دیدبان آزار

20 سال دادخواهی زنان مانتا در پرو

«بدون امید به محاکمه سربازان متجاوز نمی‌توانستیم به زندگی ادامه بدهیم»

۱۰ سرباز بابت تجاوزهایی که چهار دهه قبل در جنگ داخلی پرو مرتکب شده بودند در دادگاهی در پایتخت این کشور به جرم جنایت علیه بشریت محکوم شدند. این حکم تاریخی، که نقطه عطفی در جنبش دادخواهی پرو قلمداد می‌شود، در روز بیستم ژوئن صادر شد. سه قاضی این محکمه اعلام کردند که استفاده سیستماتیک سربازان از تجاوز به‌مثابه ابزار جنگی، معیارهای جرم جنایت علیه بشریت را اقناع می‌کند. دادگاه گفت: «استفاده استراتژیک از خشونت جنسی به‌عنوان ابزار ارعاب، غیرقانونی و نامشروع است.» این اولین محاکمه‌ای است که به خشونت‌های جنسی رخ‌داده در دوران درگیری نظامی دولت و گروه «مسیر درخشان» در سال‌های ۱۹۸۰ تا ۲۰۰۰ می‌پردازد، درگیری‌هایی که ۶۹ هزار کشته و ناپدیدشده در پی داشت. از ۹ زن دادخواه که این اقدام قانونی را صورت دادند، شش نفر در دادگاه حاضر بودند. یکی از این زنان به نام ماریلیا، در ماه مارس از دنیا رفت و برقراری عدالت را ندید. ماریا دوست او که یکی دیگر از بازماندگان تجاوز است، پس از شنیدن حکم غرق در اشک شد. 

ماریا می‌گوید: «ماریلیا می‌خواست آنها را پشت میله‌های زندان ببیند. می‌خواست بابت بلایی که سرمان آوردند تقاص پس بدهند. این سربازان آسیب وحشتناکی به ما زدند و بدون امید به محاکمه آنها نمی‌توانستیم به زندگی ادامه بدهیم. خوشحالم که بهایش را می‌پردازند. شهادت‌هایی که در دادگاه توسط یکی از قضات خوانده شد، جزئیات  تجاوز سربازانی که با شورشیان «مسیر درخشان» می‌جنگیدند را افشا می‌کند. این سربازان از موقعیت خود سوءاستفاده کردند و حتی دختران ۱۴ساله را مورد تجاوز قرار دادند. ماریا که در آن زمان دختری نوجوان بود، طی سالین مکررا توسط سربازان مورد تجاوز قرار گرفت و دو بار هم باردار شد. او می‌گوید: «ما دخترانی نوجوان بودیم. آنها سربازان را برای تجاوز، شکنجه و کشتار به نقاط روستایی فرستادند. من شاهد این جنایات هستم.»

سینتیا سیلوا، مدیر سازمان (Demus) که سه تن از زنان دادخواه را نمایندگی کرده است می‌گوید این اولین‌باری است که حقوق این زنان و همچنین داستان زندگی‌هایشان به رسمیت شناخته می‌شود و این اولین پرونده‌ خشونت جنسی جنگی در تاریخ آمریکای جنوبی است که به حکم مجازات مرتکبین ختم شده است. از این منظر، این حکم یک نقطه عطف است. اما احکام صادرشده تناسبی با جنایات ارتکابی ندارد.» این ۱۰ سرباز به مجازات حبس از شش تا ده سال و همپچنین پرداخت مبلغ ۲۰۵۰۰ پوند به هر قربانی محکوم شدند. 
ماگدا سوریچاکی ۵۸ ساله اولین زنی است که دو دهه قبل از خشونت‌های جنسی گسترده صورت‌گرفته در جنگ داخلی پرو حرف زد. او می‌گوید: «ما ۲۰ سال برای عدالت مبارزه کردیم.» آمار ثبت‌شده وزارت دادگستری از جنگ داخلی پرو نشان می‌دهد که بیشتر از ۵۳۰۰ زن در این دوران مورد تجاوز قرار گرفته‌اند. هر دو طرف منازعه، مرتکب نقض حقوق بشر شده‌اند اما نیروهای ارتش مسئول ۸۳ درصد از موارد خشونت جنسی بوده‌اند. نیروهای درگیر منازعه از تجاوز و خشونت جنسی و جنسیتی علیه زنان برای کنترل و ارعاب جمعیت روستاها و اجتماعات استفاده می‌کردند.