دیدبان آزار

نمایشی برای شنیدن صدای بازماندگان تجاوز

سرودها صدای مردمند


«کلماتی که قانون و نظام پزشکی با آن‌ها رخ دادن تجاوز را راستی‌آزمایی می‌کنند، منعکس‌کننده باور و اعتماد عمومی نسبت به روایت آزاردیده است.»

«الایزا اشوارتز»، هنرمند ۳۴ ساله آمریکایی، برای تاکید بر اهمیت زبان در مواجهه با مساله تجاوز به سراغ بسته‌های آزمایش پزشکی قانونی رفته است. اشوارتز در چیدمانی با نام «سرود» ۵۰ کیت آزمایش تجاوز را که از سراسر آمریکا جمع‌آوری شده، بر دیوارهای گالری نصب کرده تا تصویری حقیقی از آنچه قربانیان تجاوز پس از مراجعه به پلیس از سر می‌گذرانند به نمایش بگذارد.

این کیت‌ها در کنار فرم سوالات هر ایالت قرار گرفته‌اند و تماشاگران می‌توانند با مرور سوال‌ها به تحلیلی کلی از نوع برخورد دستگاه قضایی و پزشکی با آزاردیدگان برسند.

اشوارتز که پیش از این چیدمان هم اجراهای پیشرو و جنجالی دیگری در ارتباط با آزار جنسی و بدن زنان داشته است، در مورد نمایش سرود می‌گوید: «این کیت‌ها اغلب تنها گواه راستگویی آزاردیده‌ها هستند؛ برای همین توجه به آن‌ها، به شکل و اندازه هرکدام و کلماتی که روی این بسته‌ها درج شده، بسیار مهم است. بعضی از ایالت‌ها در آمریکا از شاکی با نام "قربانی" یاد می‌کنند و بعضی کلمه "بیمار" را انتخاب کرده‌اند. گاهی به نمونه‌هایی که از جسم آزاردیدگان گرفته می‌شود "شاهد" می‌گویند و گاه به سادگی به عنوان"–نمونه" بسنده می‌کنند. می‌خواهم یادآور شوم تمام این تفاوت‌ها روی تجربه آزاردیده و همچنین روی برخوردی که با او می‌شود تاثیرگذار است. وقتی کلمه تجاوز را حذف می‌کنیم و به جای آن واژه "دخول" را می‌نشانیم از ابتدای مسیر رخداد را دگرگون کرده‌ایم.»

اشوارتز ایجاد همدلی را هم یکی از اصلی‌ترین دلایلش برای به نمایش گذاشتن این بسته‌ها می‌داند: «افراد معمولا دو دسته هستند، آن‌ها که حرف بازمانده را باور می‌کنند و آن‌ها که به تردید و انکار خودشان اصرار دارند. ورق زدن صفحاتی که در آن‌ها از فرد خواسته شده بارها با جزئیات روایت مورد تجاوز قرار گرفتنش را معقول و مقبول توصیف کند، می‌تواند شک را تبدیل به همدلی کند.»

اشوارتز معتقد است سرودها صدای مردم هستند، از همین‌رو نام این نمایش را «سرود» گذاشته تا یادآور شود این بسته‌های به ظاهر ساده باید بتوانند همچون کمکی برای شنیده شدن صدای آزاردیدگان عمل کنند، نه اینکه با انسان‌زدایی از تجربه افراد و تبدیل آن‌ها به سوژه‌های پزشکی بی‌هویت، ترومای تجاوز را بی‌اهمیت جلوه دهند.