دیدبان آزار

قطع همکاری با استادان آزارگر در دانشگاه علامه در پی اعتراضات زنان دانشجو نسبت به آزارهای جنسی و جنسیتی

دیگر بس است!

در ایران پیمایشی درباره آزارهای جنسی و آزارهای مبتنی بر جنسیت در دانشگاه انجام نشده است، اما پیمایش‌های انجام شده در کشورهای مختلف نشان می‌دهد آزارهای جنسی و جنسیتی علیه زنان در محیط‌های آکادمیک امری کمابیش شایع است. به عنوان مثال در نیجریه ۷۰ درصد از زنان دانشجو در دوران تحصیل توسط استادان یا هم‌کلاسی‌هایشان مورد آزار جنسی قرار گرفتند. همچنین پیمایشی در استرالیا نشان می‌دهد بیش از نیمی از دانشجویان این کشور آزار جنسی را در دانشگاه تجربه کرده‌اند. در ایران نیز دانشگاه به دلیل نابرابری مناسبات قدرت می‌تواند بستری برای بروز انواع آزارهای جنسی و جنسیت‌محور باشد چرا که آزارهای جنسی و مبتنی بر جنسیت نمایشی از خشونت و سلطه‌جویی مردان علیه زنان است.

تاکنون اعتراضات مختلفی به آزارهای جنسی و جنسیتی در دانشگاه‌های ایران رخ داده است. سال گذشته موجی از اعتراض و حساسیت نسبت به آزارهای جنسی در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه شکل گرفت. در تمامی این سال‌ها انگار همه می‌دانستند فلان استاد آزارگر است و به دلیل مسائلی چون ترس از بی‌نتیجه بودن اعتراض یا نمره ندادن استاد اعتراضی نمی‌کردند. استادان هم خیلی راحت به کارشان ادامه می‌دادند و حتی ترفیع رتبه می‌گرفتند. اما سال ۱۳۹۸ این حساسیت دانشجویان را به سوی پیگیری کشاند. قفل سکوت شکسته شد و روایت‌­های آزار و اذیت استادان گوش‌به‌گوش می­‌چرخید و دانشجویان در مورد آن صحبت می‌کردند. دانشجویان زن متحد شدند و هم‌صدا گفتند: «دیگر بس است!» در کلاس‌­ها اعتراض شکل گرفت و در سطحی بالاتر، مسئولان دانشکده و دانشگاه درگیر آن شدند. خروجی این اعتراضات و پیگیری‌ها در سال تحصیلی ۹۹-۱۳۹۸ به پایان همکاری با مدرسان مدعو ختم شد.

 

بیشتر بخوانید:

تفکیک جنسیتی و تبعیض علیه زنان دانشجو

صدای دختران دانشجو را هم بشنو!

 

 یکی دیگر از استادان آزارگر عضو هیئت علمی دانشکده بود و به صورت رسمی قرارداد همکاری با دانشکده داشت و به دلیل قوانین سخت اداری قطع همکاری با او ممکن نبود اما از جایگاه مدیریت گروه کنار گذاشته شد. از نمونه آزارهای جنسی این عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، می‌توان به «ارسال پیام شخصی به دانشجویان زن، رعایت نکردن فاصله مناسب و نزدیک شدن بیش از حد به دانشجویان زن در کلاس‌های درس، بحث از صیغه با یکی از دانشجویان زن در پایان کلاس درس و همچنین شوخی‌‌‌های  نامناسب با دانشجویان زن و مرد در کلاس» نام برد. سرانجام اعتراضات دانشجویان به رفتارهای آزارگرایانه این استاد منجر به برکناری او از مدیریت یکی از گروه‌های آموزشی شد.

یکی دیگر از این استادان مترجم و استاد جامعه‌شناسی بوده و در سال‌های اخیر به عنوان مدرس مدعو در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه تدریس می‌کرد پس از افشاگری‌ها از آزارهای جنسی و کلامی او و پیگیری‌های انجام شده دانشجویان در دو سال گذشته تدریس این فرد در دانشکده علوم اجتماعی متوقف شد و همکاری دانشگاه با او به پایان رسید. روایت‌های دانشجویان از آزارهای این فرد را می‌توان مشخصا از جایگاه اقتدار استاد دید؛ «گذاشتن پیام‌های تبلیغاتی از کانال‌های همسریابی در گروه کلاس ۱۵۰ که بیش از ۱۳۰ نفر از دانشجویان  در این گروه زن بوده‌اند و پرسش از دانشجویان زن در گروه مبنی بر کمک‌رسانی به فرد معرفی شده در آگهی»، «ارسال پیام‌های شخصی به دانشجویان زن و صحبت در مورد زیبایی‌ تصاویر پروفایلشان» و در مواردی که با اعتراض دانشجویی روبرو می‌شود، او را تهدید به نمره پایین یا پاس نکردن او در آن ترم می‌کند.

یکی دیگر از سه استادی که اعتراضات دانشجویان زن دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی منجر به برخورد با آنان شد مدرس مدعو درس‌های گروه معارف در دانشگاه علامه طباطبائی بود. این فرد پیش‌تر به دلیل آزارهای کلامی از دانشکده اقتصاد بیرون انداخته شد و سر از دانشکده علوم اجتماعی در آورد. البته عمر تدریس او در دانشکده علوم اجتماعی نیز طولانی نبود و با پیگیری‌های دانشجویان، همکاری دانشکده با او به پایان رسید. روایت دانشجویان زن از کلاس‌های او، روایت ترس و تحقیر است. این استاد آزارگر با تحقیر دانشجویان، در مورد نحوه پوشش دانشجویان زن صحبت می­کرد و بدون ارتباط به محتوای کلاس بحث‌هایی درباره مسائل جنسی مطرح می‌کرد. (لازم به ذکر هست که کلاس­‌های گروه معارف، همچنان به صورت تک‌جنسیتی برگزار می­‌شود).

آنچه خواندید بخشی از تجارب ‌زیسته زنان دانشجو از خشونتی است که توسط استادان دانشگاه بر آنان اعمال می‌شود. بازگویی تجارب زیسته دانشجویان می‌تواند به تبدیل این معضل به دغدغه‌ای عمومی کمک کند. اعتراضات ثمربخش دانشجویان زن در دانشگاه علامه نشان می‌دهد برخورد با آزار جنسی در دانشگاه نیازمند راهکارهای جمعی و اتحاد دانشجویان است؛ چرا که آزار جنسی نه مسئله‌ای فردی که اجتماعی است و در متنی از روابط نابرابر قدرت و اشکال گوناگون سلطه رخ می‌دهد. در این راستا گروه «دیده‌بان آزار» روایات زنان از خشونت در محیط دانشگاه و خوابگاه را جمع‌آوری و منتشر می‌کند. دانشجویان می‌توانند در وب‌سایت دیدبان آزار  روایات خود را از تجربه خشونت و تبعیض در خوابگاه‌های دانشجویی بازگو کنند. بازگویی این روایات راهی برای مقابله با عادی‌سازی این خشونت‌هاست و به شکل‌گیری گفت‌وگوی عمومی حول این معضل کمک می‌کند.

 

 

 

مطالب مرتبط