نیلوفر حامدی: پیشنهادهای جنسی صاحبخانهها به مستاجران، سابقهای به قدمت آزار جنسی دارد، اما با شیوع ویروس کرونا در جهان این آزارها به طرز چشمگیری افزایش یافته است. تعطیل شدن کارخانهها و شرکتها و به دنبال آن بیکار شدن جمعیت بسیاری از مردم در تمام دنیا به دلیل همهگیری جهانی ویروس کرونا سبب افت شدید وضعیت معیشت و اقتصادی افراد شده و بر میزان توانایی مستاجران برای پرداخت اجارهبها اثر گذاشته است. ناگفته پیداست که همین اتفاق سبب افزایش آزار جنسی مستاجران از سوی برخی از صاحبخانهها شده است.
زنی که به خاطر از دست دادن درآمدش دیگر از پس پرداخت اجارهبهای ملک برنمیآمد از صاحبخانه خواست که خانه ارزانتری را به او معرفی کند و در مقابل با عورتنمایی مرد روبهرو شد. زنی دیگر که به تازگی بیکار شده از صاحبخانهاش خواست تا اجاره ماه آوریل را در ماه بعدی بپردازد، مرد هم در مقابل او را دعوت به سکس کرد. این دو مورد بخشی از شکایاتی است که درباره آزار جنسی از سوی صاحبخانهها و پس از شیوع کووید ۱۹، تنها در کمیسیون امور زنان ایالت هاوایی ثبت شده است.
«خوارا کارولوس» مدیر اجرایی این کمیسیون در مصاحبهای با بازفید[1] ضمن تاکید بر افزایش آمار گزارشها در دو هفته اخیر گفت: «آمار گزارش آزار جنسی از سوی صاحبخانه نسبت به مستاجران در دو هفته گذشته از دو سال اخیر هم بیشتر بوده است. از زمان آغاز تعطیلی اجباری دولت برای مقابله با شیوع کرونا، نزدیک به ۱۷ میلیون آمریکایی تقاضای دریافت مزایای بیکاری را دادهاند و تقریبا یک سوم آمریکاییها در پنج روز اول ماه، اجاره ماه آوریل خود را پرداخت نکردند. حالا مشخص شده که این وضعیت فرصتی برای برخی از صاحبخانهها مهیا کرده تا از این بحران برای آزار جنسی مستاجران آسیبپذیر خود استفاده کنند.»
مدیر حقوقی «اجتماعات باز»، هم میزان این آزارها را بالا توصیف کرد. اجتماعات باز سازمانی مردمنهاد است که با هدف دستیابی شهروندان به مسکن ارزانقیمت در شمال شیکاگو فعالیت میکند. «شرلی رینگ»، مدیر این موسسه، درباره افزایش آزارها به دنبال شیوع کرونا گفت: «شکایتهای مربوط به آزار جنسی در هفتههای اخیر، افزایش سهبرابری داشته است. ما در مجموعه کاری خود همیشه با صاحبخانههایی روبهرو بودیم که به وقت دشواریهای اقتصادی سعی داشتند تا مستاجران را به توافقنامههای جنسی که ازقضا کاملا هم غیرقانونی است، وادار کنند. این آزارها اتفاق جدیدی نیست اما با شیوع ویروس کرونا بیش از گذشته شدت گرفته و حالا جمعیت افراد آسیبپذیر هم افزایش پیدا کرده است.»
رینگ پیش از آغاز بیماری همهگیر کووید ۱۹ در حال کار بر روی ۶ مورد آزار جنسی از سوی صاحبخانهها بود اما میگوید افزایش تعداد افرادی که قادر به پرداخت هزینه اجاره این ماه (آوریل) نیستند، خطر بروز این سواستفادههای جنسی را به طرز چشمگیری افزایش داده است.
دادگستری و قانونی برای مجازات صاحبان املاک سواستفادهگر
وجود برخی قوانین، پیگیری این گزارشها را آسانتر کرده است. پس از انتشار گزارشهای آزار جنسی، «کریستینا نولان» دادستان ایالات متحده آمریکا صاحبان املاک را مورد خطاب قرار داد و گفت: «سوءاستفاده از افراد آسیبپذیر در شرایط کنونی واقعا ناامیدکننده است. از صاحبخانهها و صاحبان املاکی که از مستاجران آسیبپذیر خود حمایت میکنند، تشکر میکنیم، اما آنهایی که برعکس عمل میکنند و به دنبال سوءاستفاده از شرایط کنونی هستند حتما منتظر پاسخ باشند.»
