، بلکه یک دام بود. آن قدر حجم وقایع سنگین بود که در ذهن من هیچ خط زمانی مشخصی وجود نداشت و من حتی نمی‌دانستم کجا هستم.»

بدویا، از سال 2000 که مورد آدم‌ربایی، شکنجه و تجاوز قرار گرفت به دنبال تحقق عدالت است تا بتواند در حضور دادگاه بین‌المللی شهادت دهد. اگرچه سه نفر از مهاجمان به زندان فرستاده شده‌اند، اما مقامات عالی رتبه‌ای که گفته می‌شود در این جنایت دست داشته‌اند، تحت تعقیب قرار نگرفته‌اند. بدویا در نهایت بعد از سال‌ها پیگیری توانست چهارشنبه هفته گذشته در دادگاه حقوق بشر بین‌آمریکایی شهادت دهد و این دادگاه به مقامات کلمبیا دستور داد از زندگی بدویا محافظت کنند.

بعد از این دستور، دولت کلمبیا در دادگاه از بدویا به دلیل خشونت وارد شده به او عذرخواهی کرد. «کامیلو گومز»، مدیر آژانس ملی دفاع حقوقی کلمبیا، گفت: «این کشور از جینت بدویا بخاطر این اقدامات و خسارات ایجاد شده، طلب بخشش دارد.» گومز همچنین به خاطر اینکه بدویا مجبور شده 12 بار داستان خود را در دادگاه تعریف کند و به موجب آن دوباره قربانی شود، عذرخواهی کرد. این اقدام به عذرخواهی پس از خروج اعتراضی نمایندگان کلمبیا از جلسات عمومی دادگاه که برای تعیین مسئولیت دولت در این واقعه تشکیل شده بود، اتفاق افتاد.

آنها دادگاه را به مغرض بودن متهم کردند و خواهان استیضاح 5 نفر از شش قاضی ناظر بر پرونده شدند. بدویا در این دادگاه خواستار اقدامات محافظتی شد و همچنین درخواست کرد تا زندان لامودلو تعطیل و تبدیل به فضای یادبود شود. اما نماینده دولت در دفاعیاتش گفت: «شواهد کافی برای اثبات دست داشتن عوامل دولتی در این رخدادها وجود ندارد» و تعطیلی زندان را مطالبه‌ای تحقق‌ناپذیر دانست. طرفین باید تا 23 آوریل آخرین استدلال‌های کتبی خود را ارائه دهند و سپس دادگاه قرار است در ماه‌های آینده در مورد مسئولیت کشور کلمبیا رای صادر کند.

فرصتی برای پیگیری قضایی خشونت جنسی علیه زنان خبرنگار

بدویا در ویدیویی که پیش از دادگاه در توییتر به اشتراک گذاشته است، گفت: «مطرح شدن پرونده من در یک دادگاه عمومی بین‌المللی نه تنها بی‌گناهی من را به عنوان یک زن و یک روزنامه‌نگار در برابر آن چه که برایم اتفاق افتاد اثبات می‌کند، بلکه روزنه‌ای به امید برای هزاران زن می‌گشاید که همانند من در بحبوحه درگیری‌های مسلحانه در کلمبیا مجبور به تحمل خشونت جنسی شدند.»

یک توافق صلح در سال 2016 با نیروهای انقلابی مسلح کلمبیا، به طور رسمی نقطه پایانی بود بر پنج دهه جنگ سخت که 260 هزار کشته و بیش از هفت میلیون آواره بر جا گذاشت. خشونت جنسی در طول سال‌های جنگ، پدیده‌ای متداول بود اما در میان قتل عام‌ها و آدم‌ربایی‌های گسترده نادیده گرفته می‌شد یا به لحاظ کیفری مورد بخشودگی قرار می‌گرفت. بر اساس گزارشی از مرکز ملی حافظه تاریخی، در حین درگیری‌های مسلحانه در میان سال‌های 1985 تا 2016 ، 15 هزار نفر قربانی خشونت جنسی شدند که 91 درصد از آن‌ها زن بودند.

در ابتدا تحقیقات درباره بدویا، به جایی نرسید. اما در حال حاضر با حمایت بنیاد آزادی مطبوعات کلمبیا (Flip) و مرکز عدالت و حقوق بین‌الملل (Cejil)، دولت کلمبیا باید به خاطر کاستی در حمایت از بدویا و تضمین حقوق انسانی‌اش برابر قانون پاسخگو باشد. «جاناتان باک»، مدیر Flip گفت: «این پرونده، اهمیت قابل توجهی دارد زیرا فرصتی برای شکل‌گیری یک رویه قضایی در این کشور ایجاد کرد تا خشونت جنسی علیه خبرنگاران که تحت عنوان درگیری‌های مسلحانه رخ می‌داد، قابل پیگیری شود. خشونت جنسی علیه زنان یکی از بزرگترین جنایات حاصل از این درگیری‌ها بود و جینث، نماینده‌ صدها بازمانده این جنایات است.»

پرونده‌ای برای رویت‌پذیری یک بحران مهلک

پرونده بدویا همچنین توجه‌ها را به سمت آمارهای نگران‌کننده‌ای از خشونت مبتنی بر جنسیت در کشورهای آمریکای جنوبی جلب کرد. طبق آمارهای «بنیاد زن‌کشی کلمبیا» که سازمانی مردم‌نهاد با تمرکز بر حمایت از زنان و پیگیری خشونت‌های مبتنی بر جنسیت است، از ابتدای امسال تا کنون 55 مورد قطعی زن‌کشی و 39 مورد احتمالی که هنوز در دست بررسی است، در کلمبیا اتفاق افتاده است.

«اولگا آمپارو سانچز»، مدیر سازمان مردم‌نهاد حامی حقوق زنان Casa de la Mujer، درباره اهمیت سیاسی و نمادین پرونده بدویا گفت: «این پرونده از نظر سیاسی مهم است چرا که تصدیق می‌کند در طول ناآرامی‌ها، خشونت جنسی در کنار دیگر انواع خشونت به عنوان سلاحی علیه زنان به کار می‌رفت. این پرونده همچنین به لحاظ نمادین اهمیت خاصی دارد زیرا مطرح شدن آن در چنین دادگاه عالی‌ رتبه‌ای، بحران مهلک خشونت جنسی را رویت‌پذیر می‌کند.»

او ادامه داد: «در سراسر آمریکای لاتین، چه در بحبوحه درگیری‌ها و چه در شرایط ثبات سیاسی، از خشونت جنسی به عنوان سلاحی برای سرکوب زنان استفاده می‌شود.» او افزود: « این پرونده در صورتی می‌تواند به ساختن کلمبیایی برابرتر کمک کند که رویه‌ای ایجاد کند تا زنان با توسل به آن بتوانند دادخواهی و جبران خسارت کنند. (هرچند که من تردید دارم دولت به هر حکمی که در دادگاه صادر شود احترام بگذارد.)»