سپتامبر سال 2018، آمریکا شاهد یک اعتصاب بزرگ سرتاسری در 10 ایالت کشور بود. کارکنان رستوران زنجیرهای مکدونالد کار خود را در روز سه شنبه تعطیل کردند و با حمل پلاکاردهایی همچون «به من دست نزن» در اعتراض به آزار جنسی فراگیر در محل کار خود، به جنبش جهانی MeToo پیوستند. چندماه قبل از آن، در می 2018، 10زن با تقدیم شکایت به «کمیسیون فرصتهای استخدامی برابر» دادخواهی خود را عمومی کردند و کمپینی را علیه مکدونالد به راه انداختند. این زنان در جریان همایش سالانه سهامداران مکدونالد با یکدیگر آشنا شده بودند و بازگویی تجربههای آزاردهنده آنها باعث شد تا دریابند در این رنج تنها نیستند. آنها به این نتیجه رسیدند که این مسائل فردی و شخصی نیست و کاملا سیستماتیک رخ میدهد. بنابراین دست به کار شدند و کمیتهای را در 10 ایالت تشکیل دادند. کمیتهای که سرانجام در روز سهشنبه اعتصاب بزرگ خود را رقم زد.
این کمیته از آزارهای جنسی و تماسهای بدنی ناخواسته وسیعی که در محیط کار مکدونالد رایج است، پرده برداشت. اعضای کمیته معترض بودند که هربار به مدیر مجموعه خود از این آزارها شکایت کردند، به جای حمایت و پیگیری، با اقدامات تلافیجویانه مدیران مواجه میشدند، مورد توهین قرار میگرفتند، از ساعات کاریشان کم میشد و یا حتی به عمد برنامه زمانی نامناسبی در شیفت کاری به آنها تحمیل میشده است. یکی از کارمندان در گفتوگویی با کمیسیون فرصتهای استخدامی برابر، افشا کرده بود که سرپرستش بارها سینههای او را لمس کرده و اندام تناسلیاش را به بدن این زن نزدیک کرده است. او تعریف میکرد که بعدها همین مرد به او پیشنهاد داده که در ازای 1000 دلار با او رابطه جنسی داشته باشد، و وقتی او این مسئله را با مدیرش در میان میگذارد، به قدری از ساعات کاریاش کم میشود که او در عمل مجبور به ترک کار خود میشود.
یکی دیگر از این زنان به نام فلینت اظهار کرده که هر روز از سوی سرپرست خود مورد آزار جنسی و کلامی قرار میگرفته است. او در انگیزه شکایت خود از مکدونالد عنوان میکند: «مکدونالد تمام رفتارهای ما را زیر نظر دارد، از خدماتمان به ماشینهای بیرون از رستوران تا بستهبندی غذاها. با این وجود زمانی که من به مدیر خود اطلاع دادم که سرپرستم عکس اندام تناسلیاش را نشانم داده، او کوچکترین واکنشی نشان نداد.» در نهایت این زن هم مجبور به استعفا میشود. فلینت میگوید که به این کار و درآمد آن خیلی نیاز داشته و تمام امیدش به این بوده که مکدونالد از او حمایت میکند و درست به همین خاطر سکوت کرده. ولی بعدها متوجه شده که در اشتباه بوده است.
این اعتصاب یکروزه با هدف فشار بیشتر بر مک دونالد صورت گرفت تا در رویه رستورانها تغییراتی صورت بگیرد. معترضان خواستار تقویت بیشتر سیاستهای تنبیهی برای رفتارهای نادرست کارمندان و همینطور دورههای آموزشی اجباری برای مدیران و کارکنان بودند. آنها همچنین خواهان یک سازوکار دقیق برای دریافت گزارشها، پیگیری و برخورد با خاطیان بودند که فرد آزاردیده را به جای حمایت، هرگز در معرض اقدامات تلافیجویانه قرار ندهد. و در نهایت اعتصابکنندگان مطالبه تشکیل یک کمیته متشکل از کارکنان، مجریان، و نمایندگان امتیازداران رستورانهای دیگر مکدونالد و رهبران گروههایی که در حوزه حقوق زنان فعالیت میکنند، را داشتند که در آن بتوانند سیاستگذاریهای جدیدی را برای امنیت محیط کار از آزارهای جنسی صورت بدهند.
زنان کارگر مدتهاست که در راستای مقابله با آزار و اذیت در محل کار، در تلاش و تکاپو هستند و درسالهای اخیر به پیروزیهایی نیز دست یافتهاند. سال گذشته نیز خدمه هتلها در شیکاگو در حمایت از مستخدمین این هتلها در مواجهه با رفتارهای آزاردهنده و یا مکالمات جنسی در محل کار، دست به اعتراض زدند. تخمین زده شده بود که حدود 70 درصد از این کارکنان با این مشکلات دست به گریبانند و توانستند این اعتراضات را در ظرف یکسال به سوی تصویب قوانین حمایتگرانه روانه کنند. این سبب شد که در کالیفرنیا نیز موج دیگری برای تدوین لایحهای مشابه شیکاگو ایجاد شود. کنشگران در بنگلادش، کامبوج و دیگر کشورهایی که در صنعت پوشاک فعالند نیز درحال ایجاد فشارهایی مستمر به سازمان بینالمللی کار برای ایجاد سیاستهای تنبیهی در مواجهه با آزارگران جنسی در محل کارند. در منهتن اعتصابی 5 روزه در اعتراض به تعلل فستفود Wendy's در تصویب مقررات ضد آزار جنسی، موثر واقع شد. و حالا هم که جنبش MeToo، مکدونالد، این پرچمدار صنعت غذا و دومین کارفرمای بزرگ خصوصی جهان را نشانه گرفته است. صنعتی که 42 درصد از کارکنانش آزارهای جنسی را در محیط کار تجربه کردهاند.
اعتصاب کارکنان مکدونالد، شروع ماجرا است. آنها همچنان در حال طرح شکایات خود و جستوجوی راهکارها برای حمایت از زنانی که به دلیل ترس از اخراج شدن، آزارهایشان را افشا نکردهاند، هستند. معترضان همچنان با توزیع اعلامیههای آموزشی «حقوقت را بشناس» در مکانهای عمومی نزدیک به رستورانها به فعالیت خود ادامه میدهد. مکدونالد وعده داده است که با سازمان ملی مبارزه با خشونتهای جنسی قراردادی در زمینه آموزشی منعقد خواهد کرد که البته هنوز به مرحله اجرا در نیامده است. جنبش MeToo از هالیوود شروع نشد. این جنبش از اعتراض رهبران «برای 15 دلار بجنگ» آغاز شد. از اعتراض خدمه هتلهای شهر و کارگران صنعت پوشاک و ... . آنها از سالها قبل از آغاز موج MeToo از آزارهای جنسی در محل کار حرف زده بودند و هنوز هم میزنند. حالا میفهمیم چرا نیاز به اتحاد داریم. اتحاد ما بسیار قدرتمند از موضعگیریهای فردی میتواند به وضع مقرارات حمایتی در راستای احقاق حقوقمان منجر شود.
نویسنده: آنلیس اورلک
برگردان: غزاله شعایی
منبع: Jacobin