«اریک دربیاند» دستیار دادستان کل حقوق مدنی آمریکا نیز تاکید کرد که قانون در این زمینه وارد عمل خواهد شد: «قانون به وزارت دادگستری این اجازه را میدهد که سریعا در این پروندهها وارد عمل شود. قانون با صاحبخانههایی که از مستاجران خود به عنوان طعمه جنسی استفاده کنند برخورد خواهد کرد. در حوزه مسکن منابغ قانونی لازم موجود است و از حق مستاجران و خانوادههای آنها برای زندگی در مکانی امن، بدون فشار و درد و ترس و آشفتگی در مقابل شکارچیان جنسی دفاع خواهیم کرد.»
بزرگترین اعتصاب اجارهبهای قرن در آمریکا
پیشتر و در دهه ۱۹۳۰ هزاران نفر از مستاجران آمریکایی در «برانکس» و «هالم» نسبت به گرانی اجارهبهای خانهها دست به اعتصاب زده بودند. حالا و با افزایش آمار آزار جنسی هم مجددا اعتراض مردمی به پا شده است. تاکنون ۵ هزار نفر در آمریکا، جهت پیوستن به اعتصاب پرداخت اجارهبهای ماه می اعلام آمادگی کردند. این اعتصاب که بزرگترین اعتصاب اجارهبهای آمریکا در یک قرن اخیر محسوب میشود، با شعار «نمیتوانی پرداخت کنی، پس نکن» رو به گسترش است.
اما وجود پشتوانه قانونی نیرومند چنین فضایی را هم برای مردم و هم برای دادستانی ایجاد کرده است تا بتوانند احقاق حقوق اقشار آسیبپذیر را دنبال کنند. مطابق قانون مسکن منصفانه، وزارت دادگستری از طریق دفاتر دادگستری ایالات متحده و بخش حقوق مدنی، در حوزه خرید، فروش و اجازه مسکن موظف به مقابله با هرگونه رفتار تبعیضآمیز بر اساس نژاد، رنگ، مذهب، جنسیت، و وضعیت خانوادگی است. در واقع بر این اساس آزار جنسی نوعی تبعیض جنسیتی محسوب میشود و مجازات در پی دارد.
کارولوس شرایط فعلی جهان را برای استثمار جنسی مهیا میداند و به همین دلیل معتقد است باید با آن جنگید: «هر کسی که توسط صاحبخانه مورد آزار جنسی قرار گرفته است باید خود با کمکهای قانونی محلی یا سازمان حقوق مستاجر تماس بگیرد. مهم است که به عنوان مستاجر حقوق خود را بشناسید و حتی حالا که بسیاری از دادگاهها به خاطر قرنطینه بسته است باید از محافظت قانونی بهرهمند شوید.»
در شرایط فعلی که شیوع ویروس کرونا جان انسانها را در سراسر دنیا تحت خطر قرار داده است، برخورداری از مسکن و خانهای ایمن، یکی از شروط اساسی برای محفوظ ماندن از بیماری و همچنین رعایت بهداشت به حساب میآید. در مقابل اما رفتارهای سواستفادهگرایانه برخی از این صاحبخانهها نه تنها از نظر قانونی زیر سوال است، بلکه از نظر اخلاقی و انسانی میتواند جان انسانها را هم به خطر بیندازد. کمااینکه به گفته شرلی رینگ، زنان رنگینپوست و تراجنسیتیها بیش از سایر مستاجران در معرض این تبعیضها هستند.
وجود قانونی حمایتگر در آمریکا سبب شده که با وجود آمار بالای آزار جنسی از سوی صاحبخانهها نسبت به مستاجران پس از شیوع ویروس کرونا، این آسیب اجتماعی مسکوت باقی نماند. نه تنها بخش زیادی از مستاجران آسیبپذیر این اتفاقات را به نهادی قانونی گزارش میدهند، بلکه قانون هم مستقیما با این موارد مقابله میکند. از سوی دیگر، پویشی مردمی هم راه افتاده است تا صدای این اعتراض به گوش دنیا برساند و شاید فرصتی باشد تا سایر کشورها هم با پیشبینی کردن بحرانهای احتمالی به سراغ غنیتر کردن مبانی قانونی خود در این زمینه بروند.
فهرست منابع:
https://www.buzzfeednews.com/article/amberjamieson/landlords-sexual-harassment-coronavirus
https://www.insider.com/landlords-are-using-covid-19-fear-to-sexually-harass-tenants-2020-4?amp
https://nypost.com/2020/04/17/landlords-sexually-harassing-tenants-during-coronavirus-crisis/
[1] BuzzFeed News