بیش از ۱۲۰۰ فعال مدنی، سیاسی، حقوق زنان و روزنامهنگار در ایران و افغانستان با صدور بیانیه مشترکی از جامعه جهانی درخواست کردهاند که صدای زنان افغانستان را بشنوند. در بخشی از این بیانیه که به امضای بسیاری از فعالان شناختهشده افغانستان و ایران رسیده، آمده است: «همزمان با این جنگ و خشونت، مذاکرات صلح نیز بیش از آنکه باهدف بهبودی اوضاع در افغانستان باشد، در جهت مشروعیت بخشیدن به متهمان جنایتهای جنگی و بانیان فجایع انسانی بیشمار، پیش میرود. مذاکراتی که در آن جامعه مدنی مستقل افغانستان هیچ نمایندهای در آن ندارد و صدای زنانی که همین امروز در ولایات تحت امر طالبان، شلاق میخورند و سنگسار میشوند و بهاجبار به عقد نکاح سربازان طالب درمیآیند، شنیده نمیشود. مذاکراتی که هیچ نشانی از صلح در آن نیست و بیشتر به چانه زنی برای کسب قدرت میماند.»
متن کامل این بیانیه که فعالان امضاکننده، خواستههای خود را در ۱۲ بند مشخص بیان کردهاند به شرح زیر است:
ما دوستان واقعی افغانستان، امضاکنندگان این نامه سرگشاده، حمایت خود را از خواستهای زنان افغانستان که در زیر ابرازشده، اعلام میداریم و همصدا با آنان سازمان ملل متحد، دولت افغانستان و بازیگران ذیدخل ملی و بینالمللی را به انجام تعهدات و در پیش گرفتن اقدامات مسئولانه برای پایان بخشیدن به جنگ و تحقق صلح عادلانهی همه شمول که حافظ منافع و حقوق همه باشندگان این سرزمین اعم از زن و مرد باشد، فرامیخوانیم.
زنان افغانستان آتشبس فوری، صلح عادلانه و ضامن حقوق همگان را میخواهند
زنان افغانستان بیش از چهل سال است که جنگی خانمان سور را تحمل میکنند. جنگی که در آن هیچ نقشی نداشتهاند و کرامت انسانیشان بهطور مداوم و روزمره مورد هجوم قرارگرفته است، آنها سالهاست خواهران و مادران، همسران، کودکان و جوانان بیگناه خود را در این چرخه جنگ، خشونت بیپایان، آپارتاید جنسی، آدمربایی، نسلکشی، زن کشی، تجاوز، بردگی، فقر مطلق و بیداد از دست میدهند و هرروز داغی تازه برجانشان مینشیند. خانههایشان ویران، کودکانشان یتیم و چند نسل از آنان در سرزمین خود و یا کشورهای منطقه و جهان آواره شدهاند.
در طول چندین دهه جنگ و کشتار، آنان بیش از همه افراد جامعه از مجموعهی حقوق انسانی خود، دسترسی به امکانات اولیه زندگی، امنیت، امکانات سلامتی و بهداشتی، تحصیل و کار، فعالیت اجتماعی، سیاسی و فرهنگی و داشتن جامعه مدنی مستقل محروم شدهاند. درحالیکه پس از جنگ سرد باوجود چالشها و تغییر پیدرپی رژیمهای سیاسی، امیدهایی برای تحقق یک زندگی بهتر برای مردم افغانستان نمایان شده بود، اما جنگ و اشغال بار دیگر همهچیز را نابود کرد. امروز با شعلهور شدن دوباره آتش جنگی تمامعیار در سراسر کشور و ظهور دوباره طالبان که در پی خروج غیرمسئولانه نیروهای آمریکایی از افغانستان، ضعف حکومت مرکزی و حمایت یا بیعملی سایر کشورهای منطقه، صورت گرفته است، زندگی و آینده زنان افغانستان بار دیگر در معرض تهدید و خطر قرارگرفته است. خشونت سازمانیافته علیه زنان توسط طالبان، ارتکاب جرائم جنگی ازجمله کشتار غیرنظامیان، غصب خانهها و غارت اموال، تجاوز، ازدواج اجباری، خشونتهای جنسی و جنسیتی و نقض فاحش حقوق بشر، آینده تاریکی را برای زنان افغانستان نشان میدهد.
همزمان با این جنگ و خشونت، مذاکرات صلح نیز بیش از آنکه باهدف بهبودی اوضاع در افغانستان باشد، در جهت مشروعیت بخشیدن به متهمان جنایتهای جنگی و بانیان فجایع انسانی بیشمار، پیش میرود. مذاکراتی که در آن جامعه مدنی مستقل افغانستان هیچ نمایندهای در آن ندارد و صدای زنانی که همین امروز در ولایات تحت امر طالبان، شلاق میخورند و سنگسار میشوند و بهاجبار به عقد نکاح سربازان طالب درمیآیند، شنیده نمیشود. مذاکراتی که هیچ نشانی از صلح در آن نیست و بیشتر به چانهزنی برای کسب قدرت میماند.
