آتنا شهبازی: در حالی که جنبش #MeToo در غرب فراگیر شده، دانا بیلدر، دانشجوی روزنامه‌نگاری 19 ساله از مسکو می‌گوید: «مسائلی مانند آزار و اذیت جنسی باید زمانی که اتفاق می‌افتد پیگیری شوند نه چند دهه بعد.» او معتقد است که این یک مشکلی اساسی و لازم است همان لحظه این سکوت را بشکنید. در روسیه، قانون مقابله با آزارواذیت جنسی وجود ندارد. زنان روس بیشتر از مردان از تحصیلات عالیه برخوردار هستند و نقش‌های مدیریتی بیشتری نسبت به همتایان خود در غرب دارند. با این حال گزارشی که اخیرا منتشر شده حاکی از آن است که نگرش نسبت به جنس و جنسیت در جامعه روس عمیقا سنتی است.
از دوران کودکی به زنان روس تاکید می‌کنند که وظیفه اصلی آن‌ها یافتن عشق، ازدواج و فرزندآوری است. «آزار جنسی» در قانون روسیه تعریف و جرم‌انگاری نشده و همین مسئله باعث افزایش تعرض جنسی به زنان در محل کار و سایر نقاط شده است. فرهنگ جامعه روسیه بعضا متجاوزها را «مرد واقعی» تلقی می‌کند و در این کشور برای یک زن در بسیار سخت است که اعتراف کند قربانی آزارواذیت جنسی بوده؛ چرا شهرت، آبرو و شقلش مورد هدف قرار می‌گیرد و مقصر شناخته می‌شود.
من از گفتنش نمی‌ترسم
با این حال یکی از قانون‌گذاران ارشد روسیه بر این باور است که وضع قوانین علیه آزار و اذیت جنسی غیرضروری است؛ چراکه این قوانین باعث می‌شوند که زنان روسی مانند زنان اروپایی حساس شوند و هرگونه لمس کردن را آزار جنسی تلقی کنند. این در حالی است که حتی قبل از جنبش ,#MeToo زنان روس جنبشی به راه انداختند و روایت‌های خود را از آزار و اذیت و تجاوز جنسی به اشتراک گذاشتند. آناستازیا ملنیچنکو، فعال اجتماعی در ماه ژوئیه سال ۲۰۱۶، پستی در فیس‌بوک خود منتشر کرد و در آن جزئیات تجربیات خود از آزار جنسی را که از سن ۶ سالگی شروع شده بود به اشتراک گذاشت. او نوشت: «ما نباید توجیه بیاوریم، ما مقصر نیستیم. متجاوز باید مقصر شناخته شود.»
پست‌های او با هشتگ «من از گفتنش نمی‌ترسم» همراه بود و صدها هزار بار در اوکراین و روسیه به اشتراک گذاشته شد و هزاران کامنت دریافت کرد. «آلنا پوپوا»، فعال حقوق زنان که به خاطر برگزاری اعتراضات در کنار پارلمان روسیه بازداشت و جریمه شد، می‌گوید که پست‌های ملینچنکو بسیار اثرگذار بوده است. پوپوا معتقد است پس از آنکه مردم متوجه شدند شمار زیادی قربانی میان آشنایان خودشان وجود دارد، نسبت به خشونت علیه زنان نگاه دیگری پیدا کردند. این فعال حقوق زنان معتقد است که اگر شرایط تغییر کند، زنان روسیه سکوت خود را می‌شکنند. چندین ماه پس از آنکه هشتگ «من از گفتنش نمی‌ترسم» در شبکه‌های اجتماعی فراگیر شد، پارلمان روسیه اقدام به اصلاح قوانین به نفع خشونتگران کرد و مجازات برخی از اشکال خشونت خانگی را کاهش داد. این اصلاحیه در فوریه ۲۰۱۷ تصویب شد و مجازات خشونت خانگی را در مواردی که منجر خسارت جانی جدی و بستری در بیمارستان نمی‌شود به جریمه نقدی و تا ۱۵ روز حبس کاهش داد.
این دختران باید لباس مناسب‌تری می‌پوشیدند
اخیراً اظهارات سه خبرنگار زن علیه لئونید اسلاتسکی، قانونگذار ارشد و رئیس کمیته روابط خارجی مجلس دومای روسیه دوباره بحث آزار جنسی زنان در این کشور و چگونگی مواجهه با آزاردیدگان را به صدر اخبار رساند. این روزنامه‌نگاران ادعا کردند که اسلاتسکی سعی داشته آن‌ها لمس کند و ببوسد. اسلاتسکی در ابتدا این اتهامات را رد کرد؛ اما بعداً در روز ۸ مارس به مناسبت روز جهانی زن، بیانیه‌ای منتشر و به خاطر آنکه «آگاهانه یا ناآگاهانه» باعث ناراحتی و اذیت شده است، عذرخواهی کرد. اما جالب این‌جاست که تامارا پلتنیوا، رئیس کمیته خانواده روسیه به رادیو «اخو موسکی» گفته بود: «بالاخره این‌جا یک محیط عمومی است. این دختران روزنامه‌نگار باید لباس مناسب‌تری می‌پوشیدند و نباید با شکم‌های لخت بگردند. اگر از این محیط می‌ترسند و به آن‌ها توهین می‌شود، نباید در این مکان حضور پیدا کنند.»
به دنبال مطرح شدن اتهامات جنسی علیه اسلاتسکی، دو تجمع کوچک در مقابل مجلس روسیه شکل گرفت؛ یکی در روز ۸ مارس و دیگری یک هفته بعد و در زمانی که کمیته اخلاقی مجلس داشت پرونده اسلاتسکی را بررسی می‌کرد. سازمان عفو بین‌الملل که از برگزارکنندگان این تجمعات بوده است می‌گوید که به کنشگران اجازه تجمعات بزرگ‌تر داده نشد. پس از آنکه شورای پارلمان در ۲۱ مارس، اسلاتسکی را از هرگونه تخلف تبرئه کرد، برخی از روزنامه‌نگاران اعلام کردند که تعاملات حرفه‌ای خود را با او و حتی کمیته اخلاقی متوقف خواهند کرد و دیگر رسانه‌ها هم گفتند که خبرنگاران را از دوما(پارلمان روسیه) خارج می‌کنند.
روزنامه‌نگاران روسی با افشای تجربه آزارهای جنسی، موجب شکل‌گیری گفت‌وگوی عمومی در زمینه ضرورت وضع قانون برای مقابله با آزار جنسی در این کشور شدند. سیستم قضایی روسیه زنان را تشویق به سکوت می‌کند و تنها ۱۰ درصد از پرونده‌های تجاوز در این کشور مورد رسیدگی قرار می‌گیرند. آزارواذیت، تعقیب کردن و سایر رفتارهای ارعاب‌آور اصلا شنیده نشده و جرم تلقی نمی‌شوند. در رتبه‌بندی ۱۴۴ کشور از سوی مجمع جهانی اقتصاد در زمینه شکاف جنسیتی، روسیه در رتبه ۷۵ قرار گرفت؛ جایی بین ونزوئلا و رومانی. اگرچه ممکن است تغییرات در حال وقوع چشمگیر به نظر نرسند؛ اما تجربه نشان داده که تلاش فعالان حقوق زنان و تشویق آزاردیدگان به شکستن سکوت نتیجه مثبت داشته است. و این راهی است که فعالان حقوق زنان در روسیه آغاز کرده‌اند و ادامه خواهند داد.
ترجمه و تلخیص: آتنا شهبازی
منبع: NBC News
 - Copy 2.jpg&width=72&height=72)
