رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه امروز تصمیم خود را مبنی بر خروج از پیمانی موسوم به کنوانسیون استانبول اعلام کرد؛ معاهدهای که او پیشتر در سال ۲۰۱۱ در جایگاه نخستوزیر این کشور امضا کرده بود. هدف کنوانسیون استانبول که توسط شورای اروپا تدوین شده است، فراهم کردن ساختاری قانونی برای مقابله با خشونت علیه زنان در کشورهای اروپایی بوده است.
به دنبال اعلام تصمیم رئیسجمهوری ترکیه برای خروج این کشور از کنوانسیون استانبول، امروز تجمعاتی اعتراضی در آنکارا و چند شهر دیگر ترکیه برگزار شد. همچنین کاربران توئیتر با هشتگ «پیمان استانبول باید اجرایی شود»#istanbulsozlesmesiyasatir به این تصمیم اعتراض کردند. فعالان سازمان «ما زنکشی را ریشهکن میکنیم» نیز پس از قطعی شدن خروج ترکیه از این معاهده فراخوانی برای اعتراض به این تصمیم در توئیتر منتشر کردند.
بر مبنای کنوانسیون استانبول که در سال ۲۰۱۱ با امضای ۴۷ کشور اروپایی از جمله ترکیه به تصویب رسید، کشورهای عضو موظف به جرمانگاری و مقابله با انواع خشونت علیه زنان، از خشونت کلامی تا خشونت فیزیکی، تجاوز، زنکشی یا قتل ناموسی، سقط جنین اجباری و ازدواج اجباری شدهاند.
تاکنون توضیح رسمی درباره چرایی خروج ترکیه از این کنوانسیون ارائه نشده است اما این اقدام پس از ماهها فشار و اعتراض گروههای محافظه کار انجام شده است. حامیان خروج میگویند این کنوانسیون بنیان خانواده را تضعیف میکند و با تشویق کردن زنان به طلاق ارزشهای دینی و سنتی ترکیه را به خطر میاندازد.
اگرچه از زمان تصویب کنوانسیون استانبول تا کنون قریب به ۱۰ سال میگذرد اما فعالان حقوق زنان معتقدند این کنوانسیون هرگز در ترکیه به درستی اجرا نشده و زنان در این کشور از حمایتهای قانونی لازم در برابر خشونت محرومند. زنان در آستانه امضای سند خروج از کنوانسیون استانبول در بسیار از شهرهای این کشور تظاهرات اعتراضی بر پا کردند.
در سالهای اخیر خیابانهای ترکیه بارها شاهد تظاهرات گسترده در اعتراض به افزایش خشونتها علیه زنان بودهاند؛ تابستان سال گذشته قتل فجیع پینار گولتکین توسط دوستپسرش و عدم اجرای کنوانسیون استانبول موجب اعتراضات گسترده زنان در چندین شهر مختلف در ترکیه به زنکشی و خشونت علیه زنان در ترکیه شد. پیش از آن در تابستان سال ۲۰۱۹ نیز انتشار ویدئویی از قتل امینه بولت، ۳۸ ساله، با ضربات چاقوی همسر سابقش و در مقابل چشمان فرزندش منجر به اعتراضات و خشم عمومی مردم ترکیه علیه زنکشی در این کشور شد.
خروج ترکیه از کنوانسیون استانبول در شبکههای اجتماعی و به ویژه توئیتر نیز بازتاب گستردهای داشته است. یکی از کاربران معترض در توئیتی نوشته است: «شما نمیتوانید قبول کنید که زنان از شما بالاتر باشند. تنها هدف شما صدمه زدن به زنان، سرکوب کردن و ساکت کردن صدای آنان است. حتی اگر مصمم باشید که همه چیز را برای زنان نابود کنید، ما به رشد خود ادامه خواهیم داد. با وجود همه اینها ما هر روز قویتر خواهیم شد.»
چند زن دیگر هم نوشتهاند: «صدای ما را بشنوید، ترکیه برای زنان امن نیست.»
کاربر دیگری نوشته است: «خدا لعنتتان کند که اجازه میدهید این انگلها هر روز صدایشان بلندتر شود. بیشتر از این حرفی ندارم که در ۶۵ روز ۶۸ زن کشته شدهاند.» از ابتدای سال میلادی جاری تاکنون حداقل ۷۷ زن در ترکیه قربانی زنکشی شدهاند. به گزارش سازمان مردمنهاد «ما زنکشی را ریشهکن میکنیم»، تنها در سال ۲۰۱۹ دستکم ۴۷۴ زن در ترکیه به قتل رسیدهاند که در اغلب موارد قاتل همسر سابق یا اعضای خانواده مقتول بوده است. بر اساس اعلام وزارت خانواده و سیاستهای اجتماعی ترکیه ۸۶ درصد زنان ترکیه تجربه خشونت جسمی یا روحی از سوی شریک زندگی یا اعضای خانوادهشان را داشتهاند.