ما جمعی از فعالان زنان، مدنی و روزنامه نگاران افغانستان و ایران، با صدای بلند اعلام میکنیم که زنان افغانستان شهروندانی برابر هستند و حقوق انسانی آنها میبایست در هر مذاکرات صلحی به عنوان پیششرط مطرح و موردقبول طرفین قرار گیرد. زنان افغانستان نباید بار دیگر قربانی جنگهای نیابتی شوند و دستاوردهایشان در آتش جنگهایی که در آن نقشی ندارند، از میان برود.
ما از دبیر کل سازمان ملل، شورای حقوق بشر سازمان ملل، نهادهای حقوق بشری جهان و جامعه جهانی میخواهیم تا پیش از آنکه افغانستان به قتلگاه زنان تبدیل شود، صدای ما را بشنوند و برای دفاع از حقوق بشری مردم افغانستان مداخله کنند. ما میخواهیم:
- طرفهای درگیر در جنگ با قبول و پایبندی به مجموعه قوانین، کنوانسیونها و تعهدات بینالمللی بشردوستانه الزامآور، آتشبس فوری برقرار کنند.
- دولت افغانستان از به کار بردن استراتژیها و تاکتیکهای نظامی که در آن جان افراد ملکی و غیرنظامی را با خطر مواجه میسازد، جدا اجتناب ورزد.
- هر نوع تغییر رژیم سیاسی و یا تغییر قانون اساسی تنها از طریق انتخابات و توسط مردم افغانستان صورت بگیرد و نه از طریق جنگ و دخالتهای نظامی.
- طرفهای درگیر در جنگ، شامل طالبان، نیروهای مخالف مسلح، نیروهای بینالمللی و دولت افغانستان ملزم به قبول مسئولیت و پاسخگویی در مقابل جرائم و جنایتهای جنگی گذشته و حال شوند.
- دبیر کل سازمان ملل، نماینده خاص سر منشی سازمان ملل در افغانستان، شورای حقوق بشر سازمان ملل و سایر نهادهای بینالمللی از تمام مکانیسمها و اختیارات خود برای توقف این جنگ استفاده کنند.
- با توجه به عدم رعایت تعهدات بینالمللی از جانب طالبان و توافقنامه صلح دوحه، شورای حقوق بشر سازمان ملل با تشکیل یک هیئت حقیقتیاب، به ارزیابی و پیگیری موارد نقض حقوق بشر و جنایات علیه بشریت از سوی طالبان و سایر گروههای مخالف مسلح، بپردازد.
- دولت افغانستان، جامعه بینالمللی و آژانسهای حقوق بشری برای جلوگیری از جنایات سازمانیافته طالبان و پیگرد قانونی عاملان این جنایتها با دادگاه بینالمللی جزایی (دادگاه کیفری بینالمللی) همکاری کنند تا به مصونیت از مجازات و تکرار این تعدیها پایان داده شود.
- جامعه جهانی به خصوص تمام کشورهایی که طی این سالها با پول مردمان خود در افغانستان سرمایهگذاری کردهاند و نیز تمام مراجع سازمان ملل، باید اطمینان حاصل کنند که مذاکرات صلح، واقعی است و در مراحل مختلف این مذاکرات، تمام اصول و ارزشهای بشردوستانه جهانشمول رعایت شوند. اصول و ارزشهایی که در طول بیش از دو دهه با تلاش، فداکاری و ازجانگذشتگی دهها هزار مرد و زن افغانستان در این سرزمین بهدستآمده و حفاظتشده و قابل معامله و مذاکره نیستند.
- حق حیات و امنیت، حقوق برابر، پایان دادن به کلیه اشکال تبعیض و خشونت علیه زنان، آزادی بیان و حق فعالیت سیاسی، اقتصادی و اجتماعی زنان، گروههای قومی، مذهبی و جنسی تضمین شود.
- دسترسی مساوی همه کودکان دختر و پسر به آموزش، مکاتب و تحصیلات عالی در تمام ولایات، ولسوالی ها، شهرها و قریههای افغانستان تضمین شود.
- حق کار و مشارکت در تمام ابعاد حیات اجتماعی و سیاسی برای همه اتباع افغانستان به ویژه زنان افغانستان بهعنوان حقی غیرقابلمذاکره تضمین شود.
- تدوین، تصویب و اجرای قوانین مدنی و جزایی کشور، منطبق بر قانون اساسی افغانستان و تنها مرجع تصویبکننده آن، مجلس ملی کشور باشد و ایجاد هرگونه نهاد غیرانتخابی منجمله شورای عالی فقهی طالبان و اعمال سلیقه و قدرت فراقانونی، غیرقانونی اعلام شود.