فرناز سیفی: ​​از هر ۵ زن شاغل در کشور اردن، ۲ نفر تجربه‌ آزار و اذیت در محیط کار را داشته است. این یافته‌های تحقیق تازه‌ سازمان «اکشن اید» است که بار دیگر نشان داد که وضعیت اشتغال و امنیت روانی و جسمی زنان در محیط‌های کاری اردن تا چه اندازه بحرانی است. با این‌که دولت اردن در سال‌های اخیر تلاش کرده وضعیت اشتغال زنان را بهبود ببخشد و حتی در مواردی تبعیض مثبت برای استخدام زنان معرفی کند، کماکان تنها کمی بیش از ۱۵ درصد نیروی کار اردن را زنان تشکیل می‌دهند. گزارش نشان می‌دهد که یکی از مهم‌ترین دلایل که بسیاری از زنان هرگز وارد بازار کار نمی‌شوند، همین وضعیت نامناسب بازار کار برای امنیت زنان است و بسیاری از خانواده‌ها به همین دلیل نمی‌گذارند زنان جوان حتا وقتی تحصیلات دانشگاهی دارند، وارد بازار کار شوند. 

زنان اردنی که برای تهیه‌ی این گزارش با آن‌ها گفتگو شده و به سوالات پاسخ دادند خشونت کلامی، آزار کلامی و به خصوص به کار بردن ادبیات پایین‌تنه‌ای و جنسی در محیط کار، لمس بدنی بدون رضایت آن‌ها از سوی مردان همکار، پیغام‌های شخصی جنسی از سوی همکاران مرد، نگاه‌های خیره‌ی معذب‌کننده‌ مردان در محیط کار و گاه تعقیب شدن از سوی مردان همکار را به‌عنوان مهم‌ترین معضلاتی ذکر کردند که در محیط‌های کاری تجربه کردند. 

گزارش می‌گوید هرچقدر محیط کاری کوچک‌تر و با شمار کارکنان و قوانین مدون مشخصی باشد، امکان این آزارها بیشتر می‌شود. زنان اردنی می‌گویند به‌خصوص اگر به عنوان نیروی کار روزمزد کار کنند، حجم این آزارها و نبود امنیت بیشتر و ترسناک‌تر می‌شود. این در حالی است که بنا به آمار کماکان عمده‌ نیروی کار زن در اردن، در همین دست مشاغل کار می‌کنند و بیشتر آن‌ها از اقشار آسیب‌پذیر جامعه با منابع کمتر برای مقابله با آزارهای محیط کار هستند. 

گزارش نشان می‌دهد که هرچقدر شرایط و قرارداد کاری زنان بهتر باشد - به ویژه وقتی با قرارداد ثابت و در شرکت‌های بزرگ‌تر کار کنند- آزارهای جسمی و روانی و جنسیتی در محیط کار کمتر می‌شود. یکی دیگر از معضلات اشتغال زنان، نبود وسایل حمل‌ونقل عمومی کارا و کافی و امن است. بسیاری از زنان در اردن می‌گویند بخش مهمی از آزار و اذیت‌ها را در راه رفت‌وآمد به محیط کار تجربه می‌کنند. مردانی که در مینی‌بوس‌ها زنان را دستمالی می‌کنند، متلک می‌گویند یا وقتی زنی از مینی‌بوس پیاده می‌شود، دنبال او راه افتاده و زن را تعقیب می‌کنند. 

این گزارش به تلخی تمام نشان می‌دهد که از هر ۳ زن، ۱ نفر نوعی از خشونت را در محل کار تجربه کرده است. بسیاری از جمعیت کشور اردن را پناهجویان فلسطینی تشکیل می‌دهند و گزارش تاکید می‌کند که زنان فلسطینی پناهجو، آسیب‌پذیرترین زنان در محیط‌های کاری هستند. کارفرمایان و همکاران مرد از وضعیت اقامتی نامطمئن و متزلزل این زنان و امکان دسترسی کمتر این زنان به منابع قانونی سوء‌استفاده کرده و این  زنان «طعمه‌ آسان» برای آزار و اذیت محسوب می‌شوند. 

بنا به این گزارش ۲۹٪ زنانی که تجربه خشونت و آزار جنسی و جسمی را دارند، هرگز درباره‌ این تجربه‌ تلخ با کسی صحبت نمی‌کنند. بسیاری از زنانی که جرات می‌کنند و به کسی چیزی می‌گویند، از سوی خانواده و همکاران به سکوت تشویق می‌شوند تا برای «حفظ آبروی خود» سروصدا نکنند و به روی خود نیاورند که چه رخ داد. زنان همچنین می‌ترسند که مردان خانواده‌ خودشان دمار از روزگار آن‌ها درآورند؛ اتفاق‌هایی که می‌تواند از منع کار کردن زن شروع شده و تا حبس زن در خانه و کتک زدن او گسترش پیدا کند. 

گزارش تاکید می‌کند که حتا اگر زنی در اردن جرات کند و سراغ اقدام قانونی علیه خشونت و آزار در محیط کار برود، قانون در بسیاری موارد هیچ حمایت درست و کافی از زن نمی‌کند. یک زن وکیل به دست‌اندرکاران تهیه‌ این گزارش می‌گوید که در بسیاری موارد وقتی زنی جرات می‌کند و سراغ بخش «منابع انسانی» یا وزارت کار می‌رود، از سوی کارمندان این نهادها تهدید می‌شود که اگر کوچک‌ترین چیزی در روایت او درست نباشد، خود او بازداشت و محاکمه خواهد شد. در چنین وضعیتی معلوم است که زنان احساس حداقل امنیت را هم نمی‌کنند که سراغ اقدام قانونی بروند. 

اردن در برنامه‌ توسعه‌ی خود تا سال ۲۰۲۵، این هدف را تعیین کرده که شمار نیروی کار زن را از ۱۵ درصد فعلی به ۲۵ درصد برساند. با این‌حال گزارش نشان می‌دهد که با این وضعیت فعلی و تا وقتی کار ساختاری جدی برای تامین امنیت زنان و تغییر فرهنگ نگاه به زن در محیط کار صورت نگیرد، این هدف محقق نشده و شاید شمار نیروی کار زنان در اردن کاهش هم پیدا کند. 

منبع: کانال تلگرامی خواهر شکسپیر