دیدبان آزار

چیدمان هنری برای انعکاس تجربه‌های آزار جنسی

«اولین خاطره‌ات از آزار خیابانی چیست؟»


 

«اولین خاطره‌ات از آزار خیابانی چیست؟» این پرسشی است که کلمانس وازارد، هنرمند فرانسوی در سال ۲۰۱۶ از تعدادی دوستان و اطرافیانش پرسید. او تمامی داستان‌ها را گردآوری و به چیدمانی صوتی و تصویری تبدیل کرد و این چیدمان را #monpremierharcelement به معنی «اولین آزار من» نامید. وازارد در مصاحبه‌ای با آرت‌کریتیک می‌گوید: «اولین بار ۱۰ سال پیش مورد آزار جنسی قرار گرفتم و کسی برایم نگفت که چطور باید مقابله کنم. پس آن تجربه را دفن کردم. حتی ماموران پلیسی که به حرف‌هایم گوش می‌دادند مسئله را جدی نمی‌گرفتند. به من اجازه نداند داستانم را کامل تعریف کنم تا دست‌کم احساس رهایی کنم، حس باور شدن و مورد حمایت قرار گرفتن. ۱۰ سال گذشت تا بالاخره برای دوستانم تعریف کردم. به من گوش دادند، باورم کردند، بدون هیچ‌گونه پرسشی. و البته داستان‌هایی مشابه را روایت کردند. هر بار که تجربه‌ام را بازگو کردم ده‌ها روایت از زنانی که با آنها گفت‌وگو می‌کردم به من بازمی‌گشت. داستان‌هایی از آزار خیابانی، آزار جنسی و جنسیتی در محیط کار و خانواده. حس کردم که باید این روایات را به اثری قدرتمند تبدیل کنم»
وازارد با زنان زیادی ملاقات کرده و هم‌‌چنین فراخوانی در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرده است. پس از دریافت روایت‌ها تلاش کرده که زنان را تشویق و قانع به مشارکت در این پروژه کند. و این‌گونه تعدادی از زنان حاضر شدند جلوی دوربین بنشینند و ثبت شوند. او در فرآیند روایت‌گری به زنان کمک می‌کرده که از ابتدا تا انتهای داستان را بازگو کنند و در متد شنوندگی خود از مفهوم آلیس میلر الهام گرفته است. وازارد می‌گوید در انتهای جلسه ضبط از حالات چهره زنان شگفت‌زده می‌شده است. ترکیبی از آرامش، قاطعیت و غم. و در این لحظه خاص تصمیم گرفته تصاویر را هم ثبت کند را اثر را به چیدمانی صورتی و تصویری تبدیل کند. 
وازارد درباره اهمیت اولین تجربه آزار توضیح می‌دهد: «اولین آزاری که تجربه می‌کنیم اولین ترومای جنسیتی ما است. اولین باری است که فرد با جنسیت و جایگاه تحت سلطه خود مواجه می‌شود و خود را به پرسش می‌کشد: آیا من مقصر بودم؟ آیا باید ظاهر و رفتاری متفاوت از آنچه هستم داشته باشم؟ پروژه قبلی به من یاد داد که صحبت کردن از رنج، آغاز فرآیند بهبودی است.» وازارد در پروژه‌هایش از تجربه‌های خود و زنانی که با آنها صحبت می‌کند الهام می‌گیرد. او معتقد است نیمی از تاریخ بشر نادیده گرفته شده و این صداها باید شنیده شوند: «تاریخ راوی تجربه مردانه است که به نادیدن زنان منجر شده است. این تاریخ را باید بازنویسی کنیم. من می‌خواهم به میانجی هنر ناشنیده‌ها شنیده شوند، فراموش‌شده‌ها دیده شوند و روایت‌های محو‌شده تاریخ به نمایش گذاشته شوند.»